padişah dördüncü mustafa

osmanlı imparatorluğu'nun 29'uncu padişahı. 108'inci islam halifesi.

Padişah Dördüncü Mustafa, 8 Eylül 1779 günü istanbul’da doğdu. Babası Padişah Birinci Abdülhamid, annesi Nüketseza Sultan’dır.

hırslı, kurnaz ve asabî bir insan olan Padişah Dördüncü Mustafa, eğitim ve öğrenimden çok zevk ve sefa içinde yaşamaya önem verdi. Kabakçı Mustafa isyanı sonunda, tahttan indirilen kuzeni padişah Üçüncü Selim’in yerine, 29 Mayıs 1807 günü tahta çıktığında 28 yaşındaydı. Padişah Dördüncü Mustafa’nın şehzadeliği boyunca, kendisine bir evlât gibi davranan Sultan Üçüncü Selim aleyhinde isyancılarla iş birliğine girmesi ve onun öldürülmesi için emir vermesi, karakteri hakkında fikir vermektedir.

Tahta çıktığında devletin merkezî otorite ve hakimiyeti gittikçe zayıflıyor, padişah Üçüncü Selim ve Nizam-ı Cedid yandaşları yakalandıkları yerde öldürülüyordu. padişah Dördüncü Mustafa’nın tahta çıkmasını sağlayan Kabakçı Mustafa ve yandaşları devlet yönetiminde etkin rol oynuyor, kendi adamlarını önemli mevkilere getiriyorlardı. Osmanlı Devleti, bu isyandan sonra yeniçerilere çok büyük tavizler verdi. Ancak yeniçerilerin istekleri hiçbir zaman bitmedi. Hatta Osmanlı tarihinde hiç görülmemiş bir antlaşma yapıldı. Kabakçı Mustafa isyanında baş rol oynayan yeniçeri ağalarının, kendilerini sağlama almak için yaptıkları bu antlaşmaya göre, yeniçeriler devlet işlerine karışmayacak ve Osmanlı Devleti bu isyandan dolayı Yeniçeri ocağını sorumlu tutmayacaktı.

Alemdar Mustafa Paşa ve yandaşları padişah üçüncü Selim'i tekrar tahta geçirmek için bazı görüşmeler yapmaya başladılar. Alemdar Mustafa Paşa'nın padişah üçüncü Selim'i padişah yapmak için geldiğini duyan padişah dördüncü mustafa ve kardeşi Şehzade Mahmud(padişah ikinci mahmud) ve kuzeni padişah üçüncü Selim'in öldürülmesini emretti. Padişah üçüncü Selim hemen öldürüldü. Şehzade Mahmud ise cariyelerin ve hizmetkarlarının yardımıyla sarayın çatısına kaçırıldı. Alemdar Mustafa Paşa, bu olaydan sonra padişah dördüncü mustafa'yı tahttan indirerek yerine Padişah ikinci Mahmud'u getirdi. Padişah ikinci Mahmud, kendisinin tahta çıkarılmasını sağlayan Alemdar Mustafa Paşa'yı sadrazam yaptı.

Alemdar Mustafa Paşa'nın sadrazamlığı ve Padişah ikinci Mahmud'un padişahlığı sırasında sarayda yaşayan padişah dördüncü Mustafa, yeniçerilerin onu tekrar padişah yapmaya çalıştıkları bir ayaklanma sırasında Padişah ikinci Mahmud'un emriyle 17 Kasım 1808'de öldürüldü. Babasının Eminönü'ndeki türbesine defnedildi. Acımasız bir tabiata sahip olan ve ihtirasları karşısında zayıf durumlara düşerek ülkede kaos ortamı oluşmasına sebep olan padişah dördüncü Mustafa, ıslahat hareketlerine karşı tutumuyla Osmanlı tarihine geçti.

Osmanlı hanedanından Padişah Beşinci Murad’dan sonra en az padişahlık yapanlardan birisidir.

görsel
görsel