zenciler birbirine benzemez

attila ilhan'ın ilk romanı sokaktaki adam'dan sonra, birinci baskısı 1957'de yapılmış olan romanı.

hangi sol ile Attila ilhan Batıaki çarpık sosyalizmi, zenciler birbirine benzemez ile de Batıdaki çarpık liberalizmi anlatmıştır. (bkz: vahşi kapitalizm)

"Günün birinde, Sadettin verem olup öldü. O kadar hızlı geçti ki bu iş: O gün bugün, ne zaman Sadettin deyip düşünsek, onu hep ölmemiş gibi düşünürüz. Sanki söyleyeceği son sözü söylememiş! Oynayacağı son kartı oynamamış! Son kurşununu harcamamış.
Zaten öksüz olan bir çocuğun, tahtadan bir bavulda gazeteden kesilmiş artist resimleri biriktiren bir deprem artığının; bir depremden, hem de nasıl; bütün bir şehir halkını deyyusca biçivermiş bir depremden kurtulup da; ıslak ve yoksul bir fare gibi parasızlığın, bakımsızlığın ve kadınsızlığın bozkırında boğulmasına, bir Allah nasıl müsaade eder? Bir kere anası, babası, nesi varsa, hepsini, elinden çekip aldıktan sonra. Üstelik bu çocuğun, her delikanlı gibi bir kerhane orospusuna aşık olmaktan başka günahı yokken! Biz Sadettin'i gömdük. Sadettin'le birlikte Allah'ı da gömdük."

yıllar önce tanışılan o siyah inci'yi hatırlatır... evet, ismi inci'ydi.