ünsüz benzeşmesi

sonu ünsüzle biten kelimelere sesli harfle başlayan ek gelmesi sonucunda ünsüzün yumuşaması durumu

Hülya Avşar, Cem Yılmaz, beyazıt Öztürk, Gülben Ergen, Hakan Şükür, Aziz Yıldırım, Sezen Aksu, Uğur Dündar, Ali Kırca, ve daha nice nice nicelerinin dışında kalan "halkın", bu kişilerin yediklerini yemediklerini, giydiklerini giymediklerini, bindiklerine binemediklerini, gittikleri yerleri anca televizyondan görebildiklerini ifade eder, bu kişilerin dışında kalan kişilerin yani ünsüzlerin benzeştiğini gösterir.

(#150689) nolu yazıda belirtilen ünsüz yumşamasıdır . ünsüz benzeşmesi , sert sessiz ünsüzleriyle biten ( f , s , t , k , ç , ş , p , h ) sözcüklerden sonra " c , d , g " ünsüzleriyle başlayan bir ek gelirdiğinde , c sesinin ç ye , d sesinin t ye , g sesininde k ye dönüşme hadisesidir ...
örnek vermek gerekirse türkçe derken " kç " sesinin oluşturduğu durumdur .

ingilizce şarkıların sözlerini eksiksiz bilen , söyleyen yurdum insanlarının güzel türkçemize ait basit bir kurala bu kadar yabancı olması ayrı bir sorundur kanımca .

ilkokulda, unutulmaması için benzeşmeye neden olan ünsüzlerin (bkz: fıstıkçı şahap)'ın ünlülerinin çıkartılmasıyla ezberletilen kural.

ünsüz sertleşmesiyle aynı anlama gelen bir ses değişmesidir.

dil bilgisi öğretmenimin; "bakın çocuklar, ünsüz sertleşmesi kuralını sadece ilk okullar yanlış yapar. eğer ki siz bu yanlışı yapıyorsanız gidin baştan okuyun ilk okulu" dediği kural... o zamanlar abartı gibi gelmişti. ancak şimdi ne kadar haklı oldupunu anlıyorum. yahu bir insan

"dolapda" gibi bir şey yazabilir mi? bu kadar mı cahil olunur? emoca yazmasını bile tercih ederim. o derece!

hadi acelen vardı, elin kaydı... tamam da. bilerek öyle yazıyorsan daha doğrusu öyle yazmayı doğru sanıyorsan ve ilköğretim'i bitirmişsen allah seni nasıl biliyorsa öyle yapsın... ne yazık ki uludağ sözlükte bu yanlışı yapan yazarlar çok fazla.
o kadar çok var ki hayrete düşüyorum...

(bkz: ünsüz sertleşmesi)

ayrıntılı bilgi için:

(bkz: ç f h k p s ş t kullanımı)

Ayrı yazılan de bağlacının nasıl olduğunu merak ettiğim imlâ kuralı.

Meselâ "kitap da oku." diyeceğiz ama olmuyor.

"Kitap ta oku." Hiç olmuyor.

(bkz: napacak bu insanlar)

Edit: ben tşk hasekiciğim. *

Enteresan bir durum. Son zamanlarda bunun aksini ifade eden çok şey görüyorum ve haksız da sayılmazlar. Bu hususa hakim birisi açıklasın, bu bir Premses emridir.

Bunun aksi ifade edilemez, ifade edilmesi düşünülemez de.

Örnek:

Kitap-cı ekini alırsa kitapçı olur. Ama sorun bir neden olur?

Çünkü dilin sessiz ve sesli harfleri söylerken ki sırası falan çok takılmamak lazım o kısmına *

Özetle şöylenişte kolaylık amacıyla olan olaylardan. Bu yüzden tersi konuşmada akıcılığı bozacağı için olmayacaktır.

Yani p harfinden sonra c harfini söylemek ç yi söylemekten daha zordur. Bu gibi nedenlerden ünsüz benzeşmesi vardır.