yörük ali efe

en meşhur efelerden.aydınlıdır kendisi,kurtuluş savaşında çok emeği geçmiş olup savaş sonrası ticaretle uğraşmaya başlamıştır.kurtuluş savasında kuvayi milliyeye katılarak vatan için savaşmış ender efelerdendir.efelerin efesidir.hatta kendisine dair yazılmış bir türkü de vardır.sözleri...;

şu dalmadan geçtinmi
soğuk da sular içtinmi
efelerin içinde
yörük de aliyi seçtinmi

hey gidinin efesi efesi
efelerin efesi

şu dalmanın çeşmesi
ne hoş olur içmesi
yörük de aliyi sorarsan
efelerin seçmesi

hey gidinin efesi efesi
efelerin efesi

aydın da birde heykeli vardır büyükçe.

hakkında sabahattin burhantarafından yoruk ali efe adlı 3 ciltlik bir kitap yazılmıstır ve en son duyduguma gore bu kitaptan uyarlanarak bir dizi film cekilicekmis ama film cekildi mi, yayınladı mı, ne alemde bilemiyorum.

heykeli ve muzeye donusturulen evi aydın'ın yenipazar ilcesindedir.

ege ' de yunan ' a ilk karşı duran efedir.

Yörük Ali Efe 1895 yılında, Aydın ili Sultanhisar ilçesi Kavaklı Köyünde dünyaya gelmiştir. Babası Sarıtekeli aşiretinden ibrahim oğlu Apti, annesi yine yörüklerin Atmaca aşiretinden Fatma dır.

Yörük Ali ondokuz yaşına geldiğinde, Aydın dağlarında dolaşan Alanyalı Molla Ahmet Efe nin gurubuna katılmak istedi. Ağır bir sınavdan geçirilerek guruba alındı. Kısa zamanda Efe nin ve tüm zeybeklerin güven ve sevgisini kazanarak gurupta ikinci adam konumuna yükseldi.

Alanyalı Molla Ahmet Efe nin Bozdoğan Kavaklıdere baskınında ölmesi üzerine Yörük Ali Efe olarak gurubun başına geçti. Dört yıldan fazla dağlarda dolaşan Yörük Ali Efe, bu süre içinde daima ezilenin mağdur edilenin, güçsüzün yanında oldu. Haklı olarak halk tarafından sevildi, itibar ve destek gördü.

Yörük Ali Efe 1919 senesinde dağdan indi. O sıralar düşman izmir i, ardından Aydın ve Nazilli yi işgal etmişti. Yörük Ali Efe, Kıllıoğlu Hüseyin Efe ve bazı arkadaşları, Aydın ilinin Çine ilçesi Yağcılar Köyünde toplanarak, Sultanhisar ilçesine iki kilometre uzaklıkta Malgaç demiryolu köprüsü yanındaki güçlü ve tam teçhizatlı düşman karakoluna baskın yaptılar. Tarih:16 Haziran 1919. karakol tümüyle imha edildi. Oldukça önemli cephane ve erzak ele geçirildi. Bu baskın Batı ve Güney Anadolu da düzenli, bilinçli, ve milli şuurla düşmana yapılan ilk baskındır. Bu önemli başarı halka ümit ve cesaret vermiş, düşmanın yurttan kovulabileceğine olan inancını arttırmış ve Yörük Ali Efe’nin liderliğini perçinlemiştir. Düşman beklemediği bu baskın karşısında paniğe kapılmış, Nazilli deki kuvvetlerini Aydın istikametine çakmıştır. Ne yazık ki çevreyi yakarak, yıkarak, masum insanları öldürerek...

Daha sonra 7. tümen kumandanı Şefik AKER in başkanlığında kurulan halk meclisinde oy birliğince alınan karar uyarınca Aydın, Yörük Ali Efe emrindeki kuvvetler tarafından birinci kere kurtarılmıştır. Ancak takviye kuvvetlerle güçlenen düşman ordusu Aydın ı ikinci kez işgal etmiştir. Artık kanlı savaşlar başlamıştır. Köşk, Umurlu ve Dörtyol cephesi kurularak olağanüstü cesaretle, donanımlı ve sayıca çok fazla olan düşman kuvvetleri büyük kayıplara uğratılmıştır.

Böylece düzenli ordu kurulana kadar yirmi aylık bir süre düşman kuvvetlerinin Aydın kanadından Anadolu içlerine ilerlemesi engellenmiştir. Düzenli ordunun kurulması üzerine Yörük Ali Efe, emrindeki savaş deneyimi çok iyi olan büyük bir gurubu her ferdinin istek ve sevgisiyle orduyla bütünleştirmiştir. Kendisi de Milli Aydın Cephesi Komutanı olarak savaş sona erene kadar vatani görevini sürdürmüştür.

Yörük Ali Efe alçak gönüllü bir insandı. Kurtuluş Savaşındaki rolü ile ilgili olarak yapılan övgülere verdiği şu yanıttı her zaman hatırlanacaktır. “Bazı kimseler savaş zamanında yapılan işlerin birçoğunu bana ve başkalarına mal ederler. Bu yanlıştır. Bir kişinin, beş kişinin böyle büyük davalarda ne ehemmiyeti olur ki? Gönlünde vatan muhabbeti taşıyan her vatansever o günlerde bizim gibi düşünmüş, bizim gibi duymuş ondan sonra da bizimle beraber olmuştur. Milli mukavemette aslan payını kendine ayırmakta hata vardır. Bir elin şamatası olurmu ki?”

Yörük Ali Efe Kurtuluş Savaşından sonra altı sene izmir’de yaşadı, 1928 senesinde, Kurtuluş Savaşında bir süre karargahı olan Yenipazar’a taşındı. 1951 senesinde, tedavi için gittiği Bursa’da vefat etti.

Yörük Ali Efe vasiyetinde Yenipazar da toprağa verilmesini istedi. Ayrıca ;Halkı iyidir, toprağı sever, toprağı seven insan sever. Ben orada rahat ederim dedi. Kuva yı Milliye nin bu değerli komutanı TBMM tarafından istiklal madalyası ile ödüllendirilmiştir. Ayrıca değerli Türk halkının ona verdiği, rütbelerden en büyüğüdür.

(bkz: efelerin efesi)

aydın halkının, mevcudiyetini mustafa kemal paşa'dan sonra ona borçlu olduğu efelerin efesidir. kurtuluş savaşında, yunan ordusu izmir'den aydın'a tren yolu vasıtasıyla galonlarca benzin taşımış, sokağa çıkma yasağı ilan etmiş ve şehrin sularını kesmiştir. amaç ise; şehirdeki müslümanları diri diri yakmaktır. tam da bu dönemde yörük ali efe zeybek ve kızanlarıyla birlikte yunan askerlerini bozguna uğratmış, aydın halkını ölümden kurtarmıştır.

boyu 1 70' den uzun değil ayakkabı numarası 39- 40' dır. efe denince kenan imirzalıoğlu gibi bir adam beklendiği için şaşırtan durum.

delikanlılıkta önemli olan "yüreğinin boyudur".

adına türküler yazılan yunanlıların aq koyan efemiz..

kurtuluş savaşında batı cephesinin önemli kuvay-i milliye önderlerindendir.

--spoiler--

yörük ali efe alçak gönüllü bir insandı. kurtuluş savaşı'ndaki rolü ile ilgili olarak yapılan övgülere verdiği şu yanıt her zaman hatırlanacaktır:

"bazı kimseler savaş zamanında yapılan işlerin bir çoğunu bana ve başkalarına mal ederler. bu yanlıştır. bir kişinin, beş kişinin, elli kişinin böyle büyük davalarda ne ehemmiyeti olur ki? gönlünde vatan muhabbeti taşıyan her vatansever o günlerde bizim gibi düşünmüş, bizim gibi duymuş ondan sonra bizimle beraber olmuştur. milli mukavemette aslan payını kendine ayırmakta hata vardır. bir elin şamatası olur mu ki?"

--spoiler--

rivayete göre aydında heykelinin bulunduğu yerden karşıdaki caminin minaresindeki fransız askerini iki kaşının arasından vurmuş insandır.mesafenin bi hayli uzak olmasına rağmen.

bu ulu şahsın memleketi yenipazar da bir heykeli vardır ki tam bir faciadır. minnacık bir kafa altına orantısız ve bombeli bir vücut. starcraft'taki terran'ların marine'lerine benzer aynı. eğer ki efelerin efesi yörük ali o heykeldeki gibiyse tarihimiz yalandır. zira o tasvirdeki gibi bir vücutla bırakın ayaklanıp kafa tutmayı, köyün kahvesine gitse alay konusu olurdu.

1895-1951 yılları arasında yaşamış kurtuluş savaşı kahramanı efe. yenipazar'da sonradan yaşadığı ev müze olarak düzenlenmiş olup, ücretsiz gezilebilmektedir. efe, kurtuluş savaşı'nın özellikle yunan işgalinin yeni başladığı zor dönemlerinde değerli hizmetlerde bulunmuş ve daha sonra da düzenli ordu bünyesinde mücadeleye devam etmiştir. istiklal madalyası almıştır. savaştan sonraki yıllarını önce bir süre izmir'de , daha sonra ise sevdiği ve ölümüne kadar yaşadığı yenipazar'da geçirmiş, aile hayatı yaşamıştır. müzede gençlik yıllarında ve sonraki yaşlarında çekilmiş resimleri ve kendisinin ve efelerinin bazı giysi ve eşyaları görülebilir. gençlik resimlerinde ufak-tefek, hatta baştan biraz da çocuksu simalı bir adam olarak görünmektedir. bu da bize yurda hizmetin, kahramanlığın boy-pos, kılık kıyafet, cüsse vs. meselesi olmadığını bir kez daha hatırlatmaktadır.

Adnan Menderes ile birlikte kurtuluş mücadelesinin ilkini vermiş kahramanımızdır... Aydının 3 günlük kurtarılışında beraber komuta ettikleri bilinir...

Çerkez ethem'in , Mustafa Kemal'e karşı birlik olalım diye yanaştığı lakin özü Türk, dili Türk, Kanı türk, Kültürü türk olduğundan Ethem denen soysuzun haber gönderdiği adamını paketleyip Mustafa Kemal'e yollayan büyük Efedir. Sonrası malum yunan'a yusuf yusuf yunan'a sığınanlar soyunun gerektirdiğini yapmıştır.

hissiyatı çok büyük olan etkileyici türküdür. dinlerken sanki gururlandırır, şahlandırır insanı.

(bkz: efe/#12537444)

sokak savaşları sırasında aydın merkez bey cami nin minaresindeki makineliyi tek kurşunla susturduğu anlatılır.

(bkz: sabahattin burhan)

aydın-sultanhisar ilçesinin kavaklı köyünde doğdu. yunan işgali üzerine, aydın da ilk kuva-yı milliye müfrezesini oluşturarak silahlı mücadeleyi başlattı. kuva-yı milliye döneminde menderes ve havalisi komutanlığını yaptı. istiklâl savaşı nda, milis kuvvetleriyle, ilk defa düzenli orduya katıldı. nazilli cephesi nde yunan kuvvetleriyle kahramanca çarpıştı. diğer efelerin, zeybeklerin millî mücadele ye katılmasına öncülük etti. 23 eylül 1951 tarihinde öldü.

büyük dedemdir. kimse de gelip hakkında soru sormaz. röportaj yapmaz. kimsenin sikinde değil ne yapıp yapmadığı. ölen milyonlarca asker gibi bi hiç uğruna öldü gitti. demokrasiyle de itler... neyse.

--spoiler--
Yörük Ali Efe, Yunan müfrezesini imha etti. (16 Haziran 1919)

Düşman izmir ardından Aydın ve Nazilli’yi işgal etmişti. Yörük Ali Efe, Kıllıoğlu Hüseyin Efe ve bazı arkadaşları, Aydın ilinin Çine ilçesi Yağcılar köyünde toplanarak, Yörük Ali Efe ve arkadaşlarının 16 Haziran 1919 tarihinde Sultanhisar ve Atça arasındaki Malgaç deresinin üstünden geçen Malgaç demiryolu köprüsü yanındaki Yunan karakoluna baskın yaptılar. Baskın sonunda karakol tümüyle imha edildi, cephane ve erzaklar ele geçirildi. Bu baskın Batı ve Güney Anadolu'da düzenli, bilinçli ve milli şuurla işgalcilere yapılan ilk baskın olarak kabul edilmektedir. Bu önemli başarı halka ümit ve cesaret vermiş, düşmanın yurttan kovulabileceğine olan inancını arttırmış ve Yörük Ali Efe’nin liderliğini perçinlemiştir. Düşman beklemediği bu baskın karşısında paniğe kapılmış ve Nazilli'deki kuvvetlerini Aydın istikametine kaçırmıştır. Ne yazık ki çevreyi yakıp, yıkıp ve masum insanları öldürerek.

--spoiler--

http://www.youtube.com/watch?v=l4LrEx72SLQ

Kahramanlığın kitabını yazmış olan yörük türkmen yiğidi, efelerin efesi.

Şu dalma'nın çeşmesi
Ne hoş olur içmesi
Yörük de ali'yi sorarsan
Efelerin efesi

Hey gidinin efesi, efesi
Efelerin efesi...

cepkeninin kolları
Parıldıyor pulları
Yörük de ali geliyor
Açıl aydın yolları

Hey gidinin efesi, efesi
Efelerin efesi...