milletlerarasi ozel hukukta atif

efenim milletlerarası özel hukukta, atıf mühim bir kavram. bir kaç cümleyle özet geçmeye çalışalım.

şimdi bir kanun, türk kanununu esas alalım bu noktada, söz konusu ihtilafa hangi kanunun uygulacağını bildiriyorsa burda bir atıf var demektir. hemen örnek verelim: sözleşme yapmak isteyen yabancı bir kişiyle alakalı olarak kanun "kişinin vatandaşlığına tabi olduğu ülkedeki reşitlik yaşı uygulanır" diyorsa; burada kişinin tabi olduğu vatandaşlığın kanunlarına göre reşit sayılması için o kanuna atıf yapılmış demektir.

biraz daha sadeleştirelim. yabancı uyruklu a kişisi bir sözleşme yapmak istiyor diyelim. sözleşmenin kurulması için reşitlik şartı aranıyor. türk kanunu kişinin tabi olduğu vatandaşlık hukukundaki milletlerarası özel hukuka göre tespit edilir diyorsa burada bir atıf söz konusudur.

atıfta bulunan ülkenin milletlerarası hukuk kuralları ya kendi esas kanununu işaret eder ya da bir başka uluslararası hükmü işaret eder. burada 2. derece atıf var demektir. bizim kanunumuza göre atıf 2. derecede kesilir. burdan sonra artık başka bir kanuna bakılmaz.

buna bir örnek daha verelim:

alman a türkiyede evlenmek istiyor. türk hukuku reşitlik için alman milletlerarası özel hukuku uygulanır diyerek atıfta bulundu. alman milletlerarası özel hukuku eğer "alman kanunları uygulanır" derse atıf burda kesilir. artık alman kanununa göre reşitlik tespiti yapılacaktır. bu kişinin ikaetgahı da fransa da olsun. alman kanunu mesela "kişinin ikametgah hukukuna göre tespit edilir" derse burada ikinci derece atıf var demektir ve bizim kanunumuza göre başka bir atıf gözönüne alınmaksızın fransa hukukuna göre reşitliğin tespiti yapılır. eğer ilk atıfta alman milletlerarası özel hukuku "sözleşmenin yapıldığı yer hukuku uygulanır" diyerek türk hukukunu işaret etmiş olsaydı burada da iade atıf söz konusu olacaktı.

umarım bir nebze açıklayıcı olmuştur. kem küm.

bir diğer adı da "uluslararası özel hukukta yöneltim"dir.

Aslında kısaca şöyle açıklanabilecek durumdur: Bir ülke mahkemesinin önüne gelen yabancı unsurlu bir ihtilafta hakim, kendi kanunlar ihtilafı kurallarına göre yetkili yabancı hukuku tespit eder. Yabancı hukukun yetkili olduğu tespit edildiği takdirde, bu yabancı hukukun iç maddi hukuk kurallarının değil, yine bu yabancı hukukun kanunlar ihtilafı kurallarının nazara alınmasını ifade eder.