louvre müzesindeki bergama hamam küpü

louvre müzesi'nin en güzel salonlarından birinde sergilenen, müzenin en değerli eserlerinden biri olan, milattan sonra 2. yüzyıldan kalma roma dönemi eseri olan küptür.
görsel

15. yüzyılın başları, 2. murat'ın padişah olduğu dönem.
bergama'da mahmut isminde bir çiftçi tarlasını sürerken 3 büyük küp bulur.
küplerin içi altın doludur.
bu küplerin devlete ait olduğunu düşünür ve yetkililere haber verir.
küpler çiftçiden alınarak bursa'ya götürülür.
padişah 2 murat durumdan haberdar olur ve çiftçinin bu davranışı hoşuna gider, çiftçiyi ödüllendirmek ister. bunun üzerine altın dolu 3 küpten birini çiftçiye verir.
fakat çiftçi altınları kabul etmez, lakin küplerden birini alır.

2. murat'ta bunun üzerine çiftçiyi illa ki ödüllendirmek ister, onu paşa yapar.
küplerden ikisi bursa'da kalır, bir küpü alan mahmut paşa köyüne döner.
bulunan bu 3 küp de mermerdir. lakin 2 tanesi düz mermer olup bir tanesinde kabartmalar vardır.
bergamalı mahmut paşa kabartmalı olan küpü alır, diğer düz mermer olan 2 küp bursa'da kalır...

tabi bizim gariban çiftçi paşa olduktan sonra zenginleşir.
onun çocukları bergama'da bir hamam açarlar.
açtıkları hamamın girişine de bu küpü koyarlar.
o zamandan sonra bu hamam artık "küplü hamam" olarak anılır.

bergama'da bulunan bu küp tam 400 sene küplü hamam'da kalır.

tabi 19. yüzyılın başı, avrupalı tarih yağmacıları anadolu'da fink atmaya başlarlar.
bergama'da anadolu'nun en bilinen antik kentlerinden biri olduğu için çokça bergama'ya gelirler ve bu küpün hikayesini öğrenirler.
küpü satın almak isterler fakat hamamı işleten paşa'nın torunları küpü satmazlar.
küp öyle ünlü olmuştur ki herkes buna sahip olmak ister.
ingilizler, fransızlar, avusturyalılar, almanlar...

konu başkent istanbul'a taşınır.
fransız sefiri dönemin padişahı 2. mahmud'tan ricacı olur ve küpü ister.
2. mahmud'da bir ferman yazarak mahmut paşa'nın torunlarından küpü fransızlara vermelerini emreder.
böylece küp 2. mahmud'un hediyesi olarak fransızlara geçer.

küpün 2. mahmud'un fransa kralına hediyesi olduğu bugün louvre müzesinde bilgi olarak yazar.
görsel

böyle böyle anadolu'dan çıkan tarihi eserleri dağıtmışız adeta.
neler gitmiş neler...
knidos aslanı da böyle gitmiş, xanthos'taki lahitler de, afrodisias'taki heykeller de...
hepsi padişahlarımız tarafından dostane bir şekilde hediye edilmiş.
kimi british museum'da, kimi pergamon müzesinde, kimi louvre'de...

çiftçi mahmut'un 3 küp bulduğunu yazmıştık.
küplerden biri louvre müzesinde, diğer ikisi başkent bursa'daydı.
diğer 2 küp bugün nerede peki?

küplerden ikisi de bugün ayasofya'dadır.
görsel
görsel

bu küpler ayasofya'ya 3. murat tarafından getirilmiştir.
özel günlerde bu küplerin içine şerbet konulup halka dağıtılırmış.
normal günlerde de küplerin içinde içme suyu olur, halk bu küplerden su içermiş.

işte böyle.
çiftçi mahmut'un bulduğu 3 küpten 2'si bugün bizde, ayasofya'da, ama en değerli olanı padişah mahmut tarafından fransa'ya hediye edilmiş.
---------------------
--------------------
not: bergama'daki küplü hamam ise bugün hala hizmet vermekte.
https://www.neredekal.com/kuplu-hamam/
https://tr.foursquare.com.../522b62f311d25e9838e20fff

görsel