rushmore dağı na karşılık çılgın at dağı

Rushmore Dağı'nda, Lakotaların ifadesiyle, soğuk nazarlarla kendi topraklarına gözlerini dikmiş bakan dört büyük beyazbaba; (Lakotaların ABD başkanlarına verdikleri ad) bu toprakların gerçek sahiplerine karşı her zaman şefkat duygusu içinde olmamışlar. Bu yüzden Lakotalar kendi topraklarındaki dağlara gerçek bir şefin büstünü inşa etme kararı almışlar. Ve ortaya bir türlü bitirilemeyen dev bir mimari proje çıkmış... Son 50 yıldır Lakotaların efsanevi şefi, Little Bighorn savaşında General Custer ve askerlerini bozguna uğratan, Hayalet Dansı isyanının önderlerinden Crazy Horse, Çılgın At'ın büstü bir dağa en görkemli biçimde yansıtılmaya çalışılıyor.

Büyük bir savaşçı olduğu kadar önemli bir politik lider ve geleneklerine çok bağlı bir filozof olarak tanımlanan Çılgın At, beyaz adama karşı Kızılderililerin onur sembollerinden biri olmuş. Çılgın At, beyaz adam bu kıtaya ayak bastığında 2 binden fazla kabilenin 5 binden fazla dil konuştuğu devasa bir kültürün son ve belki de en unutulmaz önderlerinden biri olmuş. Özgürlük düşüncesini, doğaya ve ataya saygıyı kendi isminde anıtlaştıran Çılgın At, ayakta kalıp kültürlerini ve değerlerini yaşatmaya çalışan son 100 Kızılderili kabilesinin en çok saygı duyduğu lider... Yaşarken onunla birlikte savaşa girenler beyaz adamın kölesi olurken o tek kare dahi fotoğrafının çekilmesine, ruhunun özgürlüğü yokedilecek endişesiyle izin vermemiş.

Beyaz adamın kendisine dayattığı herşeye karşı koyup sonuna kadar özgürlüğü için savaşmış.

Lakota şeflerinden Ayaktaki Ayı, 1947 yılında Rushmore Dağı'na yaklaşık 4 kilometre uzaklıkta bir başka dağa Rushmore'un en az iki misli, en büyük büyük piramit Keops'tan daha yüksek bir anıt inşa edilmesi için harekete geçmiş. Bunun için Rushmore'da da çalışmış Polonya göçmeni heykeltraş Korczak Ziolkowski'ye teklif götürmüş. Ziolkowski, bu teklifi hemen kabul etmiş ve Lakotaların unutulmaz şefi Çılgın At'ın heybetli bir atın üzerinde duruşunu tasvir eden heykelini dağın yüzeyinde oluşturmaya başlamış. Bu işlemi dinamitlerle, kompresörlü kazıcılarla ve ince işçilikle öldüğü 1982 yılına kadar vazgeçmeden tek başına sürdürmüş. Lakotaların sahibi olduğu bu arazide Ziokolwski'nin ölümünden sonra 10 çocuğu onun bıraktığı mirası devralıp Çılgın At'ın heykelini bitirmeye çalışmış.

Ziolkowski'nin kendini adadığı bu inanılmaz heykel, Çılgın At'ı eliyle Dakota ovalarını işaret ederken gösteriyor. Ve Çılgın At, ''Ait olduğum toprak, gömülü olduğum topraktır.'' diyor. Anıt-dağın hemen dibinde şef Kızıl Bulut'un şu sözleri yazılı; ''Beyaz adam bize sayısını hatırlayamadığım kadar çok konuda söz verdi. Bunlardan sadece birini tuttu. En sonunda topraklarımızı elimizden alacağını söylemişti. işte sadece bu sözünü yerine getirdi...''

Çılgın At'ın heykelinde onca yıllık uğraşıya rağmen sadece yüzü net biçimde ortaya çıkarılabilmiş. Washington yönetimleri iki defa bu projeye 10 milyon dolar tutarında destek vermek istese de, Lakota kabilesi ile Ziolkowski ailesi bunları kabul etmemiş. Amaçları sadece bu anıt-dağı görmeye gelen, kendilerini destekleyen insanlardan toplanan bağışlarla heykeli tamamlamak. Yani Washington'daki büyük beyazbabanın parasıyla değil... Beyaz adamın şeflerine ya da onun kurumlarının parasına muhtaç olmadan Çılgın At'ın heykeli tamamlanırsa, bu Lakotalar ve Ziolkowski ailesi için büyük bir onur olacak.

alıntı

çılgın at dağı'nın yapımını anlatan belgeselde, çılgın at'ın görkemini anlattığı için çok güzeldir.

görsel
görsel
görsel