bugün

Gerçeği; "Yar olur ağyar olur serdar olur didar olur", şeklinde olan, sözlükte kullanım olarak düzenlenmiş ayar verme cümlesi.
Yavuz Sultan Selim'in iran şahına yazdığı mükkemel şiir...
Not: Şiirin en büyük özelliği yukardan aşağı ve soldan sağa aynı olması...

Sanma Canım Herkesi Sen Can-ı Dilden Yar Olur
Herkesi sen Dostmu Sandın Belki Ol Ağyar Olur
Can-ı Dilden Belki Ol Alemde Bir Dildar Olur
Yar Olur, Ağyar olur, Dildar olur, Serdar Olur

not: tamamen alntıdır.
Doğrusu şu şekildedir:

Sanma şâhım...herkesi sen....sâdıkane...... yâr olur
Herkesi sen.. dostun mu sandın..belki ol... ağyâr olur
Sadıkâne........belki ol.....âlemde bir.......... serdar olur
Yâr olur... ağyâr olur...... serdar olur....... didâr olur

Yavuz Sultan Selim'in bu dizelerini Sagopa Kajmer, Gölge Haramileri isimli şarkısında kullanmış * * olup pek çok tiki bu sözlerin Sagopa Kajmer'e ait olup Yavuz Sultan Selim'in ondan arakladığını düşünmektedir. *
ortaokul'da türkçe dersinde öğrendiğimiz harika bir şiir. ve çok hoşuma gitmişti. fakat defterim kaybolduğundan şiiri bulamamıştım, nette zamanında bir iki bakmıştım fakat tam hatırlayamadığımdan bulamamıştım. ve yıllar sonra sözlükte bulup hemen sözlerini not aldım yeniden.
(bkz: vezn-i aher)

evet şiir tam olarak şu şekildedir.

sanma şâhım...herkesi sen....sâdıkane...... yâr olur
herkesi sen.. dostun mu sandın..belki ol... ağyâr olur
sadıkâne........belki ol.....âlemde bir.......... serdar olur
yâr olur... ağyâr olur...... serdar olur....... didâr olur

dizelerin başlarındaki kelimeler ayrıldığı şekilde yukardan aşağı okunursa ilk dize elde edilir. yavuz sultan selim'in yazdığı, sanat harikası olan şiirdir. ama sanıldığı gibi benzersiz değildir. türk edebiyatında örnekleri vardır.

aha başka bir örneği:

ey vaslı cennet/kıl câna minnet/vay, serv-ı kamet/cân içre cansın
kıl câna minnet/vay serv-ı kamet/cân içre cansın/nev-res fidansın
vay serv-kamet/cân içre cansın/nev-res fidansın/suh-ı cihansın
cân içre cansın/nev-res gidansın/şûh-ı cihansın/gözden nihansın. (tokatlı nuri)

bir başka örnek daha:

bir tohum saç / yüreğine / belki bir gün / dal olur.
yüreğine / sevda düşer / hak aşkıyla / tutuşur.
belki bir gün / hak aşkıyla / bülbül bile / lal olur.
dal olur / tutuşur / lal olur / kızışır.

daha başka örnekleri de var. hatta son halk edebiyatı finalinde de bizzat soruldu ama o şiir aklımda değil.

ek olarak:
aruz ölçüsünün müs tef i lâ tün / müs tef i lâ tün / müs tef i lâ tün / müs tef i lâ tün kalıbıyla yazılır.

biz bu şiire vezn-i aher diyoruz.

kaynak: götüm.. ehm yani türk dili ve edebiyatı okuyorum bizzat ben yazdım.
Bu dizede asıl ilginç olan bir aruz sanatının en muhteşem örneğinin bir devlet yöneticisi tarafından icra edilmiş olmasıdır.
--spoiler--
sanma şâhım , herkesi sen , sâdıkane , yâr olur.
herkesi sen , dostun mu sandın , belki ol , ağyâr olur.
sadıkâne , belki ol , âlemde bir , serdar olur.
yâr olur , ağyâr olur , serdar olur , didâr olur.
--spoiler--

Şimdi her virgül öncesi bir kısım ve noktalı kısımları 4.kısım sayarsak şöyle bır şey ortaya çıkıyor.

1.kısım : sanma şâhım , herkesi sen , sâdıkane , yâr olur.

Bu kısım , dikey ve yatay aynı. 2. , 3. ve 4. kısım da öyle.

2.kısım : herkesi sen , dostun mu sandın , belki ol , ağyâr olur.

3.kısım : sadıkâne , belki ol , âlemde bir , serdar olur.

4.kısım : yâr olur , ağyâr olur , serdar olur , didâr olur.

ilk 7.sınıfta , Türkçe dersinde görmüştüm bunu. Şahsen çok ilgimi çekmişti. Acaba nasıl bir mantığı var diye de düşündürür.
yavuz sultan selim'in iran şahına yazdığı şiirdi sanırım..

önemli bir müzik adamız tarafından bestelenmişti zamanında...
üç beş ay evvel doğan dikmen hocanın 'trt nağme' de 'musikiye dair' adlı programında denk gelmiştim bu güzel esere...

araştırıp bu konuyla ilgili videoyu atarım.. gerekli editlemeyi yaparım.