bugün

Hazarların baskısıyla Volga ırmağı kenarına çekildiler .
islamiyet ile tanıitılar
Alnış han döneminde islamiyet'i kabul ettiler .
13 . yüzyılda moğol hakimiyetine girdiler . Bugünkü Kazan Türkleri bunların devamıdır .
islamiyeti devlet dini olarak kabul eden ilk müslüman türk devleti olup halkı da türktür.ruslarla uzun süre kürk ticareti için mücadele etmiş ve moğolların rusları yendikleri bir seferden dönerken bulgarların moğollara düzenledikleri bir pusudan dolayı moğolların gazabına mağruz kalmışlardır.bulgar devletini yıkan en büyük olay kazan şehrinin kurulmasıdır.devletin önemli kişileri ve tüccarı kazan şehrine göç etmiş ve itil bulgar devletinin şehirleri hareketsiz kalmıştır.
günümüzdeki bulgaristan'ı oluşturan tuna bulgarları gibi slavlaşıp öz kimliklerini yitirmemişlerdir. ayrıca günümüzdeki kazan tatarları ve çuvaş türklerinin atalarıdırlar.
Zina yapanları dört kazığa çakıp baltayla ortadan ikiye bölerlermiş. Daha sonrada her bir parçasını bir ağaca asarlarmış.
Altınorda devleti hükümdarı Batu Han tarafından yıkılmış devlettir.
(bkz: idil bulgarları)
itil-volga bulgarları olarak bilinirler.

ilk müslüman türk devletidir. bu hususta karahan lıların ilk müslüman türk devleti olduğu, bu boy yönünden terk edilmiştir.
itil-volga bulgar türkleri ya da doğu bulgar türkleri.
varlığını devam ettiren Türklerden; kazan'daki tatarların, çuvaşların, anadolu'da ise varsak türkmenlerinin ataları..

tebaası ile birlikte islam'a geçen ilk türk devleti.

günümüzde ilk müslüman türk devleti’nin karahanlılar olduğu gibi yanlış bir kanaat vardır. halbuki ilk müslüman türk devleti, tebasının da türk olması dikkate alınırsa itil bulgar devleti’dir. bu devlet m. 920 yılından önce islamiyet’i kabul etmiştir. abbasîlerin zayıfladığı bir devrede 868 yılında mısır’da da bir müslüman türk devleti kuruldu. ahmed b. tolun’un kurduğu bu devletin tebası türk değildi. şayet halkı dikkate alınmaz ise ilk müslüman türk devleti tolunoğulları’dır, dikkate alınırsa itil bulgar devleti’dir. karahanlılar’ın islâmiyet ile tanışması daha sonradır. 
islamiyet'i ilk kabul eden Türk devletidir. 922 yılında.
Karahanlılar ise 932 yılında Müslüman olmuşlardır.
Doğu Avrupa'da kurulan bir Türk devleti. Büyük Bulgarya Hanlığı'nın Hazarlar tarafından dağıtılmasından sonra bazı Bulgar kabileleri kuzeye, bazıları ise güneye girmişlerdir. Güneye gidenler günümüzdeki Slavlaşıp yok olan Bulgaristan Bulgarlarıdır. Kuzeye gidenler ise idil (Volga) Bulgarlarıdır.
görsel
Bildiğim kadarıyla karadenizin kuzey doğusunda bulunan büyük bulgar hanlığı hazarlar tarafından yıkılmış bulgarların bir bölümü batıya bir bölümü de doğuya göç etmek zorunda kalmıştır. Doğuya gidenler olan itil bulgarları yerleştikleri bölgede türk tarihinin en uzun ömürlü devletlerinden birisini kurmuş olup kimilerine göre de ilk müslümanlığa geçen türklerdirler. Sonra eğer itil bulgarcasıyla ilgili denk geldiklerim doğru ise dilleri arapçadan oldukça fazla etkilenmiş denebilir sanırım..
Doğrudan araplar aracılığı ile müslüman olmuş tek türk toplumu olabilirler. Belki de bu nedenle dilleri yoğun bir şekilde arapçadan etkilenmiş halde imiş sanırım.
(bkz: #46700161)