tekke edebiyati

tekke edebiyatı,tasavvuf konusunu işleyen bir edebiyattır.eskiden tarikat adamlarının toplanıp,tarikat gereklerini yaptıkları yere tekke adı verilmektedir.tarikat büyükleri,tekkelerini dolduran kimselere telkinlerini onlar açık bir şekilde anlasınlar diye hece veznini manzumelerle yaptılar.işte bunların hepsine birden tekke edebiyatı denir.
bu edebiyat orta asya'da hoca ahmet yesevi ile,anadolu'da ise 13. asır sonlarında yunus emre ile başlamıştır.

Umumi bir duraklama ve gerileme hayatı içinde bulunan imparatorluğun bu asrında da Tasavvuf Edebiyatı sahasında eski şaheserler verilmez olmuştur.Daha çok halk kütlelerine seslenen bazı tarikat şeyhlerinin çok tanınmış eserleri bile bu asırda ancak eski bilgi ve akideleri tekrarlayan,pooüler birer hamle durumundadır.istanbul'da,Bursa,izmir vb. tarikat çevrelerinde Yunus'tan beri devam edip gelen ilahi an'anesinin bir takım şeyh-şairleri yetişmekle beraber,asrın daha büyük şöhretleri Diyarbakır gibi,Erzurum gibi,Anadolu'nun,tarikatlere bütün varlıklarıyla bağlı iman kütlelerinin bulunduğu yerlerde yetişmiştir.

tasavvuf etkisiyle ortaya çıkmış bir edebiyattır.tekke edebiyatını geniş boyutlara kavuşturan halk edebiyatı içinde özgün bir yeri olan halk tekke şiiri ya da halk tasavvuf şiiridir.XIII. yüzyıl türk edebiyatında ikileşmenin başlangıcıdır.bu yüzyılda anadolu ya moğol akını başlamış,selçuklu devleti yıpranmış,bütün değerler altüst olmuştur.bo kötü ortamdan kurtulma,kurtuluşu arama özlemi bir takım tarikatların kurulmasına,bu tarikatların toplanma merkezleri olan tekkelerin doğmasına yol açmıştır.genellikle burada toplananlar da tasavvuf düşüncesine bağlanmışlardır.bu düşünüşe göre varlık bütündür,onu yaratan ve yaratılan diye ikiye ayırmamak gerekir.tek varlık vardır,o da tanrı nın varlığıdır.doğada tüm varlıklar gerçekte tanrı nın birer tecellisinden başka bir şey değildir.hepsinin varlığı tanrı nın varlığına bağlıdır.öyleyse olgun ve yetkin insan tanrı nın dışındaki her şeye yüz çevirip aslına erişmek,o nun varlığında erimek ister.bu ülkü ile her acıya, her çileye katlanır.halk tasavvuf ürünleri bu ülküden kaynaklanır.
ilahi,devriye ve şathiyeşeklinde nazım biçimleri vardır.
en önemli temsilcileri yunus emre kaygusuz abdalpir sultan abdaldır

(bkz: dini ve tasavvufi türk edebiyatı)