ki nin yazımı

anadili türkçe olan çok kişinin tereddüt ettiği konudur. aslında kural çok basittir. aidiyet belirtirken birleşik yazılır, bağlaç olarak kullanıldığında ayrı yazılır. örnek vermek gerekirse;

seninki, benimki, onunki.
seni sevdiğimi söylesem -ki böyle bir şey yok- mutluluktan ölebilirsin.
acımadı ki, acımadı ki.
gül ki güneş doğsun.

bu kuralın istisnası olan birkaç sözcük vardır:
oysaki, halbuki, mademki, sanki, belki.

dilimizde üç tane ki vardır:
1. aitlik eki -ki: Ektir. Bitişik yazılır.
Benim arabam kırmızı seninki sarı (sana ait olana araba)
2. zamir -ki'si: Ektir. Bitişik yazılır.
Bizimkiler eve geldiler.
3. Bağlaç olan ki: Ek değil sözcük olduğu için ayrı yazılır.
Düşün ki insan olduğunun farkına var. (düşün ve insan olduğunun farkına var cümlelerini birbirine bağlamış.)
Not: Bir de zaman -ki'si diye bir şey varmış. bence aitlik ekinden başka bir ek değildir. "Akşamk"i sözcüğündeki -ki "akşama ait olan" anlamındadır.
5 yıl sonra gelen edit: Bir de zaman ki'si diye bir şey varmış. Gerçi bu aitlik eki ile aynıdır bence. Akşamki, sabahki gibi.

(bkz: kisoft)

çok basit bir olaydır. her şeyden önce ki ayrı yazılmışsa zaten bağlaçtır. sıfat yapan -ki ve zamir yapan -ki'yi karıştırmamak içinse basit bir kaide vardır. eğer -ki eki kelimeye -daki -deki... şeklinde ekleniyorsa sıfat, -ımki -imki... şeklinde ekleniyorsa zamirdir.
yalnız oysaki, halbuki, mademki, meğerki, sanki bağlaç oldukları halde -ki ayrı yazılmaz. bu 5 bağlacı ezberlemek gerekir.

şimdi örnekler:
sendeki kalem, ondaki kitap (-daki -deki ... sıfattır)
seninki, benimki, onunki (-ımki, inki ... zamir)
gelsin ki dövelim (ayrı yazıldığı için bağlaçtır. ama istisnaları unutmamak gerekir oysaki, halbuki, mademki, meğerki, sanki bağlaç oldukları halde bitişik yazılır.)

derseniz ki bir yazı yazarken kullandığımız -ki ekinin bağlaç olup olmadığına nasıl karar vereceğiz, o durumlarda -ki ekini cümleden çıkardığınızda anlam bozulmuyorsa bağlaçtır ve ayrı yazmanız gerekir. tabi yine istisnaları(5 bağlacı) unutmamak kaydıyla. anlam bozuluyorsa demek ki -ki ekiniz ya sıfat ya da zamirdir. hangisi olduğunu anlamak için de yukarıda belirttiğim basit kural yeterli olacaktır.

(bkz: selçuk yeşilbağ)

geçen pazardan ki raz aldım. yiyordumki sözlükte kinin yazılımı hakkında entari gördüm. bu arada ki raz a karşı ti kim varmış yeni keşfettim..

(bkz: uzar gider böyle)

- bağlaç olan 'ki' başlı başına bir sözcüktür, kendisinden önce gelen sözcükten ayrı yazılır. cümleleri ve sözcükleri birbirine bağlar:

öyle anlaşılıyor ki sen gelmeyeceksin.
o ki ekmeği yerden biçer.

-ek olan 'ki'ler, ilgi zamiri ve belirtme sıfatı türeten 'ki' olmak üzere iki çeşittir. bunlardan ilgi zamiri olanı, sözcüklere 'imki', 'inki' biçimlerinde; belirtme sıfatı türeteni ise 'deki', 'ki' biçiminde eklenir:

seninki bugün okula gelmedi.
bizimkinin ataması bu yıl yapılacak. (ilgi zamiri olan 'ki'ler.)

çocuktaki isteği köreltmemek gerek.
akşamki yemeğe bende katıldım. (sıfat yapan 'ki'ler.)

(bkz: ki nin yazımı)

bağlaç olan ki'nin bitişik yazılması halinde, dahi anlamındaki de'nin ayrı yazılmasından daha itici ve iğrendirici durduğu gerçeğinin bilinmesi.

-"senki üç kıtaya hakim olmuş bir imparatorluğun..."
+seninki kaç santim?
-nasıl?
+öyle göte böyle yarak afedersin.

Bu kadar zor olmamalı bu kodumun ki sini yazmak. Sözlüğün %99u yanlış yazıyor lan.

Bir de bağlaç olan de var. Ülkücü değilseniz az çok anlarım ancak ülkücüyseniz dilinizi bileceksiniz. Asmak kesmekle olmaz bu işler Uğruna kan dökeriz kannn!!! diye böğürenler daha kendi dillerini doğru konuşamıyor ya, ne diyeyim.

Arkadaş nasıl olsa öğrenemiyoruz, bari TDK bir kural çıkarsın da öyle de doğru böyle de doğru desin bilenler de bilmeyenler de bu azaptan kurtulsun.

Şuracıkta dört entry okudum, dördü de farklı görüşte yazarlardan hepsinin ortak noktası bağlaç ki ile iyelik eki ki'yi ayıramaması.

Olmuyor işte, zorlamanın anlamı yok, yapamıyoruz ülke olarak, böyle basit şeyler bile çok komplike, karmaşık geliyor. Okumuyoruz ki, liseden, üniversiteden mezun olunca iş başvuruları, dilekçeler, zorunlu raporlar, seks filmlerindeki altyazılar ve spor sayfaları dışında okumuyoruz. Öğrenemiyoruz tabi. Ezber bilgiler de kaybolup gidiyor. O zaman niye bu curcuna devam etsin ki? Her ki bitişik yazılacak veya ayrı yazılacak densin, ohh bilenlerin gözü kanamasın, bilmeyenler de ayrı mıydı birleşik miydi diye kıvranıp durmasın.

Bazı sözlük yazarları tarafından bilinmeyendir.

Allahım çıldırıyorum sen yazım bilen birini nasip eyle.

“Ki” ne zaman ayrı, ne zaman bitişik yazılıyor karıştıranlar için sonuna -ler ekleyerek test etmelerini öneririm. Şayet çoğul eki olan -ler eklendiğinde kelime hala anlamlıysa -ki bitişik; anlamsız bir hâl alıyorsa ayrı yazılır.

Arasında-ki-ler (bitişik)
Görüyorum-ki-ler (ayrı)

Bağlaç olan ki’nin bitişik yazıldığı bazı istisnalar;
belki, çünkü, hâlbuki, mademki, meğerki, oysaki, sanki.

(bkz: uludağ sözlük yazarlarını eğitiyoruz kampanyası).

Bağlaçta ayrı yazılır.
Onun dışında full bitişik.