şişmeye dayalı kozmoloji

Evrenin kendisine dair, en gelişmiş beyinlerin ortaya koyduğu, en iyi işleyen epistemolojik yapı. Şişme senaryosuna göre evren (13,8 milyar yıl önce genişlemeye başlayan evren), daha önce mevcut bir evrenin uzay-zamanından, bir baloncuk halinde ayrılmıştır. Bütünüyle ontolojik veya fiziksel bir gerçeklik olmak yerine, durmaksızın çoğalan bir çoklu evrenin minicik parçasıdır. Bu çoklu evrendeki bütün baloncuk evrenlerin, zamanda belli bir başlangıcı olsa da, kendi kendisini kopyalayan topluluğun tamamı sonsuz derecede yaşlı olabilir. Haliyle, Büyük Patlama'nın keşfiyle kaybedildiği düşünülen sonsuzluk düşüncesi, yeniden kazanılmış gibi duruyor.

Evrenin genişleyişinin, ışık hızıyla karşılaştırılmaması gerektiğini de söyleyen yapıdır. Mantıken de çıkarsanabilir: eğer bizler uzayı gözlemleyebiliyorsak (yani ışığın yardımıyla bir şeyleri görebiliyorsak), evren, ışığın yayılacağı uzayı yaratabilmek için, bir zamanlar ışık hızından kat kat hızlı genişlemiş olmalıdır. Gözlemsel veriler de bunu destekler. Daha da güzeli, bu işin matematiği de tutarlı bir biçimde vardır.