türkleşmiş moğol aşiretleri

Çok kez çoğumuz “Osmanlı torunu” olmak ile iftihar etmişizdir. Peki ya Anadolu’da kurulan diğer beylik,atabeylik ve devletler? Onların torunlarına ne oldu? Anadolu’yu yurt tutmuş bir Moğol taifesinden geldiğinizi öğrenmek, sizi şaşırtır mıydı?

Moğolların ön-asya istilası, arkasından da ilhanlı Devleti’nin kurulması ve istila edilen bölgelerin hâkimiyet altına alınması ile Moğollar için yeni bir dönem başlamıştır.

Anadolu’da iskân edilen Moğol kökenli aşiret,boy,taife,oymak ve obalar, XIII. yüzyılın ikinci yarısından itibaren, bir islamlaşma ve Türkleşme sürecine girmişlerdir. Aslında Moğol kabilelerinin özellikle Türkleşmesi olayı, çok eskilere kadar gitmekte olup, Türk ve Moğol topluluklarının çok uzun yıllar devam eden birlikteliklerine dayanmaktadır. Tarih boyunca Moğolların en fazla asimile oldukları kavmin Türkler olduğu bilinmektedir

*oyrat:UYRAT: Muş ve Bingöl bölgelerinde yaşamışlar ve varlıklarını XV. yüzyılın başlarına kadar devam ettirmişlerdir. Celayirliler’den sonra tamamiyle Karakoyunlular’a dahil olmuşlardır.

*SÜNiT: XIV. yüzyılda Musul, Diyarbakır ve Ahlat bölgelerinde yaşamışlar, daha sonra Orta Anadolu’ya göç ederek burada varlıklarını devam ettirmişlerdir.

*KeRayiT: Kütahya-Eskişehir bölgesinde yaşamışlardır. Osman Bey zamanında yine bu bölgelerde yaşadığı bilinen Çavdar Tatarları adını, Kireyit Alinak Noyan’ın oğullarından olan Çavdar’dan almışlardır.

*KURULAS: Baycu ile birlikte Anadolu’ya gelen Yasavur Noyan oğlu Hoca Noyan’ın oğullarıdır.

*URYANGKAT: Cengiz Han’ın en ünlü kumandanlarının mensup oldukları boy olup, 1277 yıllarında Anadolu’ya gelmişlerdir.

*hıtay:anadolu'ya kösedağ savaşı ile gelmiş moğol boyu.

*Muscalı (Musacalı) Cemaati
*Cırgın (Jırgın) Cemaati
*Sutay (Sutai) Cemaati

*Çalış Cemaati:Tataran-ı Gayiban
*Çavurcu Cemaati
*Garb Yüzü Bölüğü:Tataran-ı Mugal
*Gayiban Tatarları
*Hamis Ağıl (Ulu Azman):Tataran-ı *Mugal-Garb Yüzü Bölüğü
*Haymene-i Tataran-ı/Muğal Cemaati
*Hindüler Cemaati:Baybal Özü Bölüğü
*iletmiş Bölüğü:tataran Cemaati

*Kayabalu Bölüğü:Tataran-ı Mugal
*Konbaklar Cemaati:Tataran-ı Mugal
*Moğultay Cemaati:içel Yörükleri.

Tatar kelimesi onüçüncü yüzyılda Moğol kelimesinin yerine kullanılmıştır. Tatarlar (Moğollar) Çin, Türkistan, iran, Anadolu, Irak, Suriye, Sibirya, Rusya, Doğu Avrupa, Kırım ve Polonya’yı, onüçüncü yüzyılda işgal ettiler. O zaman Hazar Denizi’nin ve Karadeniz’in kuzeyinde Göktürk, Hun, Peçenek, Kıpçak ve Bulgar Türkleri’nin torunları yaşamaktaydı. Tatarlar (Moğollar) onüçüncü yüzyılda bütün bu bölgeleri zaptettiler. Tatar (Moğol) ordusunda Türkistan’dan gelen kalabalık yeni Türk kütleleri de vardı. Gerek eskiden oralarda yerleşmiş olan ve gerekse Moğollarla birlikte gelen kalabalık Türk kütleleri, Moğol hakimiyetinde yaşadılar. Moğol (Tatar) hakimiyetinde olarak Karadeniz ve Hazar Denizi’nin kuzeyinde yaşamış olan Türkler, siyasi yafta olarak ‘Tatar’ diye anılır hale geldiler. Günümüzde Karadeniz’in kuzeyinde ve Rusya’da yaşayan ve ‘Tatarca’ denen kuzey Türkçesi’ni konuşan Müslümanlar, bunların torunlarıdır. Çıkan netice şudur ki ‘Tatar’ kelimesi, yirminci yüzyılda soy gösteren, başka bir deyimle etnik bir tabir değildir, tarihi kimliği bildiren bir sözdür. Osmanlı idaresinde her fert ‘Osmanlı’ idi, ·osmanlı tabiiyetinde idi. Ermeni, Yahudi, Rum, Arap, Çerkes, Gürcü, Arnavut, ‘Osmanlı’ idi. Tatar sözü de Osmanlı gibi, etnik değil, siyasi bir işaret taşımaktadır, Kısacası, yirminci yüzyılda, kendilerine ‘Tatar’ denilen Rusya müslümanları, Moğol değil, ataları Moğol idaresinde yaşamış ve zamanla Moğollar’ı da Türkleştirmiş ‘olan Türkler’ dir.


Kaynak:
Tatarlar: Moğol mu Türk mü?

Prof Dr. Mehmet MAKSUD

Tatarlar moğol değil direk olarak türktür

Hele kırım tatarları anadolu dan giden türk taifeleri ile kıpçak karışımı bir türk halkıdır.

rize ve konya da bulunur.