bugün

tıp dilinde çeşitli kanser hastalıklarına yol açan maddeler için kullanılan genel ad...
kanserojen olarak yanlış bir kullanımı vardır. genellikle karsinojen deyince akla sigara gelse de boya, plastik, deterjan da birer karsinojen maddedir. her karsinojen maddenin yaygın olarak tuttuğu bir organ hatta kanser tipi vardır ve bu genellikle vücuda girdiği ya da metabolize olduğu yolla ilişkilidir. karsinojen maddeler genellikle irritasyon veya dna hasarı ile kanser gelişimine neden olurlar.
(bkz: karsinojen kategori 1)
(bkz: karsinojen kategori 2)
(bkz: karsinojen kategori 3)
insanda kansere neden olabilecek etmenlerin maddelerine ve/veya ajanlarına verilen genel isim.

ilgili linkte (http://www.nedirnedemek.c...nedir-karsinojen-ne-demek) tanımlaması "kansere neden olabilen 'ajan' veya kimyasal madde" olarak yazılıyor.

ukak (uluslararası kanser araştırma kurumu) monografilerinde kanser yapıcı etmenler için "ajan" terimi kullanır.

buna göre, bir ajanın karsinojenik açıdan yerleştirilebileceği 4 sınıfı bulunur (bunlar ukak'ın kendi araştırmaları sonucu kategorizeleştirdiği karsinojen gruplandırmasıdır).

grup 1, grup 2 (kendi içinde "grup 2a", "grup 2b"), grup 3, grup 4.

grup 1: "ajan" madde insanlar için karsinojeniktir.
grup 2a: ajan insanlar için büyük olasılıkla karsinojeniktir.
grup 2b: ajanın insanlarda karsinojenik olma ihtimali vardır.
grup 3: ajanın insanlarda karsinojenik etkisi açısından bir sınıflandırma yapılamamaktadır.
grup 4: ajan insanlarda muhtemelen karsinojenik değildir.

***

karsinojenik ajanlardan bazıları:

- tütün ürünleri (sigara, puro, nargile vb.)
- "pasif sigara içiciliği!"
- alkol
- benzen
- iyonlaştırıcı radyasyon
- morötesi ışınlar (güneş ışınları, solaryum)
- asbest
- hepatit b ve c virüsü
- hiv tip 1
- human papilloma virüsü (hpv)
- işlenmiş kırmızı et ürünleri

kaynaklar

• prof. dr. gökhan özyiğit, "acaba kanser yapar mı?", bilim ve teknik, sayı 579, s. 24-26, 2016.