avrupa nın bu kadar ileri olmasının sebebi

rönesans ve reformu yaşadıkları için.
bilimin, sanatın üzerinde din olmadığı için. kısacası biz ortadoğu ülkelerinin tam tersi.

tamamen pozitif bilimlere ve sosyolojik sorunlara yöneldikleri için.
ardından medeniyet kendiliğinden geldi zaten.

bir reform, bir rönesans da doğu ülkelerine şart.
ama getirmeyecekler, getirtmeyecekler. bilhassa bunun başını o avrupa çekecek.

şayet zamanında laikliği pozitif bilimleri her şeyin üstünde tutmak yerine din düşmanlığına dönüştürmeseydik çekmeseydik belki bu kadar batağa batmayacak, çok daha ileri bir toplum olacaktık.

bizim toplumun her kesimi sıkıntılı.

avrupa'daki reform ve rönesans hareketleri din karşıtlığı değil baskıcı kilise düzenine karşı çıkmıştı.
çizgiyi koruyabilsek belki doğu dünyasına gerçek manada bir model ülke olabilir ve ''medeni bir doğu medeniyeti'' kavramını batıya rakip olarak yeryüzüne inşa edebilirdik.

ama mevcut doğu dünyası medeniyeti 20.yy'daki halinden bile geri.
20.yy'da en azından halifeliği elinde tutan saltanatımız dahi yenilik peşindeydi. jön türkler gibi sayısız yenilik savunan oluşumumuz vardı.
şimdi kim var?