kırık camlar teorisi

Bir yerde gelir adaleti yoksa
Asayiş olmaz asayiş olmayınca suç oranı artar suç oranı artınca devlet otoritesi çöker.

Önemsiz görülen, dikkate alınmayan bir ihmalin zamanla domino etkisine dönüşerek diğer daha büyük sorunları da ardı ardına getireceğini ve önemsiz görülen o ilk ihmalin aslında çok önemli olduğunu savunan teoridir.

Bir binanın camlarından biri kırılır ve bir süre tamir edilmezse birileri gelip diğer camları da teker teker kırar. Tamir edilmeyen her pencere diğerinin kırılması için davetiye çıkarır.

fiziki çevredeki düzensizliklerin suçların artmasına sebep olduğunu ortaya atan teori birçok ampirik test ile de kanıtlanmıştır.

(bkz: yılanın başını küçükken ezeceksin)
(bkz: onun da canı var)
(bkz: metruk)

ilk olarak amerikalı siyaset bilimcisi james q. wilson ve sosyolog george l.kelling tarafından ortaya atılmış bir teoridir. kentlerde asayiş problemlerinin ve suça yönelimin izahında yararlanılır. buna göre bir mahallede bir evin metruk kaldığını düşünün. bir süre sonra camlarının kırıldığını, giderek bütün cam çerçevenin indirildiğini göreceksiniz. bir müddet sonra ufak çaplı vandalizm giderek işgale dönüşecek, evsiz barksız, tinerci, hapçı buraya yerleşecek ve bir zamanlar meskun olan ev mahalle sakinlerinin korkulu rüyası haline gelecektir. yahut bir muhitte muayyen bir kaldırımın temizlenmediğini,gelen geçenin ufak tefek çöpünü oraya attığını varsayın. kısa süre sonra insanlar o mahalli gözden çıkarıp düpedüz çöplerini atmaya, çişi gelen uluorta işemeye başlayacaktır. teoriyi geliştirenlere göre bütün bunları önlemenin tek yolu problem henüz başlangıç safhasındayken tedbir almaktan geçer. yani mahalleli veya yerel otorite ufak tefek cam kırıkları başladığında camı çerçeveyi onarmalı, önce kabak çekirdeği ve izmaritle başlayan kirliliği kanıksamadan temizliği sağlamalıdır. problem daha küçükken çözülmezse ileride halli çok daha çetrefil olacaktır.