sıkıyönetim

cinsi irade. anti-abazanlık.

bir costa gavras klasiği olan dönem flimi.askeri diktatörlükle yönetilen bir güney amerika ülkesindeki* olaylar perdeye yansıtılmaktadır.filmde,radikal solcu bir grup, cıa'nın yaptığı işkencelere karşı çıkmak amacıyla abd a.i.d yardım kuruluşu çalışanı görünümü altında uruguay polis teşkilatını eğiten polis akademisi uzmanını ve Brezilya büyükelçisini kaçırır.başrolde yine, costa-gavras'ın birlikte çalışmaktan zevk aldığı yves montand vardır.

Yönetimin esaslı kişilerin eline geçmesidir. Bu olay meydana geldiğinde ülkede yolunda gitmeyen bişeyler var demektir.

(bkz: ohal)

olağanüstü zamanlarda,ülkedeki güven ortamının korunması için ordunun yardımıyla sağlanan yönetim.

franco solinas'ın senaryosuyla costa gavras'ın filme aldığı yapıt daha sonra
ülkü tamer vasıtasıyla romanlaştırılarak 1974'de yayınlanmıştı.
yıllar sonra kitabın tükenmesi üzerine kavram yayınları'ndan 1985'te
tekrar basılmıştı ve işte o baskının önsözünden birkaç cümle:

'sıkıyönetim, yalnız latin amerika'ya değil, bütün dünyaya tutulan
bir ayna.'cezayir savaşı' ve 'isyan'ın senaristi franco solinas'ın eseri.
senaryo gerçek bir olaya dayanmaktadır. 1970 ağustosu'unda tupamaro'lar
tarafından kaçırılan a.b.d.yurttaşı ve aid görevlisi dan a.mitrione'nin
öyküsüdür bu. genellikle romanların senaryoları yazılır. ben*,
sıkıyönetim senaryosunun romanını yazmayı denedim. amacım, bu eseri
ülkemizde daha çok okura ulaştırabilmekti. senaryonun genel çizgisinden
ayrılmadım, yalnız bazı resmi belgeleri eklemekle yetindim.*

--burus vilis ölüymüş--

yüce türk milleti;

büyük atatürk’ün bize emanet ettiği ülkesi ve milletiyle bu bütün olan, türkiye cumhuriyeti devleti, son yıllarda, izlediğiniz gibi dış ve iç düşmanların tahriki ile, varlığına, rejimine ve bağımsızlığına yönelik fikri ve fiziki haince saldırılar içindedir.

devlet, başlıca organlarıyla işlemez duruma getirilmiş, anayasal kuruluşlar tezat veya suskunluğa bürünmüş, siyasi partiler kısır çekişmeler ve uzlaşmaz tutumlarıyla devleti kurtaracak birlik ve beraberliği sağlayamamışlar ve lüzumlu tedbirleri almamışlardır. böylece yıkıcı ve bölücü mihraklar faaliyetlerini alabildiğine arttırmışlar ve vatandaşların can ve mal güvenliği tehlikeye düşürülmüştür.

atatürkçülük yerine irticai ve diğer sapık ideolojik fikirler üretilerek, sistemli bir şekilde ve haince, ilkokullardan üniversitelere kadar eğitim kuruluşları, idare sistemi, yargı organları, iç güvenlik teşkilatı, işçi kuruluşları, siyasi partiler ve nihayet yurdumuzun en masum köşelerindeki yurttaşlarımız dahi saldırı ve baskı altında tutularak bölünme ve iç harbin eşiğine getirilmişlerdir. kısaca devlet güçsüz bırakılmış ve acze düşürülmüştür.

aziz türk milleti:

işte bu ortam içinde türk silahlı kuvvetleri, iç hizmet kanununun verdiği türkiye cumhuriyeti'ni kollama ve koruma görevini yüce türk milleti adına emir ve komuta zinciri içinde ve emirle yerine getirme kararını almış ve ülke yönetimine bütünüyle el koymuştur.

girişilen harekatın amacı, ülke bütünlüğünü korumak, milli birlik ve beraberliği sağlamak, muhtemel bir iç savaşı ve kardeş kavgasını önlemek, devlet otoritesini ve varlığını yeniden tesis etmek ve demokratik düzenin işlemesine mani olan sebepleri ortadan kaldırmaktır.

parlamento ve hükümet feshedilmiştir. parlamento üyelerinin dokunulmazlığı kaldırılmıştır.

bütün yurtta sıkıyönetim ilan edilmiştir.

yurt dışına çıkışlar yasaklanmıştır.

vatandaşların can ve mal güvenliğini süratle sağlamak bakımından saat 05’den itibaren ikinci bir emre kadar sokağa çıkma yasağı konulmuştur.

bu kollama ve koruma harekatı hakkında teferruatlı açıklama bugün saat 13.00’deki türkiye radyoları ve televizyonun haber bülteninde tarafımdan yapılacaktır. vatandaşların sükunet içinde radyo ve televizyonları başında yayınlanacak bildirileri izlemelerini ve bunlara tam uymalarını ve bağrından çıkan türk silahlı kuvvetlerine güvenmelerini beklerim.

--burus vilis ölüymüş--

türk hukukunda sıkıyönetim ilk defa 1876 kanunu esasisi ile kabul edilmiş ve düzenlenmiştir.

acilen konuşulması gereken. çok acil ama.

şu aralar yapılması gereken uygulama.sokakların temizlenmesi şart.

görünüşe bakılırsa şu an Sözlükte de uygulansa fena olmaz.*

Sanırım artık olması gereken şey bu, çaresi bu değil tabiki ama hayatın bu şekilde devam edemeyeceği de bir gerçek, artık acil bir şeyler yapılması lazım.

ilan edilsin. Edilsin ki gencecik yürekler iktidarın oyunları yüzünden sokaklarda telef olmaya devam etmesin.

Kontrol askerlere geçer, sert ve katı bir yönetim olsa bile güvenlik maksimumdadır.

Terim anlamı ve türkiye mevzuatındaki karşılığı, ordunun desteğiyle ülkeyi yönetmeyi gerektirdiği için halihazırdaki olaylar nedeniyle hükumet ve cumhurbaşkanının hoş karşılamayacağı durumdur.

Elbette bir iki khk çıkararak, ordu işbirliği ile değil de polisle bu işler yürütülecek denebilir.

görsel