osmanlı ya sığınan hollandalı korsanlar

öncelikle;
(bkz: küçük murat reis/#18691105)

ya da; "jan janszoon van haarlem"...

avrupa'da bir laf vardır;
"de ergste turk was nota bene een hollander..!"

manası da şudur;
"en zalim türk kesinlikle bir hollandalıydı..."

bu söz tabi ki fevkalade derin manalar ihtiva eden bir sözdür ve burada bahsedilen hollandalı türkler ise osmanlı'ya sığınan, osmanlı himayesine giren hollandalı korsan kaptanlardır.

birkaçını biliyoruz, yukarıda da bahsettiğim küçük murat reis bunların en önemlisi ve en ünlüsü muhakkak.

17. yüzyılda yaşanan ingiltere-hollanda savaşları esnasında imzalanan breda antlaşması ile ingiltere ve hollanda devletleri korsanlık faaliyetlerine son veren bir dizi kararlar almışlardı.
böylece hollandalı denizciler için en önemli geçim kapısı olan korsanlık faaliyetleri sona ermişti, lakin bazı hollandalı kaptanlar bu antlaşmaya uymak yerine birleşerek faaliyetlerine devam etmişler, bu birleşen korsanlar fas sultanı'nın himayesine girerek, ispanya'nın fas'taki selle üssünü alarak burada toplaşmış ve faaliyet göstermişlerdir.

daha sonra ise fas osmanlı himayesine girince de bu hollandalı korsanlar cezayir beylerbeyi'ne bağlanarak birer "deniz akıncısı" olmuşlar, islama ve türklüğe hizmet edip, batı akdeniz ve atlantik'te müthiş akınlara ve başarılara imza atmışlardır.
(bkz: izlanda seferi)

iş bu hollandalı korsanların murat reis dışındaki en ünlüleri şunlardır;

-Rotterdamlı Jacob de Hoereward--->süleyman reis.

-von harlem veen boer--->süleyman reis.

-Simon de Danser ya da De Danser van Algiers--->bizde bilinen adı ise deli kaptan ve şeytan kaptan'dır.

-anthony Janszen van salee--->küçük murat reis'in oğludur, amerika'da “Anthony the Turk” olarak anılırdı.

-jacob van de vries--->gedikli reis.

-herbert von de boer--->küçük ali reis.

-vossen vaen boer--->küçük süleyman reis. antillerin fatihi.

bunların dışında hollandalı olup 17. yüzyılda osmanlı himayesine giren toplam kaptan sayısı 60'tır ve salt bu hollandalı kaptanlarımızın cezayir limanına getirdiği avrupalı savaş ve ticaret gemisi ganimet sayısı 1400'dür ki bu rakam da hollandalı korsanların osmanlı'ya ne denli faydalı olduğunu ispata yetecek rakamdır.

gayet güzel bir dert. severim böyle dertleri. öteki dertlerden dolayı kafa dağıtmaktır böyle hobi içerikli dertler.

Murat reis'in seferleri:

"ispanya, Portekiz ve Fransa kıyılarını izleyip kuzeye çıkmıştır, ardından irlanda, iskoçya, Hollanda, Danimarka, Norveç ve izlanda’ya seferler düzenlemiştir. 1631'de de ingiliz limanlarını yıllık vergiye bağlamıştır ve ingiltere’nin Bristol, Plymouth, Southampton ve irlanda’nın Cork ve Baltimore gibi birçok limanlana saldırı düzenlemiştir.
Murat Reis’in Atlas Okyanusu’na yapmış olduğu seferlerin en ünlüsü, 12'si kadırga olan 15 parçalık bir filo ile 1627 yılında yapılan izlanda Seferi’dir.Murat Reis, bu harekata Manş Denizi’ni geçerek başlamış, Kuzey Denizi boyunca Danimarka ve Norveç kıyılarına taarruz etmiş, 20 Haziran 1627 tarihinde izlanda açıklarında demirlemiştir."

izlanda ve murat reis derken duruyoruz, çünkü aklıma makale arşivimde yer alan yılmaz özdil yazısı gelmişti. yazıda izlanda'daki konsolos niye fahri konsolos derken bir ucu murat reis'e çıkmıştı. işte o ilginç ve beğendiğim yazı:

yılmaz özdil-daniel
http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/16119337.asp