eyre gölü

avustralya'da, deniz seviyesinin 15 metre altında yer alan bir göl. simpson çölü'nün yaklaşık 300 kilometre güneyinde yer alıyor.

(bkz: kati thanda)
(bkz: lake eyre)

avrupalı yerleşimciler, buraya "ölü kalp" adını vermişlerdi. burası bir zamanlar nehirlerin beslediği zengin bir iç denizdi. her ne kadar kuruşmuş olsalar da, civarı eski su yolu kanallarıyla doludur. uydu görüntülerinden rahatça gözükebilir.

https://eksiup.com/7d95c8c5f89

bu kanalların zamanla kurumasının sebebi ise, kıta'nın çağlar geçtikçe sürüklenmesinden dolayı tropik bir iklime kavuşmasındandır. şimdi ise geriye kalan tek şey, 9300 kilometrekarelik tuz kabuğu ve kum.. eyre gölü'nün civarında yaz mevsiminde sıcaklık 49 dereceye kadar ulaşabiliyor. bir yılda ancak 125 milimetre kadar yağmur düşüyor. ama arada bir, geçmiş geriye dönüyor. hava koşulları ve coğrafya birlik oluyor. işte bu birliğin sonucu olarak, uyuyan bir dev uyandırılıyor.

bahse coğrafyaya bazen öyle bir yağmur yağar ki, adeta bir patlama gibidir. her birkaç yılda bir ufak seller görülebilir. 100 yılda birkaç kez ise, seller inanılmaz boyutlara ulaşabilir. böyle bir yağmur geldiğinde, suyun çoğu okyanusa akmaz. bunun yerine, kıta'ya düşen yağmurun neredeyse altıda biri, az önce yazdığım eski su kanallarına dökülür. bunlar da, karanın içlerindeki en alçak yere doğru akar. bu sayede eyre gölü, tekrar ünvanına** kavuşur.

tamamen dolduğunda, okyanus kadar tuzlu hale gelir. bu değişim, zincirleme bir reaksiyon başlatır. kuşlar, bir şekilde yüzlerce kilometre öteden bu değişimi hissedebilirler. belki, suyun kokusunu alıyorlar. belki de, başka bir gücün kılavuzluğunu kullanıyorlar. kimse bilmiyor.. haberdar olan ilk kuş türü ise, corella oluyor. binlercesi birden geliyor. peşine ise, kaba kuyruklu kartallar av bulma umuduyla eyre'ye teşrif ediyorlar. akabinde de, avustralya pelikanları sahillerden buraya fırsatı değerlendirmeye geliyorlar. kendiliğinden gelişen bu ziyafete ayak uyduruyor ve de üreme festivalini başlatıyorlar.

eyre'nin ömrü kısa olmasına rağmen, bu kısa sürede göl yaşamında inanılmaz bir canlanma olur. başta tatlısu levrekleri olmak üzere birçok balık türü nehirler yoluyla buraya gelirler ve günler içinde yumurtlayarak çoğalırlar.