bugün

Sermaye Piyasası araçlarının değerini etkileyebilecek, henüz kamuya açıklanmamış bilgileri kendisine veya üçüncü kişilere menfaat sağlamak amacıyla kullanarak, sermaye piyasasında işlem yapanlar arasındaki fırsat eşitliğini bozacak şekilde yarar sağlamak veya bir zararı bertaraf etmektir.
Bir insiderin yapmak istediği şey, sahip olduğu, fiyat üzerinde etkili olabilecek bir kamuya açıklanmamış bilgiyi, fiyat üzerinde etkisini göstermeden önce kullanmaktır. Bu durum yani bazı kişilerin piyasadaki diğer kişilere nazaran daha fazla bilgiye sahip olmaları, bunun sonucunda bir menkul kıymetin değerini daha doğru bir şekilde değerlendirebilmeleri piyasadaki rekabeti bozacaktır.
içerden öğrenenlerin ticaretinde (insider trading) asli unsur, işlemde taraflardan birinin karşı tarafın sahip olmadığı kamuya malolmamış, fiyata etki gücü olan bir bilgiye sahip olmasıdır.

Menkul kıymet piyasalarında içerden öğrenenler ticaretinin yasal düzenlemelerle yasaklanıp para ve hapis cezalarına bağlanmasındaki neden ise dengesizlik kaynağı bilginin niteliği ve edinme şeklidir. Yasaklamaya konu olan bilgi kamuya malolmamış, fiyat üzerinde etkide bulunabilecek önemde olan bilgidir.
içerden öğrenenlerin ticareti suçu, Sermaye Piyasası Kanunu'nun 47'nci maddesinin 1'inci fıkrasının A-1 bendinde tanımlanmıştır. Buna göre "Sermaye piyasası araçlarının değerini etkileyebilecek, henüz kamuya açıklanmamış bilgileri kendisine veya üçüncü kişilere menfaat sağlamak amacıyla kullanarak sermaye piyasasında işlem yapanlar arasındaki fırsat eşitsizliğini bozacak şekilde mameleki yarar sağlamak veya bir zararı bertaraf etmek içerden öğrenenlerin ticaretidir".
Kanun'un suçun oluşumu için bazı unsurların birlikte varlığını aradığı görülmektedir. Bu suçun işlenebilmesi için;
a) Kullanılan bilgilerin sermaye piyasası araçlarının değerini etkileyebilecek nitelikte olması,
b) Henüz kamuya açıklanmamış bilgiler olması,
c) Bu bilgilerin kullanılması suretiyle sermaye piyasasında işlem yapanlar arasındaki fırsat eşitliğini bozacak şekilde bir mameleki yarar elde edilmiş olması veya bir zararın bertaraf edilmiş olması gerekmektedir.
Son derece gizli, açıklanması zorunlu veya değil, bir bilginin sermaye piyasası aracının fiyat oluşumuna etkisi yoksa bu bilginin kullanılması sonucunda içerden öğrenenlerin ticareti suçu oluşmaz, zira suçun maddi unsuru oluşmamıştır.
içerden Öğrenenlerin Ticareti suçu kasıtlı bir suçtur. Fail, elde ettiği bilginin sermaye piyasası aracının değerini etkileyebilecek vasıfta olduğunun bilincinde olmalıdır. Belli nitelikteki bilgilerin kullanılması iradesi yetmez ayrıca failin kendisine veya üçüncü kişilere menfaat sağlamak amacıyla hareket etmiş olması, yani özel kast aranır.

Kaynak: http://www.tspakb.org.tr