kolonileşme ve sömürgecilik şirketleri

avrupalıların 15. yüzyıl sonlarından itibaren yeni keşfedilen yerlerde koloniler kurmak, ticaret yollarına hakim olmak ve buradaki güvenliği sağlayıp ticareti güvenlik altına almak, aynı zamanda da ucuz işgücü ile sömürgecilik yapabilmek adına kurmuş oldukları şirketlerdir.

bu şirketlerin tamamı bağlı bulundukları devletten/kraldan münhasır imtiyazlar elde eder ve elde ettikleri bu ayrıcalıklarla ticaret yaparlardı.

hatta ingilizlerin the east india company ve hollandalıların voc (bkz: vereenigde oostindische compagnie) gibi şirketlerinin kendi özel orduları, donanmaları dahi vardı.
görsel
görsel

bu şirketlerin hepsi çok ortaklı şirketlerdi, hatta bazıları da çok uluslu şirketlerdi.

ülkelerine göre kolonileşme ve sömürgecilik şirketleri;

ingiltere-britanya;
-company of merchant adventurers of london (1407)
-society of merchant venturers (1552)
-company of merchant adventurers to new lands (1553)
-muscovy company (1555)
-spanish company (1577)
-eastland company (1579)
-turkey company (1581)
-venice company (1583)
-barbary company (1585)
-levant company (1592)
-the east india company (1600)
-virginia company (1606)
-plymouth company (1606)
-french company (1609)
-london and bristol company (1610)
-somers ısles company (1616)
-guinea company (1618)
-new river company (1619)
- massachusetts bay company (1629)
-providence ısland company(1629)
-guinea company of scotland (1634)- iskoçya.
-courteen association (1635)
-royal west ındian company (1664)
-hudson's bay company (1670)
-royal african company (1672)
-free society of traders (1681)
-hollow sword blade company (1691)
-greenland company (1693)
-company of scotland (1698) - iskoçya.
-south sea company (1711)
-african company of merchants (1752)
-king george's sound company (1785)
-sierra leone company (1792)
-dent & co (1809)
-jamieson how company (1817)
-van diemen's land company (1824)
-new zealand company (1825)
-david sassoon & co(1832)
-south australian company (1835)
-fiji company (1840)
- eastern archipelago company (1847)
-bombay burmah trading corporation (1863)
-hong kong canton macao steamboat company (1865)
-e.d. sassoon & co (1867)
-british north borneo company (1881)
-douglas steamship company (1883)
-royal niger company (1886)
-imperial british east africa company (1886)
-de beers (1888)
-british south africa company (1889)
-dodwell & co (1891)

ingiliz sömürge imparatorluğu;
görsel
görsel

ingiliz doğu hindistan şirketi bayrağı (bir yerden tanıdık gelecektir muhakkak);
görsel

voc ve eic arasındaki bir deniz muharebesi;
görsel

----------------------------
hollanda;
-compagnie van de moucheron (veerse compagnie) (1594)
-brabantsche compagnie (1599)
-dutch east ındia company (bkz: voc) (1602)
-new netherland company (1614)
-noordsche compagnie (1614)
-dutch west ındia company (1621)
-societeit van suriname (1683)
-society of berbice (1720)
-compagnie belge de colonisation (1841)

hollanda sömürge imparatorluğu;
görsel

hindistan ve pasifik'teki ilk hollanda kolonileri;
görsel

brezilya kıyılarında hollanda kolonileri;
görsel

hollanda doğu hindistan şirketi (voc) bayrağı;
görsel
-----------------------------

fransa;
-dieppe company (1604)
-company of the moluccas (1615)
-compagnie de saint-christophe (1625)
-company of one hundred associates (1627)
-compagnie des iles de l'amerique (1635)
-compagnie de chine (1660)
-compagnie des ındes orientales (1664)
-compagnie des ındes occidentales (1664)
-compagnie de l'occident (1664)
-compagnie du nord (1682)
-compagnie du mississippi (1717)

fransız sömürge imparatorluğu;
görsel
------------------------------------

ispanya;
-guipuzcoan company of caracas (1728)
-barcelona trading company (1755)
-royal company of the philippines (1785)
-honduras company
-seville company
-havana company

ispanyol sömürge imparatorluğu;
görsel

------------------------------------

portekiz;
-companhia da guine (1482)
-portuguese east india company (1628)
-companhia de moçambique (1888)
-companhia do niassa (1891)

ayrıca; (bkz: casa de india)-(1500)

portekiz deniz ticaret rotası ve kolonileri;
görsel

portekiz sömürge imparatorluğu;
görsel

-----------------------

almanya;
- welser charter of venezuela province (1528)
-brandenburg african company (1682)
-emden company (1752)
-kunst and albers (1864)
-hernsheim & co (1875)
-german new guinea company (1882)
-german east africa company (1884)
-german west african company (1885)
-astrolabe company (1891)
-northwest cameroon company (1899)

alman sömürge imparatorluğu;
görsel

-------------------------------

danimarka;
-danish east india company (1616)
-danish west india company (1671)
-bergen greenland company (1721) danimarka-norveç ortaklığı.
-general trade company (1749) danimarka-norveç ortaklığı.
-royal greenland trading department (1774)

hindistan'daki danimarka kolonileri;
görsel

çin'deki danimarka kolonileri;
görsel

-------------------------------------

avusturya;
-imperial privileged oriental company (1719)
-ostend company (1722)
- austrian east ındia company (1775)

--------------

isveç;
-swedish south company (1626)
-swedish africa company (1649)
-swedish east india company (1731)
-swedish levant company (1738)
-swedish west india company (1786)

-----------------

rusya;
-russian-american company (1799)

----------------------

abd;
-olyphant company (1878)
-north west trading company (1879)

not: avrupa'da bunlar olup, çok uluslu, çok ortaklı şirketlerle sömürgeleşme yaşanırken osmanlı malesef buna ayak uyduramamış, bunların gerisinde kalmıştır.
bu şirketlerin yaptıkları güçlü ve büyük gemiler denizcilikte osmanlı'yı geride bırakmıştır.
16. yy'da hint okyanusuna yapılan seferlerde osmanlı donanması portekizlilere mağlup olmuş ve bir daha da bu denizlere açılamamıştır.
osmanlı devleti kolonileşme konusunda avrupalı korsanlarla bir şeyler yapmayı denediyse de bunlara kurumsal bir kimlik kazandıramadığı için malesef bu mücadelede hiç etkin olamamıştır.
(bkz: osmanlı ya sığınan hollandalı korsanlar)
(bkz: osmanlı ya sığınan ingiliz korsanlar)

oysa ki osmanlı'nın hollandalı ve ingiliz korsanları himaye altına alması güzel bir adımdı, ne var ki bunlar ingiliz doğu hindistan şirketi yahut hollanda doğu hindistan şirketi gibi bir yapıya kavuşturulamamıştır.

şayet osmanlı korsanları da böyle bir yapıya kavuşturulsaydı şu an dünya siyaseti çok farklı olabilirdi.

#tarih

Empire total war adlı oyunun temasıdır.