taht kavgasi

hükumdarın oğulları arsında yaşanan ve genelde iktidari gücü en yüksek olanın dışındakilerin ölümüyle sonuçlanan iktidar mücadelesi.

Tarih boyunca Türk devletlerinin damına koymuş bir sorun. Öyle ki bunu önlemek için kardeş katlini bile uygun görmüşlerdir çünkü Tek adama bağlı olmaya alışık türkler liderleri ölünce hep kargaşa yaşamıştır. Lakin avrupada krallar otoritelerini sağlayabilmek için uzun mücadeler vermek zorundaydı.

Makyevel prens adlı meşhur eserinde bu durumu çok iyi tespit etmiştir:

“ Türk hükümdarlığı tek bir padişah tarafından yönetilir. Diğerleri kapıkullarıdır. Padişah ülkesini sancaklara ayırmış ve oralara valiler tayin etmiştir. Padişah valileri istediği zaman istediği biçimde değiştirebilir. Fransa kralı ise kalabalık bir soylular sınıfı ile kuşatılmıştır. Bu soyluların kendilerine bağlı uyrukları ve ayrıcalıklı durumları vardır. Kral onların bu ayrıcalıklarını kendini tehlikeye atmadan ellerinden alamaz.Bu iki çeşit yönetim biçimi incelenirse, Türk hükümdarlığının ele geçirilmesinin çok güç, fakat bir kez ele geçirilirse onu elde tutmanın ise çok kolay olduğu görülür. Buna karşılık Fransa krallığını ele geçirmek kolay fakat onu elde tutmak çok güçtür. Çünkü Türk hükümdarlığında herkes padişahın kulu olduğu için onları baştan çıkarmak güçtür. Osmanlı devletine kim saldırırsa onu birlik içinde bulacağını hesaplaması gerekir. Fakat bir kez yenik düşüp ordusu bozguna uğrayacak olursa hükümdar soyundan gelenlerin dışında kimseden korkmaya gerek kalmaz. Fransa'da ise krallığın bazı beylerini elde ederek ülkeye kolaylıkla girilebilir. Memnun olmayanlar ve değişiklik isteyenler her zaman bulunur. Bunlar size kapıları açabilir ve zaferinizi kolaylaştırabilirler. Ancak yine bu derebeylerle uğraşılmak zorunda kalınılacağından, Fransa'yı elde tutmak güçtür.”