bugün

türkiyede eğitim alanında atılan en önemli adımlardan birisi olan köy enstitüleri projesinin mimarı ve uygulayıcısıdır.ilköğretim genel müdürüdür
ünlü eğitim bilimcisi. Köy Enstitülerinin temel ilkesi olan "iş için, iş içinde, işle eğitim" anlayışının fikir babasıdır. Gazi Eğitim Enstitüsünde Resim-iş Bölümünü kurmuştur.
tarım toplumunun eğitim sistemini geliştirmeye çalışmış, sevgiyle anılması gereken insandır.
fakat toplumlar tarım toplumundan sanayi toplumuna, ordan da bilgi toplumuna geçtiler.
Bilginin bu kadar yaygın ve ulaşılabilir olduğu bir toplumda tarım toplumunun eğitim anlayışını hala savunuyor olmak yanlıştır.
(bkz: tonguç baba)
Köy Enstitülülüler ismail Hakkı Tonguç'un önderliğinde bir destan yarattılar. Yarattıkları efsane; yeşeren toprak, yükselen yapı, dayanışma, paylaşma, aydınlanma, özgürleşme demekti. Onlarınki yalnızca eğitim değil, bir yaşam biçimiydi.

ülkemizin bağımsızlığını yitirmesine karşı durdular.

fakat ismail hakkı tonguç, yatacak yeri olmayan menderes yüzünden, Türkiye'nin değişik yerlerinde sürgün olarak öğretmenlik yaptı.(abd-menderes işbirliği)

1954'te kendi isteğiyle emekli oldu.11 Haziran 1960'ta çoktan kapatılan Hasanoğlan Köy Enstitüsü'ne yıllar sonra ilk kez gitti. 24 Haziran 1960'ta yaşama gözlerini yumdu, kendini köy enstitülerine adayan gerçek bir vatanseverdi, öyle bugünküler gibi değildi..
--spoiler--
“Demokrasinin iki çeşidi vardır. Biri zor ve gerçek olanı, öbürü de kolayı, oyun olanı... Topraksızı topraklandırmadan, işçinin durumunu sağlama bağlamadan, halkı esaslı bir eğitimden geçirmeden olmaz birincisi, köklü değişiklikler ister. Bu zor demokrasidir ama gerçek demokrasidir. ikincisi kâğıt ve sandık demokrasisidir. Okuma yazma bilsin bilmesin; toprağı, işi olsun olmasın, demagojiyle serseme çevrilen halk, bir sandığa elindeki kâğıdı atar. Böylece kendi kendini yönetmiş sayılır. Bu, oyundur, kolaydır. Amerika bu demokrasiyi yayıyor işte. Biz demokrasinin kolayını seçtik, çok şeyler göreceğiz daha...”
--spoiler--
https://www.youtube.com/watch?v=m0Toqclu62Y