chp nin kürtlerle dansı

demokratik seçimlere geçildiği yıllardan beri var olan politikadır.

--spoiler--
1954 Genel seçimlerinde Diyarbakır Milletvekili sayısı 8’’di. 119 bin 302 geçerli oyun 42 bin 333’’ünü alan CHP, Demokrat Parti’’den sonra ikinci sırada yer aldı.
1957 Genel Seçimlerinde sonuç değişmiyor, 113.820 geçerli oyun 34 binini yine CHP alıyor. ikinci parti oluyor.
1961 Genel seçimlerinde CHP Güneydoğu’’da daha özgürlükçü söylemler gerçekleştiriyor. 122 bin geçerli oyun 40 binini alıyor ve 3 milletvekili çıkarıyor. Aynı seçimde YTP (Yeni Türkiye Partisi) Diyarbakır’’da 3, Adalet Partisi düşüşe geçiyor 1 milletvekiliyle sınırlı kalıyor.
1965’’te CHP Diyarbakır’’da yine varlığını koruyor. 6 milletvekilinden ikisini alıyor. 111 bin seçmenden 26 bini CHP diyor. Bu dönemde Adalet Partisi 2,YTP 2 milletvekiline sahip.
1969’’da CHP, Diyarbakır’’da hiç yoktur. Bunun nedeni ise aday seçimlerinde yaptığı hatalardır. Değer ailesiyle uzlaşamadı. Hasan Değer bağımsız aday oldu. Bingöl’’lü Zazalar CHP’’ye nefes aldırmadı. Hasan Değer 20 bin oyu tek başına alarak bağımsız milletvekili seçildi.
Rahmetli Hasan Değer’’le Diyarbakır Söz gazetesinde yaptığım bir söyleşide şunları söylemişti. ’“CHP 1969 seçimlerinde en büyük hatayı bizi yok sayarak yola çıkmakta buldu.Bizi dışlamanın ne olduğunu gösterdik’” demişti.
Şimdi Değer ailesinin CHP’’deki temsilcisi Mesut Değer’’dir.
1973 yılında Ecevit rüzgarı en çok Diyarbakır’’ı sarsıyor. Diyarbakır surlarına ’“Umudumuz Karaoğlan’” sloganları yazılıyor. Şehirde seçimden çok panayır havası hakim. Kürtler, Ecevit’’le beraber daha özgür,daha demokratik bir ülke hayal ediyorlar. Özellikle bölgedeki asker baskısı, operasyonlar, cezaevleri ve işkencenin biteceğine kesin gözüyle bakılıyor.
CHP bu seçimlerde birinci parti oldu. 3 milletvekili çıkardı. 1974 yılında Ecevit genel af çıkardı. Ancak Kürtlerin beklediği reformu beklentisi karşılıksız kaldı.
1977 Genel seçimleri CHP’’nin Güneydoğu politikasında önemli bir dönemeçtir. 187 bin geçerli oyun 65 bini alan CHP üç milletvekili ile Diyarbakır’’da tekrar birinci partidir. Ancak çalkantılı ve zor bir dönemdir.
1983 Genel seçimlerine CHP katılamadı. 12 Eylül askeri darbesi nedeniyle siyaset yeniden yapılanıyordu.
1987 Genel seçimleri öncesi CHP örgütleri SHP’’yi kurdular. Fuat Atalay, Siirt il kongresinde bir konuşma yaptı. Parti tüzüğünün Kürtçe de yazılması gerektiğini söyledi. Bu sözleri yüzünden hakkında soruşturma açılınca Kürtlerin dikkatti bu partide toplandı.
Aynı dönemde CHP’’nin ünlü Kürt raporu hazırlandı. Diyarbakır Cezaevinde işkence gören tutuklular için SHP binasında açılık grevi yapılıyordu. Grevi yapanlardan biride Leyla Zana’’ydı.
SHP Diyarbakır il binasında defalarca Leyla Zana ve Hikmet Çetin’’le röportajlar yaptım. Genel seçimlerde Fuat Atalay’’la birlikte SHP Diyarbakır’’da 3 milletvekili meclise gönderdi.
O dönemde Kürt seçmenlerle, Kürt sorunun çözümünü isteyen kitleler ülke genelinde SHP’’ye oy verdi. Turgut Atalay’’da (Fuat Atalay’’ın kardeşi) aynı süreçte SHP’’den Diyarbakır Belediye Başkanı seçildi.
1991 Genel seçimleri Türk siyasi tarihinde büyük bir kırılma ve ayrışmaya neden oldu. SHP Güneydoğu illerinde Kürt ittifakı yaptı. Diyarbakır’’da 301 bin geçerli oyun 150 binini aldı. Leyla Zana, Hatip Dicle, Sedat Yurttaş, Fehmi Işıklar gibi isimlerle birlikte 7 milletvekili koltuğu kazandı.
Diplomasi fakiri Kürt milletvekilleri, rahmetli Erdal inönü’’nün bu demokratik açılımını değerlendiremediler. Leyla Zana, TBMM’’sinde Kürtçe yemin etmeye kalkıştı ve ülke 10 yıl süreyle en kanlı tarihini, en karanlık dönemini yaşadı.

1995 seçimlerine girildiğinde CHP artık Güneydoğu’’da yoktur. Diyarbakır’’da yüzde 2 dolayında oy alabildi. Bütün köprüler yakıldı.
1999 ’‘da ise CHP yüzde 10’’luk baraja takıldı. Meclise bile giremedi.
2002’’de Kürt milliyetçiliği zirve yaptı. Ayrılıkçı gruplar, PKK’’nın dayatmasıyla yeni siyasi cephe oluşturdular.
DEHAP meclise giremedi ama 421 bin geçerli oyun 237 binini aldı. Yüzde 15 oy alabilen Ak Parti 8, yüzde 6 dolayında oy alan CHP ise Diyarbakır’’dan 2 milletvekili çıkardı. Bu adaletsiz tablo Kürt seçmeni daha çok kamçıladı, ötekileştirdi.
CHP bu tabloya itiraz etmek yerine Ak Parti gibi yüzde 10’’luk baraj rantından yararlandı.
2007 Genel seçimlerinde de CHP Güneydoğu’’da hiç yoktu. Yüzde 2 gibi gülünç bir oy aldı. Bağımsızlar (HADEP) yüzde 40 dolayında oy topladı. AK Parti’’de Kürt meselesine yaklaşımından dolayı Diyarbakır’’da oy oranını yüzde 41’’e çıkarmayı başardı.
Tablo ortada..
CHP Kürtlerle dansı bırakıp, Kurtlarla dansa başladığından beri, ülkede derin ayrışmalar, bölüşmeler yaşandı. Ak Parti bu süreci başarıyla yönetti, Kürt meselesini çözebilecek tek parti olduğu yargısını oluşturdu
Kılıçdaroğlu ise şimdi yol ayrımında,
Partideki geleneksel yapı, devletçi ve tutucu kesim tam bir sarsıntı geçiriyor.
Ulusalcılar, beyaz Türkler, Kılıçdaroğlu muhalifleri partide ’“siyasal zemin kayması’” yaşandığını, partinin asıl misyonundan uzaklaştığını öne sürüyorlar.
--spoiler--

halit tunç'un güzel bir yazısıdır.

şu ülkede chp nin alacağı oy yıllardır bellidir.
müslüman bir ülke olan türkiye cumhuriyetinde ezelden beri sağ partilerin iktidarı hüküm sürmüştür.
bunlar bilinen gerçek, aynı chp nin kıçını yırtsa %35 i geçemeyeceği gibi. oralara bile çıkması mucize ya neyse.
kürtler bu ülkede önemli bir çoğunluk, on yıllarca onlara yüzünü dönen, desteklerini alan, belki kandıran, belki onları birbirlerine kırdıran hep kazançlı çıktı.
chp ise şu an çok büyük bir dönemeçte, ya güneydoğuya sırtını dönecek ve olduğu yerde kalacak -zira bu sağ kesim için zaten dinsizlerin partisidir- yada adam gibi siyasetini korkmadan yapıp gerekli hamleleri korkusuz ve fütursuzca uygulayacak *
yani olaylar karışık. chp nin işi zor. aşağı tükürse sakal, yukarı tükürse bıyık. çok ince ayarlar verilmeli diye düşünüyorum.

5 Haziran 1977 seçimlerinde CHP'nin aldığı yüzde 41'lik oy oranı, bunu hemencecik yalanlar, sen dini özgürlüklere destek ver bakalım, yada en azından dine olan bakış açını değiştir dindar insanlardan oy alabilirsin aldın da zaten,

sosyal demokratlığa gelince sen bunu tatlı sularda yaparsan alacağın oy max yüzde 25tir. ama gerçekten yaparsan yüzde 45 bile alırsın.

çağımızda insanların başlıca oy tercihini para yani ekonomi belirler, ekonomi politikasını iyi yapan partinin aldığı reyi makarnaya kömüre koyunluğa bağlarsan alacağın oy yine bellidir.

insanlar olası bir chp iktidarı yada chp koalisyonunda bile ekonominin bozulacağını enflasyonun tekrar trend yakalayacağını düşünüyorlar.