fransa nın sömürge faaliyetleri

afrika'da sömürgecilik faaliye­tine ilk başlayan ülke fransa'dır.
ilk olarak 1830'da cezayir'i işgal eden fransa,
1845'lerden itiba­ren senegal, gine ve batı afrika kıyıların­dan içerilere doğru ilerlemeye başladı ve kısa bir sürede istikametinde büyük sahra'nın kuzey ve güneyinde sürdür­dü.

tunus'u işgal ettikten sonra bu­günkü mali, cad, nijer ve orta afrika cumhuriyeti topraklarını ele geçirip batı sudan'ı tamamen denetimine almıştır, daha sonra gabon ve kongo bölgelerinde keşifler yapan italyan asıllı savorgnan de brazza'nın çeşitli kabile şefleriyle yaptığı anlaşmalara, bu seyahate mali destek sağla­mış olduğu gerekçesiyle sahip çıktı ve ga­bon'dan doğuya doğru ilerlemeye başladı.
jean baptiste marchand yönetimindeki fransız ordusu batı sudan'da faşoda'ya ulaştığında burada bulunan ingilizlerle ça­tışma durumuna geldi; ancak anlaşmazlık madagaskar'ın fransa'ya bırakılması, fransa'nın da batı sudan'dan vazgeçmesi suretiyle halledildi.

kongo nehri'nin ağzı konusunda fransa ile belçika arasında baş gösteren anlaşmazlık, berlin konferansı'nda nehrin sağ larafı fransa'ya bırakıla­rak halledilirken, dahomey ve fildişi sahili de fransa'nın sömür­geleri arasına katıldı.

1. dünya savaşı önce­sinde fas'ı işgal eden ve savaş sonra­sında da almanya'nın sömürgelerinden kamerun'u ele geçiren fransa, böylece kıtanın üçte birini teşkil eden kuzey ve batı afrika topraklarının büyük bir bölümünü kontol altına alarak afrikada önemli bir güç haline geldi.

afrika'da doğrudan yönetim ve asimilas­yona dayalı bir politika izliyordu.
sömür­gelerini iki ayrı federasyon halinde teşkilatlandırdı.
senegal, moritanya, yukarı senegal-nijer, yukarı volla, fildişi sahili, nijer, gine ile dahomey'i bünyesinde toplayan ve başşehri dakar olan fransız batı afrikası'da kuruldu.

fransız ekvatoral afrikası da; ga­bon, fransız kongosu, uban-gi-şari ve çad sömürgelerini bir araya topladı.
fransa; sö­mürgelerini paris'ten yönetmeye çalıştığın­dan, idari teşkilatta mahalli kadrolara yer vermedi.
buralardaki insanları fransız va­tandaşlığına almakla beraber onların me­deni ve siyasi haklarını kullanmalarına ortam hazırlamadı.
sadece anavatana aktarı­lacak ekonomik çıkarlarla ilgilenen fransa, siyaset ve eğitim alanında uyguladığı asimilasyon ilkesi sebebiyle milli değerleri unutturup, yerine kendi kültür ve değer hü­kümlerini yerleştirmeye çalıştı.
fakat buna rağmen, fransız baü afrikası'ndaki on beş milyon nüfus içerisinde, sadece 2136 kişi fransız vatandaşlığını kabul et­miş bulunuyor.

fransa, sömürgelere fransızlar'ın yerleştirilmesinde ve bunların yönetimde görev almalarında hassas davra­nırken.
kabile şeflerinin ve diğer ileri gelenlerin toplum üzerindeki et­kilerini de silmeye çalışarak geleneklerini, özlerini, kimliklerini yok etmeye çalışıyordu.

vakti zamanında urfa' ya da gitmişlerdi ve fakat geldikleri gibi gittiler.

adana'ya da geldiler kovduk fakat taktik değiştirerek geri geldiler.
(bkz: carrefour)

karayipler :
haiti

güney amerika :
fransız guyanası

dom (departements d'outre-mer) deniz aşırı departmanlar :
guadeloupe
martinique
la reunion

ptom (Pays et territoires d'outre-mer) deniz aşırı sınırlar ve bölgeler :
mayotte
yeni kaledonya
wallis et futuna
fransız polinezyası
saint pierre et miquelon
Fransız Güney ve Antarktika Toprakları

afrika:
fas
tunus
cezayir
mali
cibuti
çad
nijer
ekvator ginesi
orta afrika cumhuriyeti
kamerun
madagaskar
gabon
togo
fildişi sahili
senegal
burundi
moritanya
benin
demokratik kongo cumhuriyeti
gine
ruanda
seyşel adaları
mauritius
burkina faso
komorlar islam cumhuriyeti

asya:
lübnan
suriye
tayland
vietnam
kamboçya
laos