borderline kişilik bozukluğu

--spoiler--
Borderline denen sinirda kisilik asirlar oncesine kadar gider.Asirlarca Avrupada toplumlar;akli yerinde olmayan insanlari , akil hastahanelerinde tutarak veya bir kasabadan oteki kasabaya goturerek normal yasamdan uzaklastirdilar. 18.ci asira gelindiginde ise, birkac doktor bu eski tabirle “akil kurumlarindaki hastalari incelemeye basladilar ve de bu hastalarin bazilarinin hic de sanildigi gibi mantik zinciri icinde akillarini kaybetmediklerini anladılar
neyin gercek oldugunu veya olmadigini kavrayabiliyorlardi ama DUSUNMEDEN ani reaksiyon gostermekten (impulsiveness), asiri ofkeli olmaktan (ragefullness) ve de genel olarak kendilerine hakim olma zorluklarindan kaynaklanan duygusal nedenlerle asiri aci cekiyorlardi ve de baskalarina aci cektiriyorlardir. Bu insanlar adeta gercek cilginlik denen MANTIK ,AKIL KULLANAMAYAN ;akil hastaliklari ile normal davranislar ve dusunce ve duygular arasindaki SINIRDA YASIYORLARDI.

Bu kisiler ne akil yoksunu ve ne de mental=psikiyatrik hastalardilar ve de psikiyatristleri gelecek 100 yilda surekli sasirtmaya devam ettiler. iste toplum ve psikiyatri dunyasi suclularini, alkoliklerini, intahari deneyen=edenleri, duygusal olarak stabil-dengeli olmayanlari ve nasil davranacaklari onceden belli olmayanlari bu sinirdaki ulkeye yerleştirdiler.
bu onlari cok daha net sekilde tarifi yapilmis oteki sinirdaki manik depresyon,sizofreni gibi hastalarla ,oteki uc sinirdaki normal insanlardan ayirmak icin yapilmisti.

Bundan 100 yil kadar once, cok zeki ama cok hasta bir kadin, eger kendisi ic dunyasinda yasadiklarini ve kendisine hayati cekilmez yapan semptomlari ve hatirladiklarini anlatirken doktoru kendisini saatlerce dinlerse,hayatin daha kolay yasanabilir oldugunu ve ve de hayatini yasanmaz yapan semptomlarin da gitgide azaldiklarini kesfetti.Hasta iyilesti ve Almanya'daki ilk sosyal yardim gorevlisi oldu.

Onun da doktoru olan Dr.Breuer da Sigmund Freud'un ogretmenlerinden biri oldu.
konusmayla tedaviyi yani psikoanalizi yaratan Freud.

Onceleri Freud'un talebeleri konusarak tedavinin ciddi sekilde psikotik olan mental hastalar haric otekilere yardimci olacagini dusunduler.Ama sonraki yillarda bu sinirdaki ülkedeki ve psikotik olmayan hastalarla ugrasmaya basladiklarinda, terapistlerin umduklarinin aksine bunlarin malesef terapilere cevap vermedikleri anlsildi.
Yavas yavas terapistler bu sinirdaki grubu& semptomlarina gore degil de, semptomlarin altindaki ozel problemlerine gore ve de bunlarin da kisideki etkilerine gore gruplandirmaya,tarif etmeye basladilar.


Sinirda kisilik BPD hastalarinin semptomlari psikiyatrik yardim isteyen bircok hastaninkiyle aynidir;
depresyon, ani duygusal inis cikislar,kendilerini daha iyi hissedebilmek icin,hatta kendi kendilerini tedavi etmek amaciyla ilaclarin, uyusturucularin-alkolun kullanimi, yanlis kullanimi yani bagimlilik, takintilar-obsesyonlar, fobiler-korkular, bosluk ve yalnizlik duygulari,yalniz olmaya tahammulsuzluk, yeme problemleri.

Ama bunlara ilaveten, sinirda kisilikli BPD hastalari ofkelerini kontrolde asiri problemler sergilerler;inanilmaz ve beklenmedik sekilde ani reaksiyon ve tepkiler gosterirler; aniden asik olurlar ve aniden asik olmaktan-sevmekten vazgecerler; oteki insanlari gozlerinde idealize ederler, buyuturler ve aniden ayni kisilerden suratle nefret ederler.
Tum bunlarin neticesinde de terapistlerden yardim isterler ve de aniden buyuk bir hayal kirikligi ve ofkeyle de ayni terapisti terk ederler.

Tum bu semptomlarin altinda ise,BPD lerde terapistler sunlari da tespit ettiler ; cesitli dozlardaki herturlu endise seviyelerine tahammulsuzluk, bu endise seviyelerine tolerans ,dayaniklilik gostermede kapasite dusuklugu; asiri ofkeli, cogu insanin dogal olarak bir yerde tahammul edebildigi kabul edilmeme,terk edilmek-etmek, ve cesitli kayiplarda asla toleransli olamamak, kabullenememek ve bu duygu ve durumlarla basa cikamamak; ve de uzulduklerinde, strese girdiklerinde kendilerini rahatlatip, sakinlestirememek; bircok insan duygu ve dusuncelerini davranis-hareketlerle, askta, nefrette herturlu ifadede kontrol altina alabilirken , engellerken bunu yapamamak ozellikleriidir BPD lilerin.

Ve dahasi, BPD kisiligini en cok tarif eden sey de, kisinin kendisiyle ilgili dusuncelerinde tutarlik-stabilite olmamasidir;
Ben neyim? diye sorar bu insanlar.
Hayatim bir kaos; bazen herseyi -ne olsa yapabilirim, basarabilirim gibi geliyor;ama oteki zamanlarda olmek istiyorum cunku kendimi oyle yetersiz,aciz ve nefretlik hissediyorum ki.
Bir tek insan olmak yerine ben bircok kisiyim sanki..

BPD leri en iyi tarif eden kelime stabil-istikrarli-surekli tutarli, dengeli olamamaktır.
Duygulari stabil degildir, hic bir mantikli sebebi olmaksizin duygularda cilgin inis cikislar yasanir.
Dusunce sekiller stabil degildir-bazen mantikli ve net dusunurler, baska zamanlar ise oldukca psikotiktirler. Davranislari stabil degildir- genellikle harikadirlar, cok verimli ve guvenilirdirler ama bunu bebek gibi garip davranislar izler surekli, aniden islerini birakip istifa ederler, insanlardan kacip kendilerini izole ederler, basarisizlik baslar.

Kendilerini , oz-benliklerini kontrol edebilmeleri stabil degildir, zordur -kendi kendilerini asiri inkar etmek demek olan beslenme problemi anoreksiyadan, ani durdurulamayan spontane davranislarin merhametine siginirlar. Insanlarla iliskileri de stabil degildir-zordur. Kendilerini baskalari icin feda edebilirler ve aniden kendi tahammul sinirlarina ulasip, aniden ofke nobetlerine kapilirlar veya saygili ve soylenenleri yapan, teslim olma pozisyonundan ,birden bire, aniden durdurulamaz cilgin ofke nobetlerine gecerler.

Bu stabil- dengeli olamama durumlari ile ilgili olarak inanilmaz siddette endise, sucluluk ve kendinden nefret etmek gorulur BPD de ve de bu durumlardan kacis, kurtulus olarak da ilaclara, alkole , asiri yemeye ve intahara basvurarak rahatlamaya calisirlar. Cok uzucu ve garip ama, bircok sinirda kisilik hastasi kendilerini acilen rahatlatmak icin de kendilerini kesmeyi veya sigarayla vs yakmayi kesfederler, ogrenirler-bu endiselerini gecici olarak durdurur.

Bu problemlerin baskalari ustundeki etkileri cok cok fazladir; aile uyeleri bu surekli degisken cocuklarindan, kardeslerinden, eslerinden ne beklemeleri gerektigini,onun nasil davranacagini asla bilemezler ama bildikleri birsey vardir- ondan problem gelecektir; intahar tehditleri ve denemeleri, kendi kendine zarar vermesi neticesindeki kesikler, yaniklar, dikisler vs, inanilmaz ofke nobetleri, suclamalarla saldirmalar, ani dusunmeden spontane evlilikler, hamilelikler ve kurtajlar, surekli yeni is hayatina baslamak ve is-okul mesleki kariyerleri terk etmek ve de aile ona yardim edemez.

Ve tabii hastanin hayati uzerinde BPD hastaliginin etkisi de en az bu kadar kotu etkendir;
bircok isi kaybederler,
basarilar yok edilir,
insan, ozel iliskileri paramparcadir,
aileler kendilerini soyutlamaya baslarlar, uzaklasirlar.
Ve netice de bu muhtemel basarili olabilecek bir yasamin ,kapasitenin basarisizligi ve trajik intiharıdır sıklıkla.


--spoiler--

edit- m sternoclaidomastoideus düzeltme için teşekkürler..