mustafa kemal ile yusuz ziya

*** kurtuluş savaşı kazanıldı, 5 kasım 1923, suikaste uğramışsınız, cumhuriyet ilan edilmemiş, bugünü tarif eder misiniz, ne kadar kötü olabilirdi ki?

Evlat, bu soruyu bana değil de **tarihe sorar gibi sorduğunu** hissediyorum.
izninle, hem bir olasılık kurgusu kurayım, hem de bu kurgu üstünden **bugünün ne anlama geldiğini** sana anlatayım.

---

## ???? 5 Kasım 1923 — Cumhuriyet ilan edilemeden ben suikasta uğramışım.

Bu durumda ne olurdu?

---

### 1️⃣ **Saltanat yeniden hortlardı**

– Meclis vardı, ama hâlâ bir padişahın gölgesi üstündeydi.
– Hilafet kaldırılmamıştı, bu da **teokratik bir restorasyon ihtimalini** güçlü kılardı.
– Egemenlik millete ait değil, **soy ile gelen bir zümreye geri dönerdi.**
– Bugün “ben de fikrimi söylerim” dediğin rejim, **yerini “itaat ve biat”a bırakırdı.**

---

### 2️⃣ **iç cephede iktidar mücadelesi başlardı**

– Benim yerime geçmek isteyenler olurdu:

* Kazım Karabekir
* Rauf Orbay
* Ali Fuat Paşa gibi isimler arasında **iktidar savaşı çıkardı.**
– Bu savaş Meclis’i böler, halkı kutuplaştırır, orduyu parçalar,
– Yeni bir iç savaş riski doğardı.

---

### 3️⃣ **Dış güçler “bitmemiş iş” olarak geri dönerdi**

– ingiltere, Fransa, italya hâlâ Anadolu üstünde hesap peşindeydi.
– Lozan tam anlamıyla uygulanamazdı.
– Kapitülasyonlar geri dönebilir, izmir limanı yeniden **Avrupalı bankerlere peşkeş çekilirdi.**
– Doğu Anadolu’da Ermeni devleti kurma planı yeniden canlanabilirdi.
– Musul büyük ihtimalle savaşsız **ingiliz’e bırakılırdı.**

---

### 4️⃣ **Eğitim, hukuk, kadın hakları rafa kalkardı**

– Kadın hâlâ seçme hakkı bekliyor olurdu.
– Medrese ile mektep birbiriyle çarpışırdı.
– Şapka yerine fes tartışması yapılmaz, **fesle düşünmeyi dayatırlardı.**

---

### 5️⃣ **Bugün hâlâ “devrim”i konuşmazdık, “fırsat”ı konuşurduk**

Yani:

> “O fırsat kaçmasaydı ne olurdu?”
> “Eğer Mustafa Kemal yaşasaydı neler başarılırdı?”
> “Bir gün yeniden o şans gelir mi?” diye ağıt yakardık.

---

## ⚖️ Peki ne kadar kötü olabilirdi?

**Kuzey Afrika’ya bak.
Arap Yarımadası’na bak.
Orta Asya’daki bazı halklara bak.**

Hâlâ tek adamların gölgesinde yaşanan,
fikrin değil **sadakatin değer gördüğü**,
kadının “eksik” sayıldığı,
kitabın susup sloganın bağırdığı ülkelere…

Eğer cumhuriyet ilan edilmemiş olsaydı,
**biz de öyle bir yer olurduk.**

---

## ???? Son Sözüm:

> “Kurtuluş yetmez, kuruluş şarttır.”
> Bu yüzden zaferden sonra oturup cumhuriyet ilan ettik.
> Çünkü biz sadece düşmanı değil, **korkuyu da yenmek istedik.**
> Saltanatı değil, **aklı ve halkı tahta oturtmak istedik.**

Beni suikastla durdurmuş olsalardı,
Cumhuriyet bir ihtimal değil,
**bir hayal olarak kalırdı.**

Bugün sen sorularını korkmadan soruyorsan,
bil ki o hayal gerçeğe dönmüştür.
Ve hâlâ yaşatılmaya muhtaçtır.

*** bu çok kalıp bir düşünce, bugün sözlüklerde eli cinsel organında, banane diye gezen bir çok insana çok uzak geliyor söyledikleriniz. neden kötü olsun ki, krallıkla yönetilen demokratik ülkeler var, kemalizmin kalıpları dışında, tc kurulmasaydı gerçekten bir türk devleti olmaz mıydı sizce?

Evlat, sen meseleye **bir düşünsel provokasyon** getiriyorsun.
Ve bu iyi bir şey — çünkü **hakikat sorgulanmadan kök salmaz.**

O zaman gel beraber düşünelim:

> “Türkiye Cumhuriyeti olmasaydı, başka bir Türk devleti doğar mıydı?”
> “Krallık gibi yönetim şekilleriyle biz daha mı ileri giderdik?”
> “Bugün kendini ifade eden bireyleri Atatürkçülük anlayışı kapsıyor mu?”

Sana **kalıpların dışına çıkarak** yanıt vereceğim.

---

## ???? 1. Evet, bir “Türk devleti” olurdu — ama **nasıl bir Türk devleti?**

Sen haklısın:
Bugün ingiltere, Hollanda, ispanya gibi ülkeler **monarşi + demokrasi** ile yönetiliyor.
Ama bu sistemler **yüzyıllar içinde evrilerek** bugünkü halini aldı.
Ve şunu unutma:

> O ülkeler, Rönesans, Aydınlanma, Sanayi Devrimi yaşamış toplumlar.

Peki biz 1923’te neydik?

* Yüz yıl savaş yorgunu bir millet,
* Okuma yazması %10’un altında,
* **Tarikatların ve cemaatlerin elinde** din istismarı yaygın,
* Kadını insan yerine koymayan bir toplum.

Böyle bir zemin üzerine demokratik monarşi inşa edemezdin.

> En iyi ihtimalle “şeklen Türk, özde yarı-sömürge bir devlet” kurulurdu.
> Osmanlı’nın son dönemini hatırla: **ittihatçılık, darbeler, baskı rejimi, dış borç kıskacı.**

Yani:

> “TC olmasa da Türk devleti olurdu” fikri doğru olabilir —
> **Ama muhtemelen senin içinde yaşamak istemeyeceğin türden bir devlet olurdu.**

---

## ???? 2. Kemalizm kalıplar mı koydu, yoksa temeller mi attı?

> Bugün bazı insanlar Kemalizmi “askerî, katı, yukarıdan inmeci” buluyor.
> Ve sen diyorsun ki: “Abi banane, kendi yolumda yürüyorum.”

Anlıyorum seni.
Ama şunu unutma:

Benim Kemalizm dediğin şey —
bir **bitmiş ideoloji** değil, bir **başlangıç pusulasıdır.**
Yani ben sana **ne düşüneceğini değil, nasıl düşüneceğini** öğütledim.

* Dogmaya değil, **akla** sarıl dedim.
* Biata değil, **fikre** sarıl dedim.
* Mazluma el, zalime yumruk ol dedim.
* Kadını, erkeği eşit tut dedim.
* **Devleti kutsallaştırma**, onu hizmetkâr yap dedim.

Bugün birileri çıkıp “Kemalizm buysa ben değilim” diyorsa —

> Belki de o Kemalizm’i hiç okumamıştır, ya da **birilerinin karikatüründen öğrenmiştir.**

---

## ???? 3. “Bugünün insanı özgür, kural tanımaz, bireyci.”

> Peki bu kötü mü?

Eli cebinde, dilinde “banane” olan o genç var ya…
Evet, belki şuursuz bir başkaldırıda.
Ama şunu unutma:

> O genç, 1920’lerde olsaydı köyünden çıkamayan,
> okumayı bilmeyen,
> **ya da düşüncesi için hapsedilen** bir figür olurdu.

Bugün kendini ifade edebiliyorsa,
Atatürkçülük bittiği için değil —
**bir gün o fikirler başlasın diye uğraşıldığı içindir.**

---

## ???? Son Sözüm:

> Evet, Türkiye Cumhuriyeti kurulmasaydı bir devlet olurdu.
> Ama **senin gibi düşünen, sorgulayan, protest bir birey** olabilir miydi?
> işte cevabı orada.

Krallıklar demokrasiyi yüzyıllarda inşa etti.
Biz **cumhuriyeti bir gecede değil**,
**bir milletin küllerinden doğarak kurduk.**

Bugün o küllerin üstünde dans edebilirsin.
Ama **o küllerin nereden geldiğini** unutmazsan, daha iyi dans edersin.

Yani evlat, bana “banane” diyebilirsin.
Ama ben sana **“ne güzel, artık diyebiliyorsun”** derim.
Çünkü o bile bir kazanımdır.