karakol cemiyeti

görsel

101 yıl önce bugün (5 Şubat 1919), Karakol Cemiyeti kuruldu. (Fotoğraf: Karakol Cemiyeti’nin logosu) ...

ingilizler'in korkudan 3,5 attığı gizli teşkilat.

kara vasıf ve kara kemal in önderlik ettiği bu nedenle ismi karakol olan örgüt.

ittihat ve terakki ci subayları korumak için kurulmuş, sonrasında bazı aranan yazarları anadolu'ya kaçırmış, teşkilat-ı Mahsusa'nın gerilla çalışmaları için istanbul'da örgütlenme sağlamış, direniş için osmanlı teçhizat depolarından yığınla cephaneyi anadolu'ya taşımıştır.

ittihat ve terakki cilerin mondros'tan sonra odessa'ya kaçışına rağmen milliyetçi ve ülkesini seven az sayıda subay ve vatandaşın yürüttüğü bir cemiyet diyebiliriz. bu cemiyet sayesindedir ki milli direniş cemiyetleri oluşmaya başlandı. izmir'in işgaline karşı tepkileri ve halkı tetiklemeleri bu konuda en önemli noktadır.

Karakol Grubu veya Cemiyeti, başkent istanbul’da kurulmuş, işgalcilere karşı ulusal direnişe mühim katkıları olmuş gizli cemiyetlerin ilki ve en önemlilerinden biridir. I. Dünya Savaşı sonlarına doğru ülkeyi terk etmek zorunda kalan (bkz: ittihad ve Terakki Cemiyeti) liderlerinden (bkz: Talat Paşa) yurdu terk etmeden önce yine ittihadcı kadrosundan olan (bkz: Kara Kemal)’e direktif vererek gizli bir cemiyetin kurulmasını istemiştir.

Cemiyetin kuruluş gerekçesi şudur; “Ermeni komitacılar, ittihadcıların ileri gelenlerine suikast tertip etmektedirler. ingilizler de, Ermeni tehcirine ve katliamına karıştıkları iddia olunan ittihadcıları birer birer tutuklattırmaktadır. istanbul’da kalan ittihadcılar varlıklarını ancak gizli bir teşkilatla korumak zorundadırlar.” Bir diğer görüşe göre de grubun kuruluş amacını “ittihad ve Terakki Cemiyeti ismini arka plana iterek bir direniş hareketi örgütlemek ve hareket başarıya ulaştıktan sonra kendi adlarına yeniden iktidara gelmek” oluşturuyordu.

Kara Kemal’in Talat Paşa’dan aldığı direktif doğrultusunda Karakol Cemiyeti (bkz: Kara Vasıf) başkanlığında Kasım 1918’de faaliyete geçmiştir. Kara Kemal ve Kara Vasıf’ın lakaplarından esinlenerek ismi verilen bu cemiyetin ilk ve asıl kurucuları Kurmay Albay Kara Vasıf Bey, Dava vekili (bkz: Refik ismail Bey) ve Emekli Yüzbaşı (bkz: Baha Sait Bey)’dir. Grubun ilk kuruluş yeri ve merkezi, Baha Said Bey’in Bâb-ı Ali Caddesi Resne Fotoğrafhanesi’ndeki yazıhanesi olmuştur.

Cemiyetin programı Kara Vasıf Bey tarafından yazılmıştır.

1. saadet-i beşeriyeyi te'min, istiklal ve hukuk-u milliyeyi istihsal ve tamami-i vatanı müdafaaya çalışan bir cemiyet vardır. ismi "karakol"dur.

2."karakol"un maksadı milletlere hürriyet ve hukuku-u tabiiye ve serbesti-i inkişafını temin ettirmek ve akaid-i vicdaniye ve menafi-i hukuk-u vataniyyeye muhalif her nevi istibdadı kırmak esası dairesinde çalışan bütün hükümat ve cemaat ile birlikte çalışmaktır.

3. "karakol" kuvvetini, insaniyet aleminin en necibi bulunan sulhperver heyetlerin ve umum sosyalist ve amele gruplarının müzaheret-i beynelmileliyesinden ve türk, müslüman aleminin yüreğinden ve maksadını kabul eden her ferd ve cemiyetin muavenetinden alır.

4. "karakol"un dahildeiki faaliyeti: vahdet-i milliye ve mülkiyeyi, hürriyet ve hukuk-ı tabiiyeyi teşebbüsat-ı meşrua-i sakitane ile te'mine ma'tuf ve maksur olup şu kadar ki her hürriyeti boğan, her hakkı ezen ve yalnız kuvvet ve menfaat önünde secde eden müstebidlere karşı indeliztırar silah-ı ihtilale sarılacak ve kırılmaz bir azim ile yumruğunu sallayacak, hür ölecek fakat esir ve zelil yaşamayacaktır.
"karakol", bu maksad-ı mukaddesenin elde edilmesi uğrunda dökülecek kanlar, sönecek ocakların maddi ve manevi mesuliyet-i azimesinin, kendilerini kadretullah fevkinde nazım-ı cihan addeden mütecaviz zebunkeşlere aid olduğunu ilan eyler.

5. "karakol"un hariçdeki faaliyeti, ikinci maddede mezkur desatir-i insaniyeye imtisal ve tevfik-i hareket eden bilcümle kuvay-ı hariciye ile teşrik-i mesaiyi istihdaf ederek teşekkülat-ı mevcudeye müzaheret eyler ve onlardan da mütekabilen yardım bekler.

Mondros mütarekesi sonrası istanbul ve izmir'in işgaliyle teşkilat-ı mahsusa mensupları dağıtılan örgütü yeniden canlandırma ve yakında başlayacak milli mücadeleye stratejik, askeri ve lojistik desteksağlaması amacıyla kurulan istihbarat örgütüdür
görsel

örgütün kuruluşundan ülkeden kaçan enver, cemal ve talat paşa'lar haberdardır.

talat paşa'nın da oluruyla ittihatçıların ünlü iaşe nazırı kara kemal ile kurmay albay kara vasıf bey ilk görüşmeleri yaparlar. daha sonra yeni örgütün kurulması için yapılan çalışmalarda bir öncü daha belirlenir. bu kişi karadeniz boğaz komutanı galatali sevket bey'dir.

yeni örgütün kuruluş toplantısı 5 şubat 1919 tarihinde avukat refik ismail bey'in sultanhamam'daki yazıhanesinde yapılır. toplantıda galatalı şevket bey örgütün başkanlığına seçilir. örgütün adı baha sait bey'in isteği üzerine kara vasif bey ve kara kemal beylerin adından esinlenilerek "karakol" olarak belirlenir.

örgüt öncelikle ittihatçılara ve teşkilat-ı mahsusacılara karşı girişilen saldırılara karşı koyacaktır. ancak bu yapılanma giderek genişler. bireysel savunmanın yerini anadolu'nun düşmandan kurtarılması için genel bir karşı koyuş alır. burada örgüt, karadeniz kıyıları, ege ve doğu anadolu'da güçlü bir şekilde örgütlenir. bu örgütlenme adeta ittihatçıların yeni bir yapılanmasıdır.

istanbul ve anadolu'da halk üzerinde yapılan çalışmalarda, işgal kuvvetlerine karşı konulması gerektiği vurgulanır.

türk kökenli en büyük istihbarat gücü olan karakol örgütü'nün kuruluş şeması ve çalışmaları şöyledir.

kurucusu ve başkanı: albay kara vasıf.

yönetim kurulu üyeleri: albay galatalı şevket, yarbay kemalettin sami gökçe, yarbay edip servet tör, baha sait, kara kemal, binbaşı ali rıza, binbaşı ali çetinkaya...

üsküdar grubu başkanı: yenibahçeli şükrü oğuz,

topkapı grubu başkanı: yarbay hüsamettin ertürk(sonra albay),

islam kadınlar birliği başkanı: naciye faha hanım

başlıca müfrezeler ve önde gelen adlar: yahya kaptan, küçük arslan, büyük arslan, ipsiz recep, bulgar sadık, dayko, yüzbaşı nail, yalovalı ibo, gebzeli rıfat kaptan, önde gelen isimler olarak sayılabilir.

http://tarihturklerdebasl...011/11/09/karakol-orgutu/

5 şubat 1919 tarihinde kurulan mütareke döneminin ilk gizli direniş grubu. 1918 ekim sonları veya kasım başlarında talât paşanın direktifi ile kurulan cemiyetin kurucuları arasında, kurmay albay kara vasıf bey, emekli yüzbaşı bahâ said, albay galatalı şevket ve yenibahçeli şükrü beyler gibi ittihadçı kişiler bulunmakta idi.

kısa zamanda örgütlenme çalışmalarını tamamlayan karakol cemiyetinin millî mücadele'ye yaptığı en büyük hizmet, istanbul'dan anadolu'ya silâh ve cephane ile subayların kaçırılmasını sağlaması, ingiliz muhibleri cemiyeti gibi kuruluşların planlarını ve faaliyetlerini mustafa kemal paşa'ya haber vermesi olmuştur.

ancak cemiyet, bolşevikler ile gizli ilişkilere girmesi ve kendi başına millî mücadele'ye sahiplenme çalışmalarında bulunması sebepleriyle anadolu ordusu kadrosuna dahil edilmemiş, 16 mart 1920 tarihinde istanbul'un itilaf devletleri tarafından işgali sırasında da liderlerinin tutuklanmaları ile büyük bir darbe yemiş ve nihayet erzurum ve sivas kongreleri'nin kararlarını uygulamak için seçilen heyet i temsiliyenin emri üzerine faaliyetlerine son verilmiştir.

enver pasa destekli cemiyet rusya ile ankara arasinda arabuluculuk yapip kurtulus savasinda ruslardan yardim almamizi saglamis dernektir.

milli mücadele'nin hazırlık aşamasında ortaya çıkan, ittihatçı kökenli istanbul merkezli bir direniş örgütü. kurucuları kara kemal, kara vasıf, baha sait, mirliva halil (kut) ve dr. adnan'dır. (adıvar) örgütün ismi kara kemal ve kara vasıf'ın lakapları üzerine yapılmış bir kelime oyunundan gelmektedir. yabancı işgali altındaki yerlerden anadolu'ya silah ve asker kaçırılmasında önemli rol oynayıp, milli mücadele'ye katkıda bulunmuşlardır. 1920 nisan ayında örgüt dağılarak, "mim-mim" adıyla ankara'daki heyet-i temsiliye'nin bir uydusu haline gelmiştir.

teşkilat ı mahsusa'nın uzantısı sayılabilecek gayriresmi örgüt. mondros mütarekesinin ardından dağıtılan teşkilat ı mahsusa'nın yerine faaliyet göstermeye, işgal kuvvetlerine karşı direniş tertib etmeye başlamış ve anadolu'daki kurtuluş savaşına lojistik destek sağlamıştır.
(bkz: hamza grubu)

*
Mondros mütarekesinden sonra istanbul'da ortaya çıkmış olan bir yeraltı örgütüdür.Cemiyet ismini kara kemal ve kara vasıf'tan almıştır.Mustafa Kemal'i kabul etmeyen,ittihatçı gizli bir örgüttü.Cemiyetin amacı istanbul'daki işgale karşı ittihat ve terakkiyi korumak,teşkilata el altından para,araç,gereç sağlamaktı..