bugün

12 Eylül 1980 askeri darbesiyle başlayan dönemin kronolojik özetidir:

12 Eylül 1980: "Önce istiklal, arkasından Harbiye Marşı. Hayatın yine koptuğu bir an. Beş general 600 üyeli TBMM'nin yasama ve yürütme yetkisini beş başlarına kullanmaya başladılar. Ülkede her şey yasak."

16 Eylül 1980: "Milli Güvenlik Konseyi ikinci bir emre kadar bütün grev ve lokavtları erteledi. Aranan sendikacılardan 950'si teslim oldu. Grevdeki 51 bin işçi işbaşı yaptı. DiSK ve MiSK yöneticilerinin en geç akşam saat 18.00'de teslim olmaları çağrısı yapıldı."

17 Eylül 1980: "Gözaltı süresi uzatıldı."

18 Eylül 1980: "Milli Güvenlik Konseyi'nin başkan ve dört üyesi TBMM onur salonu'nda törenle yemin etti.

19 Eylül 1980: "1402 sayılı yasada yapılan değişiklikle sıkıyönetim komutanları bütün kamu personelini gerekçesiz görevden alabilecek.

7 Ekim 1980: "Necdet Adalı ve Mustafa Pehlivanoğlu sabaha karşı Ankara Merkez Kapalı Cezaevi'nde idam edildi."

11 Ekim 1980: Türkeş ve diğer milletvekilleri dahil 36 MHP'li hakkında gıyabi tutuklama kararı verildi."

15 Ekim 1980: "Erbakan ve diğer MSP'liler 2 Numaralı Askeri Mahkeme tarafından tutuklandı."

30 Ekim 1980: "Ecevit CHP Genel Başkanlığı'ndan istifa etti."

10 Kasım 1980: "Onur Yayınları Sahibi ilhan Erdost Mamak Askeri Cezaevi'ne götürülürken, dövülerek öldürüldü."

3 Aralık 1980: "17 yaşındaki liseli Erdal Eren 17 günlük yargılamadan sonra idam edildi."

19 Aralık 1980: "DiSK davası başladı."

27 Aralık 1980: " Toplu iş sözleşmesi dolan işyerlerinde, yeni toplu iş sözleşmesiyle ilgili yetkiler, kurulan yüksek hakem kuruluna verildi."

24 Nisan 1981: "MSP'lilerin yargılanmasına başlandı. Erbakan için 14-36 yıl hapis isteniyor."

29 Nisan 1981: "Toplam 587 sanıklı MHP ve ülkücü kuruluşlar davasında Türkeş dahil 220 sanık hakkında idam isteniyor."

2 Haziran 1981: "MGK'nın meşhur 52 numaralı kararı çıktı. Bu karar pek çok şeyi yasakladığı gibi, yasakların tartışılmasını ve eleştirilmesini de yasaklıyordu."

5 Haziran 1981: "21 yaşındaki Cevdet Karakaş sabaha karşı idam edildi."

6 Haziran 1981: "TiP Başkanı Behice Boran ve TÖB-DER Başkanı Gültekin Gazioğlu Türk vatandaşlığından çıkarıldı."

10 Haziran 1981: "23 yaşındaki Veysel Gürsoy idam edildi."

13 Haziran 1981: "Bülent Ersoy'a sahne yasağı kondu."

25 Haziran 1981: "iki idam daha gerçekleştirildi."

26 Haziran 1981: Başkan Abdullah Baştürk ve 51 DiSK yöneticisi için askeri savcı idam istedi."

9 Temmuz 1981: "Danışma Meclisi'ne aday adayı olma başvuruları başladı. ilk başvuruyu yapan emekli bir astsubay."

22 Temmuz 1981: "Evren Erzurum konuşmasında "Artık yeni aldığımız bir kararla ilk ve orta okullarda, liselerde mecburi din dersi konacaktır" dedi.

24 Temmuz 1981: "Askeri mahkeme Erbakan ve 9 MSP'li için tahliye kararı verdi."

12 Ağustos 1981: "Takip edilecek şahıslar hakkında alt maddeleri de bulunan 35 maddelik bir belge yayınlandı."

14 Ağustos 1981: "2 Danışma Meclisi için 'aday adayları'nın başvuru süresi sona erdi. MGK 6 bin kişi arasında seçim yapacak."

15 Ağustos 1981: "Uluslararası Hür Sendikaları Konfederasyonu (ICFTU), Genel Sekreteri Sadık Şide'yi 12 Eylül hükümetine Sosyal Güvenlik Bakanı olarak veren Türk-iş'in üyeliğini askıya aldı. Dev-Sol Davası başladı. Savcı 141 idam istedi."

12 Ekim 1981: "Ecevit dört konuşma nedeniyle yargılandı. Danışma Meclisi üyeleri MGK tarafından açıklandı."

15 Ekim 1981: " Ülkedeki bütün siyasi partiler kapatıldı."

23 Ekim 1981: "Danışma Meclisi ilk toplantısını yaptı. Yeni meclis toplantı yaptığı sırada, eski meclisin 14'ü MSP'li, 11'i MHP'li, 4'ü CHP'li, 1'i AP'li 1'i bağımsız toplam 31 milletvekili tutuklu bulunuyordu."

26 Ekim 1981: "Nazlı Ilıcak'ın siyasi partilerin kapatılmasını eleştiren iki yazçısı üzerine Tercüman Gazetesi süresiz kapatıldı."

2 Kasım 1981: "Ecevit MGK'nın 52 numaralı kararını ihlalden 4 ay hapse mahkum oldu."

6 Kasım 1981: "2547 sayılı Yükseköğretim Yasası resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi."

3 Aralık 1981: "Ecevit hapse girdi."

20 Aralık 1981: "Bankerler birbiri ardına ortadan kaybolmaya başlıyor. Banker haberlerinin verilmesi yasaklanıyor."

25 Aralık 1981: "TÖB-DER daasında 50 sanık 1-9 yıl hapse mahkum oldu."

15 Mart 1982: "Ulusu Hükümeti'nin Devlet Bakanı ilhan Öztrak resmen açıkladı: Uluslararası Af Örgütü'nün 60 işkenceyle ölüm iddiasından 15'i doğru."

24 Mart 1982: "içişleri Bakanlığı Mahalli idareler Genel Müdürlüğü cadde, sokak, meydan ve parklara 12 Eylül öncesinde verilymiş olan, 'milli birlik ve bütünlüğümüzle bağdaşmayan' isimlerin derhal değiştirilmesini isteyen bir genelge yayımladı."

10 Nisan 1982: "Ecevit yine hapse girdi."

17 Mayıs 1982: Barış Derneği Davası başladı. 30 sanık hakkında 8 yıldan 30 yıla kadar hapis istendi."

21 Haziran 1982: "Banker Kastelli kaçtı."

1 Temmuz 1982: "Sosyalist veya sosyal demokrat partilerin iktidarda olduğu beş Avrupa ülkesi Türkiye'yi Avrupa insan Hakları Komisyonu'na şikayet etti."

13 Temmuz 1982: "Geçici maddeler dışında 200 maddeden oluşan yeni anayasa tasarısı açıklandı."

4 Eylül 1982: " Askeri savcı 10 DiSK uzmanı için idam istedi."

19 Ekim 1982: "186 idam istemli Ana Dev-Yol davası başladı."

7 Kasım 1982: "Yeni Anayasa için halkoylaması yapıldı. 16 milyon 945 bin 545 'Evet', 1 milyon 584 bin 661 'hayır' oyu çıktı. Bu arada Evren 7 yıllığına Cumhurbaşkanı seçilirken, Milli Güvenlik Konseyi de 2 yıl 1 ay 24 gün sonra Cumhurbaşkanlığı Konseyi'ne dönüştü."

25 Kasım 1982: "Muhbir güvenliği genelgesi yayımlandı. Ankara'da darbenin ilk yılında 20 bin 921 ihbar yapıldı. Bu ihbarlar da 18 bin 525 kamu görevlisi hakkında işlem yapıldı."

24 Nisan 1983: "Siyasi Partiler Yasası çıktı."

20 Mayıs 1983: "ANAP kuruldu."

1 Temmuz 1983: "Evren Genelkurmay Başkanlığını Kara Kuvvetleri Komutanı'na devretti."

6 Kasım 1983: "Yasaklı, vetolu seçimler yapıldı. Seçime giren bütün partiler derece aldı. Çünkü üç partiye izin verildi. Seçime girmek isteyen 15 siyasi partiden 12'si, 750 kurucu adaydan 435'i, 1682 milletvekili adayının 672'si veto edildi."

13 Şubat 1985: "MSP davasının sanıkları yargılandıkları askeri mahkeme tarafından aklandı."

26 Mayıs 1985: "Ankara Sıkıyönetim Komutanı Bilim ve Sosyalizm yayınlarına ait 133 bin 607 kitabın imha edilmesini emretti."

11 Haziran 1985: " Pişmanlık Yasası yürürlüğe girdi. Bir buçuk yıl içinde 497 başvuru oldu. Bunlardan 29'u geçerli itiraf sayıldı."

7 Nisan 1987: "MHP ve Ülkücü Kuruluşlar Davası bitti. Türkeş'e 5 yıl 11 ay 8 gün hapis cezası verildi."

6 Eylül 1987: "Eski siyasi ledirlerin siyaset yasaklarının kalkmaması için halkoylaması yapıldı. Yüzde 49'luk 'hayır' oyuna karşılık, yüzde 51'lik 'evet' oyu çıkınca, Demirel, Ecevit, Erbakan, Türkeş ve diğer siyasi parti yöneticileri siyaset yapma hakkı kazandı."

18 Haziran 1988: "ANAP Büyük Kongresi'nde ülkücü Kartal DemirağTurgut Özal'a başarısız bir suikast girişiminde bulundu."

25 Eylül 1988: "Cezaevlerinde büyük tepki ve direnişle karşılanan Adalet Bakanlığı'nın 1 Ağustos Genelgesi uygulanmaya başlandı."

2 Ağustos 1989: "Eskişehir Özel Tip Cezaevi'nde 29 Haziran'da başlayan açlık grevi sırasında tünel bulundu gerekçesiyle, koğuşlara baskın yapılarak Nazilli ve Aydın'a sevkedilmek üzere arabalara doldurulan mahpuslardan Hüseyin Hüsnü Eroğlu ve Mehmet Yalçınkaya öldürüldü. Açlık grevi 52.günün sonunda bitirildi."

1 Kasım 1989: "Özal ANAP'lı milletvekilleriyle Cumhurbaşkanı seçildi."

9 Kasım 1989: "Evren Cumhurbaşkalığını Özal'a devrederek Marmaris'e çekildi. Hala orada."

Kaynak: 14/09/1999 - DARBELERLE SINANMIŞ HAYAT: 12 EYLÜL - Hayati Bakış (Superonline)