üslere el koymamızın kronolojisi

Türkiye’deki 21 ABD üssüne el konulması, incirlik’in ise ABD kullanımına kapatılıp yalnızca NATO faaliyeti için açık tutulması süreci nasıl yaşandı, satırbaşları ile ona bakalım.

(Siyasî istikrarın olmadığı bir dönemde, sabah-akşam yerli ve millî olmakla övünmeyen iktidarlarla neler yapılmış olduğunu özellikle not edelim).

* 12 Mart (1971) darbesi sırasında ABD’nin baskısıyla haşhaş ekim yasağı getirilmişti. 1,5 milyon insanı ve sonuçta ekonomimizi etkileyen bu yasak, 1 Temmuz 1974 günü kaldırıldı. Bu karar, ABD’nin canını sıkan belirgin bir tavırdı ve Türkiye’ye yaptırım uygulanması ABD’de ilk kez o zaman konuşulmaya başlandı.

* 20 Temmuz ve 14 Ağustos 1974’te 1. ve 2. Kıbrıs harekâtları gerçekleşti. ABD’nin tepkisi ve Türkiye’ye yaptırım uygulama eğilimi daha da arttı.

* ABD ile içine girilen gerilimin de sorunlar yaratabileceği gözetilerek, 27 Ağustos 1974’te, şimdiki savunma sanayimizin temelini oluşturacak yatırımları başlatmak üzere, Türk Kara Kuvvetleri Güçlendirme Vakfı kuruldu.

(Bu bağlamda, 1975’te Ankara'da Necatibey Caddesindeki bir apartman katında da olsa, ASELSAN’ın ilk nüvesi oluşturuldu, 1976’da fabrikasının temeli atıldı. Bunu daha sonraki yıllarda; HAVELSAN, ASPiLSAN, iŞBiR, ROKETSAN girişimlerinin izlediği görülecektir)

Yukarıdaki gelişmeler, hükümette CHP-MSP (Cumhuriyet Halk Partisi – Millî Selâmet Partisi) koalisyonunun bulunduğu dönemde gerçekleşmişti. Tam da bu gelişmelerin ardından söz konusu hükümet düştü, yenisi kurulamadı, Türkiye tam yedi ay istifa etmiş, güvenoyu alamamış hükümetlerle yaşadı.

Şimdi, o yedi ayda yaşananlara bakalım.

* 18 Eylül 1974 günü başbakan Ecevit istifa etti. Sonraki iki ay, yeni hükümet arayışları le geçti.

* Nihayet 17 Kasım 1974 günü (kontenjan senatörü) Sadi Irmak, partiler üstü bir hükümet kurmakla görevlendirildi.. Ne var ki, Sadi Irmak’ın kurduğu hükümet güven oylamasında yalnızca 18 (onsekiz) oy aldı. Bu durumuna karşın, yeni bir hükümet kuruluncaya (12 Nisan 1975’e) kadar Türkiye’yi o yönetti ve ABD’ye karşı devlet politikasından ödün vermedi.

* ABD, Aralık 1974’te Türkiye’ye silah ambargosu kararı aldı ve 5 Şubat 1975 günü yürürlüğe koydu. (Bu ambargoya ingiltere ve Almanya’nın da destek verdiği görüldü).

* Türkiye, ABD’ye bu karardan vazgeçmesi, aksi takdirde Türkiye’deki ABD üslerinin faaliyetine son verileceği uyarısıyla hemen tepki gösterdi.

* Türkiye bununla da yetinmedi, 13 Şubat 1975 günü Kıbrıs’ta Türk Federe Devleti kurulması şeklindeki hamleyle de dış politikada ödün verilmeyeceği mesajını eylemli hâle getirdi.

* 12 Nisan 1975’te Süleyman Demirel hükümet kurdu. Bu, (Adalet Partisi, Millî Selamet Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi ve Cumhuriyetçi Güven Partisi’nden oluşan ve ancak böyle güvenoyu sağlayabilen) dört partili bir koalisyon hükümetiydi ama, ABD’ye karşı belli bir devlet politikası izlemek konusunda o da ödün vermedi.

* NATO (dolayısıyla ABD) emrinde olmayacak dördüncü bir ordunun kuruluşu tamamlandı ve Ege Ordusu 20 Temmuz 1975 günü izmir merkezli olarak göreve başladı.

* 25 Temmuz 1975’te ABD’ye bir nota verilerek Türkiye'deki ortak savunma üsleri anlaşmalarının geçersiz olduğu, yalnızca NATO faaliyetlerine açık olacak incirlik dışında tüm üslere el konulacağı duyuruldu.

* 29 Temmuz 1975 günü Genelkurmay Başkanlığı, incirlik dışındaki tüm ABD üslerinin devralındığını açıkladı.

* * *

ABD Türkiye’ye uyguladığı ambargoyu 12 Eylül 1978'de kaldırdı. Ancak Türkiye’de bu tarihte işbaşında bulunan Ecevit hükümeti, ABD üslerinin yeniden faaliyete geçmesine izin vermedi.

ABD üslerinin yeniden faaliyete geçmesini öngören antlaşma Süleyman Demirel’in başbakan olduğu dönemde, 29 Mart 1980’de imzalandı. Ne var ki, antlaşmanın yürürlüğe girmesi için TBMM onayı gerekiyordu ama, Demirel antlaşmayı TBMM’ye sevk etmedi. ABD, 12 Eylül (1980) darbesini beklemek zorunda kaldı.

Yani bu ne demek? Her anti amerikancı politik tavır neticesi ülkemizde terör anarşi kaos ekonomik kriz yada darbe benzeri bir dış müdahaleye hazır olun. Taa ki abd çıkarlarına uygun birileri gelip mevcut durumu düzeltene..! Kadar. Zira zehirli yılanın kuyruğuna basmakla bırakıp kafasını ezmezsen olacağı budur.