hıdırellez

her sene 6 mayısta kutlanan, hızır ve ilyas peygamberlerin buluştuğu gündür. doğanın yeniden canlanmasıdır. çocukluğumun 1980lerdeki eyüp semtini ve komşuluklarını anmama vesile bir gündür. üzerinden atlanan kocaman ateşler, gece yarısına kadar sokakta kalmanın sevinci, gül ağacına asılan kırmızı keseler, ağaç altına taşlardan yapılan evler, arabalar, kocalar * islamiyet de bugünü kabul eder ama dinin haram kıldığı şeyleri yapmamak gerektiğini de belirtir. biz çocuktuk, eğlenmek hakkımızdı.
bu sene roman prensesi de ülkemize gelip, eğlenceye katılacakmış.

gül agacının yakınlarına olmasını istediginiz birşey cizin.eger sabah uyandıgınızda üzeri ıslaksa dileginiz gercekleşecektir..

cocukken camurdan arabalar yapardık hidrellezde derlerdiki büyüynce gerceklesirmis,sanırım dogru.

insanların gül ağacına:
sayısal, iddaa, şans topu kuponu
borç senetlerinin fotokopisi
gazetelerden bilezik, para yaptıkları
isteklerini sıraladıkları bir listeyi bıraktıkları
taşlardan ev ve araba yaptıkları gün.
hiç dilekleri gerçekleşenler var mı bilmiyorum ama umut fakirin ekmeği dedikleri bu olsa gerek.

Hıdrellez, Türk aleminde kutlanan mevsimlik bayramlardan biridir. Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak adlandırılan hıdrellez günü, Hızır ve ilyas Peygamberin yer yüzünde buluştukları gün olması nedeniyle kutlanmaktadır.

5 mayıs akşamı gül ağacına para bağlanır , daha sonra o para cüzdanda tanışır ki cüzdana giren para bereketli olsun. bir de gül ağacının altına istenilen şeyin resmi çizilir gerçek olsun diye. küçükken çizmişliğim var. gerçekte oldu dileğim ama 4 yıl sonra. olsun buna da şükür.

Hıdrellez, Hızır ve ilyas isimlerinin halk ağzında aldığı şekilden ibaret olan ve kökü islam öncesi Anadolu yaz bayramlarına dayanan ve zamanla dini bir içeriğe bürünmüş halk bayramının adıdır.

Bu bayram, merkezini özellikle Anadolu ve Balkanların, Kırım, ırak ve Suriye'nin teşkil ettiği bölgede, bugun kullanılmakta olan Gregoryen takvimine göre 6 Mayıs günü kutlanmaktadır.

Hıdrellez, halk arasında ölümsüzlük sırrına erdiklerine ve darda kalanlara yardım ettiklerine inanılan Hızır ve ilyas Peygamberlerin yılda bir defa bir araya geldikleri gün olarak kabul edilir.

Ayrıca, Osmanlı'da 6 Mayıs halk arasında yaz mevsiminin başlangıç tarihi sayılmaktaydı.

(bkz: ederlezi)

Anadoluda halk inançlarina baktiginizda karsimiza "Hizir" diye bir ulu kisi çikar. Bu kisi, darda, bunda kalanin, yardim bekleyenin imdadina yetisir. Bir isin altinda kalkamayinca yetis ya hizir diyerek sesleniriz. Bu ulu kisi gelir bizi kurtarir. Bu ulu kisiyi nerede dara düssek aklimaza gelir, rüyalarimiza girer. Ak sakalli, elinde bastonu, sevimli Ihtiyar kiliginda hayel ederiz. Bu ulu kisiyi halk bazen bir Peygamber bazen bir ermis, kah bir Evliya olarak görülmüstür. Öykülerde Hizir Aleyhselam, Hizir Nebi gibi Isimler almistir. Bazen sunu deriz "Hizir yardimcin olsun" Hizir gibi Yetistin, Hizir Eli degmis, Kul bunalmazsa hizir yetismez" gibi deyimleri kullaniriz.
'''o beyaz sakallı dede bı gun karsıma cıkıcak dıe hep korkmusumdur.o zamanda yetişş anneeeee die bagırırım heralde..'''

büyük şehirlerde pek kutlanmasa da köy ve kasabalarda çok önemsenen bu gecede Hızır'ın uğradığı yerlere ve dokunduğu şeylere feyiz ve bereket vereceği inancıyla çeşitli uygulamalar yapılır, Yiyecek kaplarının, ambarların ve para keselerinin ağızları açık bırakılır. Ev, bağ-bahçe, araba isteyen kimseler, Hıdrellez gecesi herhangi bir yere istediklerinin küçük bir modelini yaparlarsa Hızır'ın kendilerine yardım edeceğine inanılır.

Teyzemin verdiği muhteşem bilgiyle anlam ve önemi artmış,tarafımdan son derece eğlenceli bulunmaya başlanmış gündür.Efenim sahip olmak istediğimiz arabaya yaklaşıp şööle bagaj tarafına doğru popomuzu sürtüyormuşuz,o yıl içinde o arabayı alıyormuşuz...resimdi,çaputtu,selpaktan bebekti duymuştum ama bu dileme biçimi hepsini aşıp baş köşeye oturdu..denedik.bakıcaz artık.

bir sezen aksu şarkısının da adıdır.

Hıdrellez

Bahar oldu aman
Kese astım gül dalına
Adadım yarin adına
iki göz oda
Dağ yeşil, dallar yeşil
Uyandılar bayrama
Her gönül şen
Bir benim bahtım kara
Kokuyor buram buram
Fulyalar vakit tamam
Bir bana uğramadı
Bu bahar bayram
Ağlama hıdrellez
Ağlama be bana
Acı ektim yerine
Sevda yeşerecek
Başka bahara
Ne yolu var ne izi
Tanıdık değil yüzü
Dilerim Allah'tan
Aşk sözün özü
Sevdiğim yok, eşim yok
Ağardı bir gün daha
Ey benim şans yıldızım
Gülümse bana

Söz: Sezen Aksu, Pakize Barışta
Müzik: Goran Bregoviç

annemle bahçeye inip gül ağaçlarının dibine şekil yapmaya hidirellez denir

kışın sonu sayılan altı mayıs günü. baharın gelişini kutlamak için yapılan bayram.

5 mayısı 6 mayısa bağlayan gecedir gül ağacının altına dileklerin resimlerinin çizilmesi. eskiden anadoluda kadınlar o gece evlerinin etrafına pirinç,un gibi şeyler dökerlermiş, evlerinin bereketi tüm sene devam etsin diye.

Hıdırellez Bayramı, Hıdrellez, Türk aleminde kutlanan mevsimlik bayramlardan biridir. Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak adlandırılan hıdrellez günü, Hızır ve ilyasın yer yüzünde buluştukları gün olduğu savıyla kutlanmaktadır.

islam coğrafyasına bakıldığında Hıdrellez gününün yoğunlukla Türkiye'de kutlanıldığı görülmektedir.

Bir görüşe göre; Türkler'in Orta Asya'dan getirdikleri Nevruz Bayramının başkalaşmış ve islamlaşmış şeklidir. Öyledir ki Nevruz Bayramı kutlaması Anadolu Türkleri arasında önemini kaybetmiştir. Buna rağmen Hıdrellez eskiden beri kutlanmaktadır.

Kökenbilim (Etimoloji)
Hıdrellez günü, Gregoryen takvimine göre 6 Mayıs, eskiden kullanılan Rumi takvim olarak da bilinen Julyen takvimine göre 23 Nisan günü olmaktadır.

Rumi takvime göre eskiden yıl ikiye ayrılmaktadır: 6 Mayıstan 8 Kasıma kadar olan süre Hızır Günleri adıyla yaz mevsimini, 8 Kasımdan 6 Mayısa kadar olan süre ise Kasım Günleri adıyla kış mevsimini oluşturmaktadır. Bu yüzden 6 Mayıs Günü kış mevsiminin bitip sıcak yaz günlerinin başladığı anlamına gelir ki, bu da kutlanıp bayram yapılacak bir olaydır.

Kökeni
Hızır ve Hıdrellezin kökeni hakkında çeşitli fikirler ortaya atılmıştır. Bunlardan bazıları Hıdrellezin Mezopotamya ile Anadolu kültürlerine ait olduğu; bazıları ise islamiyet öncesi Orta Asya Türk kültür ve inançlarına ait olduğu yolundadır. Oysa ki Hıdrellez Bayramını ve Hızır inancını tek bir kültüre mal etmek olanaksızdır. ilk çağlardan itibaren Mezopotamya, Anadolu, iran, Yunanistan ve hatta bütün Doğu Akdeniz ülkelerinde bahar ya da yazın gelişiyle ilgili bazı tanrılar adına çeşitli tören ve ayinlerin düzenlendiği görülmektedir.

istanbul'da Hıdırellez
Istanbul'da tarihi yarımadasında yerleşik ["http://www.armadahotel.com.tr] Armada Otel'in 2000'li yıllara girerken başlattığı "Ahırkapı'da Hıdrellez Şenlikleri" ise giderek gelenekselleşen bir yapı almaktadır. Bu yıl 7. yapılacak şenlik, artık bir toplu sivil etkinliğe dönüşmüş olup, her yıl 5 Mayıs'ı 6 Mayıs'a bağlayan akşam yerli yabancı binlerce kişinin katıldığı bir şenlik olarak tekrarlanagelmektedir. (Ahırkapı'da Hıdrellez Şenlikleri'nin web sitesi: http://www.hidrellez.org )

Anadolunun bazı yerlerinde Hıdrellez Günü yapılan duaların ve isteklerin kabul olması için sadaka verme, oruç tutma ve kurban kesme adeti vardır. Kurban ve adaklar Hızır hakkı için olmalıdır. Zira tüm bu hazırlıklar Hızıra rastlamak amacına yöneliktir.

Anadolu'da Hıdrellez
Ege ve Akdeniz yörelerinde Hıdrellez gecesi piknik alanlarına, suyun ve ağacın bol olduğu yerlerde kutlanmaktadır. Buralarda hayırlar yapılmakta, dualar okunmaktadır. Hıdrellez günü dolayısıyla adaklar adanır. Öyle ki toprağa istenilen şeyin resmi çizilir ya da taşlarla belirlenir. Çocuk ya da mal isteyenler kırmızı kese içerisine para ya da isim yazarak dilekte bulunurlar. Bunlar hıdrellezin gelenekselleşmiş ritüelleridir. Ayrıca hıdrellez gecesi yıkanıldığında tüm hastalıklardan arınıldığı söylenir.

Kutlama mekanı
Hıdrellez kutlamaları genel olarak yeşillik, ağaçlık alanlarda, su kenarlarında, bir türbe ya da yatırın yanında yapılmaktadır. Hıdrellezde baharın taze bitkilerini ve taze kuzu eti ya da kuzu ciğeri yeme adeti vardır. Baharın ilk kuzusu yenildiği zaman sağlık ve şifa bulunacağına inanılır. Bugünde kırlardan çiçek veya ot toplayıp onları kaynattıktan sonra suyu içilirse bütün hastalıklara iyi geleceğine, bu su ile kırk gün yıkanılırsa gençleşip güzelleşileceğine inanılır.

Gecesi
Hıdrellez gecesi Hızırın uğradığı yerlere ve dokunduğu şeylere feyiz ve bereket vereceği inancıyla çeşitli uygulamalar yapılır. Yiyecek kaplarının, ambarların ve para keselerinin ağızları açık bırakılır. Ev, bağ-bahçe, araba isteyen kimseler, Hıdrellez gecesi herhangi bir yere istediklerinin küçük bir modelini yaparlarsa Hızırın kendilerine yardım edeceğine inanırlar.

Gelenekler
1.Baht açma: Hıdrellezde bahkt açma törenleri de oldukça yaygın olarak uygulanan geleneklerimizdendir.

Bu törene istanbul ve çevresinde baht açma,
Denizli ve çevresinde bahtiyar,
Yörük ve Türkmenlerde mantıfar,
Balıkesir ve çevresinde dağara yüzük atma,
Edirne ve çevresinde niyet çıkarma,
Erzurumda mani çekme adı verilir.
Törenler baharda doğanın ve tüm canlıların uyanmasıyla eş anlamlı olarak insanların da talihlerinin açılacağı inancıyla, şanslarını denemek için yapılır. Hıdrellezden bir gece önce bahtını denemek ve kısmetlerinin açılmasını sağlamak isteyen genç kızlar yeşillik bir yerde veya bir su kenarında toplanırlar. içinde su bulunan bir çömleğe kendilerine ait yüzük, küpe, bilezik gibi şeyler koyarak ağzını tülbentle bağladıktan sonra bir gül ağacının dibine bırakırlar. Sabah erkenden çömleğin yanına giderek sütlü kahve içip ağızlarının tadının bozulmaması için dua ederler. Ardından niyet çömleğinin açılmasına geçilir. Çömlekten içindekiler çıkarılırken bir yandan da maniler söylenir. Buna göre eşyanın sahibi hakkında yorumlar yapılır. Hıdrelleze özgü bu uygulama temelde bu şekilde yapılmakla birlikte, yörelere göre bazı farklılıklar da gösterebilmektedir. Son zamanlarda ise bu tören yalnızca evde kalmış kızların kısmetini açmak amacıyla yapılmaktadır.

Sonuç olarak, Anadoluda hala görkemli törenlerle kutlanan Hıdrellez Bayramı insanlık tarihinde çok eski zamanlardan beri kutlanmaktadır. Farklı zamanlarda, farklı isimler altında kutlansa da Hıdrellez motiflerine pek çok yerde rastlamak mümkün olmaktadır. Baharın gelişi ve doğanın canlanması insanlar tarafından bayramlarla kutlanması gereken bir durum olarak algılanmıştır. Böylece bir bahar bayramı olan Hıdrellez evrensel bir nitelik kazanmıştıır.
http://tr.wikipedia.org/wiki/H%C4%B1drellez

(bkz: ederlezi)
(bkz: Goran Bregovic)

geçtiğimiz seneler içerisinde dilediğim her şeyin olduğu gün. kırmızı bir keseye dileklerinizi yazdığınız kağıdı koyup gül agacına asıyorsunuz, sonra da oluveriyor.
ben de ilk başta inanamamıştım ama the secreti izleyince durum çıklığa kavuşuverdi.
toplu itimat, kollektif inanç her neyse işte mucizeler yaratabiliyor.

son yarım saat içinde gül ağacının dibine dileğinizi yazıp ya da aile bireylerinin okumasından çekiniyorsanız dileğinizi içinizden tutup gül ağacının dibine para gömmeniz gerekiyor.. ben yapacam, bakalım olacak mı?

bana gore daha bitmesine 9.5 saat oldugunu belirtir,
niyetlilerin ozel mesajla bana niyetlerini bildirmeleri durumunda onlar icin niyetlerini gul agaci altina cizecegimi ya da gomecegimi belirtmekten gurur duyarim.*

batil inanc bunlar....

Beş mayısı altı mayısa bağlayan gece Hızırla ilyas dünyanın bir yerinde buluşurlar. Onlar buluştukları an dünyadaki bütün yaşam durur, tekmil canlılar ölürler. Hemen sonra da daha gür, daha canlı, daha doğurgan dirilirler. Ve biri mağrıptan, birisi de maşrıktan kopup gelen iki yıldız gökyüzünün ortasında tokuşur, birleşirler. Birleşip ışık olurlar,yeryüzünün üstüne top top sağılırlar.

hıdr arapça da yeşil anlamındadır. hızır aleyhisselam nam-ı diyar hıdır peygamber yeşilliğin babası olarak bilinir. suyu çok sever ve ab-ı hayat * tan içtiğinden ölümsüzleşmiştir. bir nevi yeşilliğe ve bol suya kavuşma bayramı yani. *

tam da bugün.

bir gece öncesinde gül dibinde dua ile dilek tutulur.geç oldu seneye yaparsınız inş.