dunya nin karma ekonomi modeline donmesi

ekonomide her şey bir günde gerçekleşmez. ilk işaretler küçük olur.

gerçekleşen devletleştirmeler bu küçük işaretlerdir.

izleyelim görelim.

ekonomi biliminden bihaber insanların dönüp atatürk'e bağladığı hadisedir.

birincisi, dünya karma ekonomik modele falan dönmemektedir. karma ekonomik sistem öyle 2 bankanın devletleştirilmesi, birkaç şirkete kredi sağlanması ile olan birşey değildir. dahası ekonomik sistem değişimi öyle sığ ve basit bir hadise hiç değildir. bu tarz şirket kurtarmalar, banka kurtarma operasyonları hem ab içersinde hem de abd'de halihazırda olan birşeydi. şu anda süregelmekte olan kriz ortamında "haber niteliği" kazandı ve bu yüzden medya tarafından zırt pırt ortaya çıkarılıyor, olay bu!

ikincisi, atatürk ekonomist değildir. izmir iktisat kongresi ve devamında alınan kararlar tam bir liberal sistem kurulmasına ve türkiye'de burjuva sınıfının yaratılmasına yönelik kararlardır. sümerbank'ın kuruluş sözleşmesinde bile belli bir süre devlet eliyle piyasa koşullarında üretim yapması, 10 yıl içerisinde özelleştirilerek halka açılması planlanmaktaydı. atatürk'ü bu stratejiden vazgeçiren, birden bire karma ekonomik sistemi keşfetmiş olması değil ilk olarak halkta liberal dönüşümü sağlayacak sermaye birikiminin henüz oluşmamış olması, ikinci olarak da 1929 yılında patlayan ve öncülleri 1925-1926 yıllarında gelen büyük buhran'ın başlamış olmasıdır.

bu buhran sırasında ve sonrasında dünya'da büyük bir ekonomik değişim yaşanmıştır, yaşanmak zorunda kalınmıştır. bu yeni sistematiğin kurucusu da keynes'tir. kendisi ekonomisttir...

atatürk'e atfedilmesi gereken, henüz tarım toplumu koşullarında zor zar sanayiini kurmaya çalışan bir ülkenin lideri olarak güncel ekonomik gelişmeleri takip etmesi ve dünya'nın kabul ettiği yeni bir sisteme hızlı bir biçimde geçiş yapmış olmasıdır.

iyilik yaparsan iyilik bulursun, kötülük yaparsan kötülük bulursuncu ekonomidir.
(bkz: karma felsefesi)
edit: (bkz: maksat geyik olsun)

yeni düzende gerçekleşmeyen durum.
önceleri devlet, özel sektörün karsız ve riskli bulduğu için girmeye isteksiz olduğu alanlara yatırım yaparken şimdilerde batma riski olan şirketlere müdahale etmektedir. kamunun ve özel sektörün birlikte teşebbüsü söz konusu değildir.

kısa vadede abd'nin fredie mac ve fanie may gibi iki büyük konut kredisi finansmanı sağlayan şirketi kamulaştırması , bazı bankaları kontrolü altına alması , avrupa'da benzer durumların yaşanması böyle bir algılama oluşturmuştur.

ancak tabii ki sisteme dönüldüğünü görmek için beklemek lazımdır.

birinci dünya savaşından 1970'lere kadar bu model uygulanmıştır.

son kriz sonrasında devletler firmaların sorunlu aktiflerini satın alarak firmaları kurtarmayı denemektedirler. ben hiçbir devletin tekrardan pamuk fabrikası kurduğunu görmedim. yani devletler piyasalar yatıştıktan sonra, kısa vadede elindeki değerleri satacaktır. şu anki sistemi karma ekonomi olarak yorumlamak yanlış olabilir..

türkiye cumhuriyeti'nin mustafa kemal atatürk ile 1923 sonrası uyguladığı ekonomik modeli dünya'nın uygulama çabalarıdır.

koca koca kapitalist ülkelerin bankaları devletleştirmesi ile başlayan süreç. büyük sanayi şirketlerinin batmaması için devletleştirilmesi ile devam etmesi mümkündür.

öyleyse ne imiş. atatürk ün uyguladığı karma ekonomi modeli modası geçen bir kavram değilmiş.