bugün
- anın görüntüsü17
- psikoloğa gitmek mi içki almak mı8
- sözlük kızlarının elleri şuan napıyor sorunsalı14
- erdoğan'dan sonraki başkan19
- icardi19059
- yigitzsche15
- başıboş köpek sorunu25
- evlenmek istememek ama yalnızlıktan da sıkılmak17
- görümceniz sizi engellese ne yaparsınız14
- çok fazla çirkin erkek olması13
- erdal beşikçioğlu'nun öğle yemeği24
- sexting haram mıdır24
- sophie dee'nin memeleri11
- sözlük erkeklerinin bugünkü kombinleri11
- kurtlar vadisi pusu rezaleti11
- aleyna tilki nin annesi12
- cengiz ünder'in bıyığı12
- ölmeye karar vermek19
- erdal beşikçoğlu'nun işçilerle yemek pr çalışması10
- mehmet şimşek'in türk milletine yerel halk demesi15
- icardi1905 silik olsun kampanyası14
- sağlıklı cinsel bir yaşamım var neden konuşuluyor12
- motorcu fırlama hafif demir demirkan tarzı yazar15
- 18 nisan 2024 fenerbahçe olympiakos maçı59
- assembly kodu11
- iremga8
- fenerbahçe taraftarı9
- ezgi mola9
- annem baban uğur dündar dedi9
- kuva'i milliye ne ise hamas da o dur20
- junkman12
- ali koç8
- fenerbahçe13
- arda güler16
- altıncı filoya karşı namaz kılmak12
- uludağ sözlük discord grubu9
- yazarların en rum özelliği20
- ismail kartal19
- konstantinos tzolakis9
- sadece sennn9
- türkiyede bütün yiyecek fiyatları aşırı fahiştir16
- ups boobss nerelerde ramazan da bitti11
- eybırın manyağı kıskanması14
- kadın ayağı kokusu11
- erkeklerin bir kere küsünce geri barışmaması18
- flörtlerinizin ortak özellikleri21
- beni seviyor musunuz8
- anksiyete psikolojik değil fizyolojik bir sorundur11
- bacaklarımdan tahrik olan kız olduğunu sanmıyorum14
- yazarlardan parfüm önerileri14
görsel
Bildiğiniz sözcük kadar düşünür,
iletişim kurar,
Ve yazarsınız.
Kullandığınız dil ve sözcükler, kurduğunuz cümleler,
ikna etmek veya düşüncelerinizi anlatmak için verdiğiniz örnekler
sizi, sosyo-kültürel siyasi eğilimleriniz açısından ele verir.
_____________
Sözlüğe geldiğim ilk günden beri burada yazan,
Türk dili imla ve kurallarına (gramer)
duyarlı arkadaşların bıkmadan de-da kullanımı uyarılarını görünce gülmüştüm.
Aradan zaman geçince anladım ki,
Ağlamamız gerekiyormuş.!
___________
Türkçede genel bir kural olarak özel isimlere getirilen çekim ekleri kesme işareti (') ile ayrılır:
Ankara'nın, Türkiye'de, Mehmet'in vb. gibi.
Bununla birlikte bu kuralın sıklıkla hatalı uygulanan bazı istisnaları vardır:
1. Kurum, kuruluş, kurul ve iş yeri adlarına gelen ekler kesmeyle ayrılmaz:
Türkiye Büyük Millet Meclisine, Türk Dil Kurumundan, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığına, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dekanlığına, Hacettepe Üniversitesi Rektörlüğüne, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanlığının; Bakanlar Kurulunun, Danışma Kurulundan, Yürütme Kuruluna; Mavi Köşe Bakkaliyesinden, Gimanın, iş Bankasında.
________
2. Akım, çağ ve dönem adlarından sonra gelen ekler kesmeyle ayrılmaz:
Ortaçağda, Yükselme Döneminin, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatına.
__________
3. Özel adlardan yapım ekleri ile türetilmiş kelimelerden sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz:
Türkçede, Türkçenin, Türkleşmek, Konyalı, Avrupalı,
Avrupalılaşmak, Türklerin, Müslümanlıkta, Hollandalıdan, Hristiyanlıktan.
Bunlar arasında en sık hatalı kullanılanlar;
Türkçede, ingilizcenin gibi dillerin sonuna gelen ekler ve Ankaralı, Suriyeli gibi yerleşim birimlerinin sonuna gelen -lı ekleridir.
Atatürkçülük, Müslümanlık, Hristiyanlık gibi özel isimlerden yapım ekleri ile türetilmiş kelimelerin sonuna gelen ekler süreksiz sert sessizlerle (p, ç, t, k) bitiyorlarsa, söylenildiği gibi (yumuşatarak) ve kesmesiz yazılırlar:
Atatürkçülüğün, Müslümanlığın, Hristiyanlığa.
______________
4. Özel isimlere gelen çoğul ekleri kesmeyle ayrılmaz:
Ahmetler, Yakup Kadriler, ingilizler.
___________
(Gelelim en yaygın hataya)
"de" bağlacının ve "-de" ekinin yazılışları
Bağlaç
1. Bağlaç olan (dahi anlamındaki) "de" her zaman ayrı yazılır:
Kızım da geldi. Yarışmalara Türkiye de katıldı. Güç de olsa bulunur. Konuşur da konuşur.
2. Bulunma hâl (durum) eki olan "-de" her zaman birleşik yazılır:
Araba yolda kalmış. Bir saattir ayakta duruyorum. Ankara'da havalar çok soğukmuş.
NOT 1a: De'nin ayrı yazılıp yazılmadığını kontrol etmenin en kolay yolu de'yi çıkartıp cümleyi okumaktır.
Eğer cümlenin anlamı "hemen hemen" aynı kalıyorsa cümledeki de bağlaçtır ve ayrı yazılmalıdır.
Eğer cümlede ciddi bir anlam bozukluğu ya da anlam değişmesi gerçekleşiyorsa hâl ekidir ve birleşik yazılmalıdır.
Örneğin "Ankara'da havalar çok soğukmuş." cümlesi, -da hâl eki çıkarıldığında devrik cümle olur. Oysaki "Kızım da geldi." cümlesindeki de bağlacının çıkarılması anlamı "pek" değiştirmez.
NOT 2a: De bağlacı konuşma dilinde bazen te veya ta olarak kullanılsa da,
her zaman de veya da olarak yazılır.
Aynı kural hâl eki olarak kullanılan -ta ve -te için geçerli değildir.
Dolap da koltuk da orada kalsın [bağlaç]. Dolapta şeker var [hâl eki].
_____
Ki Eki Nasıl Yazılır?
Ek olan "-ki" ünlü uyumuna uymaksızın kendinde önce gelen kelimeye bitişik yazılır:
Bu sayfadaki yazıyı okudunuz mu?
Bağlaç olan "ki" ayrı yazılır:
Olmaz ki!
Böyle de yatılmaz ki!
Atatürk diyor ki: ...
"Ki" bağlacı bazı kelimelerle zamanla kalıplaştıkları için bitişik yazılır:
Halbuki oysaki sanki mademki
_______
(Yine az bilinen başka bir hata)
Sayıların yazımında yapılan bazı hatalar:
1. Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır:
iki yüz, üç yüz altmış beş.
Bununla birlikte, sayılardan oluşan oyun adları birleşik yazılır: Yirmibir, altmışaltı.
2. Sayılarda kesirler nokta ile değil, virgül ile ayrılır:
3. Beş ve beşten çok rakamlı sayılar sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve araya nokta konur:
326.197, 49.750.812
________
Diğer bazı hatalar:
Üç nokta yerine iki nokta veya üçten çok sayıda nokta kullanılmaz.
Yanıtı belli olan ya da içinde gizli olan cümlelerin sonunda soru işareti kullanılır:
Haksız mıyım? Burası gibi memleket var mı?
Anlamca soru cümlesi olmayan cümlelerde soru işareti kullanılmaz:
Kaça aldım, şimdi hatırlamıyorum.
___________
Şimdilik bu kadar,
eminim sözlükte yazan türk dili öğretmenleri kalan eksiklikleri tamamlayacaklardır.
Bildiğiniz sözcük kadar düşünür,
iletişim kurar,
Ve yazarsınız.
Kullandığınız dil ve sözcükler, kurduğunuz cümleler,
ikna etmek veya düşüncelerinizi anlatmak için verdiğiniz örnekler
sizi, sosyo-kültürel siyasi eğilimleriniz açısından ele verir.
_____________
Sözlüğe geldiğim ilk günden beri burada yazan,
Türk dili imla ve kurallarına (gramer)
duyarlı arkadaşların bıkmadan de-da kullanımı uyarılarını görünce gülmüştüm.
Aradan zaman geçince anladım ki,
Ağlamamız gerekiyormuş.!
___________
Türkçede genel bir kural olarak özel isimlere getirilen çekim ekleri kesme işareti (') ile ayrılır:
Ankara'nın, Türkiye'de, Mehmet'in vb. gibi.
Bununla birlikte bu kuralın sıklıkla hatalı uygulanan bazı istisnaları vardır:
1. Kurum, kuruluş, kurul ve iş yeri adlarına gelen ekler kesmeyle ayrılmaz:
Türkiye Büyük Millet Meclisine, Türk Dil Kurumundan, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığına, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dekanlığına, Hacettepe Üniversitesi Rektörlüğüne, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanlığının; Bakanlar Kurulunun, Danışma Kurulundan, Yürütme Kuruluna; Mavi Köşe Bakkaliyesinden, Gimanın, iş Bankasında.
________
2. Akım, çağ ve dönem adlarından sonra gelen ekler kesmeyle ayrılmaz:
Ortaçağda, Yükselme Döneminin, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatına.
__________
3. Özel adlardan yapım ekleri ile türetilmiş kelimelerden sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz:
Türkçede, Türkçenin, Türkleşmek, Konyalı, Avrupalı,
Avrupalılaşmak, Türklerin, Müslümanlıkta, Hollandalıdan, Hristiyanlıktan.
Bunlar arasında en sık hatalı kullanılanlar;
Türkçede, ingilizcenin gibi dillerin sonuna gelen ekler ve Ankaralı, Suriyeli gibi yerleşim birimlerinin sonuna gelen -lı ekleridir.
Atatürkçülük, Müslümanlık, Hristiyanlık gibi özel isimlerden yapım ekleri ile türetilmiş kelimelerin sonuna gelen ekler süreksiz sert sessizlerle (p, ç, t, k) bitiyorlarsa, söylenildiği gibi (yumuşatarak) ve kesmesiz yazılırlar:
Atatürkçülüğün, Müslümanlığın, Hristiyanlığa.
______________
4. Özel isimlere gelen çoğul ekleri kesmeyle ayrılmaz:
Ahmetler, Yakup Kadriler, ingilizler.
___________
(Gelelim en yaygın hataya)
"de" bağlacının ve "-de" ekinin yazılışları
Bağlaç
1. Bağlaç olan (dahi anlamındaki) "de" her zaman ayrı yazılır:
Kızım da geldi. Yarışmalara Türkiye de katıldı. Güç de olsa bulunur. Konuşur da konuşur.
2. Bulunma hâl (durum) eki olan "-de" her zaman birleşik yazılır:
Araba yolda kalmış. Bir saattir ayakta duruyorum. Ankara'da havalar çok soğukmuş.
NOT 1a: De'nin ayrı yazılıp yazılmadığını kontrol etmenin en kolay yolu de'yi çıkartıp cümleyi okumaktır.
Eğer cümlenin anlamı "hemen hemen" aynı kalıyorsa cümledeki de bağlaçtır ve ayrı yazılmalıdır.
Eğer cümlede ciddi bir anlam bozukluğu ya da anlam değişmesi gerçekleşiyorsa hâl ekidir ve birleşik yazılmalıdır.
Örneğin "Ankara'da havalar çok soğukmuş." cümlesi, -da hâl eki çıkarıldığında devrik cümle olur. Oysaki "Kızım da geldi." cümlesindeki de bağlacının çıkarılması anlamı "pek" değiştirmez.
NOT 2a: De bağlacı konuşma dilinde bazen te veya ta olarak kullanılsa da,
her zaman de veya da olarak yazılır.
Aynı kural hâl eki olarak kullanılan -ta ve -te için geçerli değildir.
Dolap da koltuk da orada kalsın [bağlaç]. Dolapta şeker var [hâl eki].
_____
Ki Eki Nasıl Yazılır?
Ek olan "-ki" ünlü uyumuna uymaksızın kendinde önce gelen kelimeye bitişik yazılır:
Bu sayfadaki yazıyı okudunuz mu?
Bağlaç olan "ki" ayrı yazılır:
Olmaz ki!
Böyle de yatılmaz ki!
Atatürk diyor ki: ...
"Ki" bağlacı bazı kelimelerle zamanla kalıplaştıkları için bitişik yazılır:
Halbuki oysaki sanki mademki
_______
(Yine az bilinen başka bir hata)
Sayıların yazımında yapılan bazı hatalar:
1. Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır:
iki yüz, üç yüz altmış beş.
Bununla birlikte, sayılardan oluşan oyun adları birleşik yazılır: Yirmibir, altmışaltı.
2. Sayılarda kesirler nokta ile değil, virgül ile ayrılır:
3. Beş ve beşten çok rakamlı sayılar sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve araya nokta konur:
326.197, 49.750.812
________
Diğer bazı hatalar:
Üç nokta yerine iki nokta veya üçten çok sayıda nokta kullanılmaz.
Yanıtı belli olan ya da içinde gizli olan cümlelerin sonunda soru işareti kullanılır:
Haksız mıyım? Burası gibi memleket var mı?
Anlamca soru cümlesi olmayan cümlelerde soru işareti kullanılmaz:
Kaça aldım, şimdi hatırlamıyorum.
___________
Şimdilik bu kadar,
eminim sözlükte yazan türk dili öğretmenleri kalan eksiklikleri tamamlayacaklardır.
güncel Önemli Başlıklar