bugün

Kanuni Sultan süleyman'ın şiirlerinde kullandığı mahlası.
muhabbeti bol olan demektir. kanuni sultan süleyman türk divan şiirinin en başarılı ve en üretken padişahıdır. gayet hacimli bir divanı vardır. divanında üç binden fazla beyit yer almaktadır.
en bilinen beyiti
"Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi
Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi"
halk içinde mu'teber bir nesne yok devlet gibi
olmaya devlet cihânda bir nefes sıhhat gibi

saltanat didükleri ancak cihân gavg^sıdur
olmaya baht ü se'âdet dünyede vahdet gibi

ko bu ıyş ü işreti çünkim fenâdur 'âkıbet
yâr-i bâkî işreti ister isen olmaya tâ'at gibi

olsa kumlar sgşınca ömrüne hadd ü aded
gelmeye bu şîşe-i çerh içre bir sâ'at gibi

ger huzûr itmek dilersen ey muhibbî fârig ol
olmaya vahdet cihânda kûşe-i uzlet gibi
dost, arkadaş anlamına da gelen kelime.

şair olarak ise muhibbi, Osmanlı hükümdarları arasında en hacimli divanın sahibidir. ayrıca divan edebiyatının en çok gazel yazan üç şairinden biridir.

muhibbi kaside yazmaz, zira kaside hükümdarlar için yazılır, oysa muhibbi'nin kendisi bizzat hükümdardır.
izmit lisesi müdür muavinlerinden odabaşı soy isimli merhum eğitimci, öğrenci sırtında sopa kırmak gibi yeteneklere mazhar olup, vakt-i zamanında hodri meydan programına çıkmışlığı var idi. kendisine allahtan rahmet diliyoruz.
can atilla 'nin aşk-ı hürrem albumundeki siir.

Senin gamın, derdin bu gece güçsüz candan geçti gitti.
Göz yaşlarıma bak, yeryüzünü ve gökyüzünü doldurdu şimdi.
Kimsesizim, hali perişanım, kala kalmışım.
Aşığım, sabırsızım ve acılar içindeyim.
O yürüyen servinin, sevgilimin ayrılığından, ayağı toprağa bağlı bir çam gibi kalmışım şimdi.
Aşk derdim için ne söyleyeyim ki, söylemek, anlatmak mümkün değil.
Ey doktor bir çare bul bana, çünkü gönül derdi bu can-ı aştı geçti.
Ey ay yüzlü sevgilim, senin aşkınla dertli oldum ne yapayım.
Kendi kendime bu bela içine düştüm ne yapayım.
Ey eziyet eden sevgili, senin elinde Muhibbi gibi
Akşam sabah kıyamete kadar feryat ediyorum.

viyola taksimi, can atilla'nin mistik armoni duzeni ve şiirin yorumuyla tam bir keder. kimseye mutlaka dinlesin diyemem, cunku tavsiye edemeyecegim kadar onemli oldu benim icin. "beni anla ne olur" demek kadar sacma olur "bu siiri dinleyin" demek.
muhibbi'nin zevcesi hürrem sultan'a yazdığı bir şiir;

--spoiler--
celis-i halvetim, varım, habibim mah-ı tabanım,
enisim, mahremim, varım, güzeller şahı sultanım.

hayatım hasılım,ömrüm, şarab-ı kevserim, adnim,
baharım, behçetim, rüzum, nigarım verd-i handanım.

neşatım, işretim, bezmim, çerağım, neyyirim, şem'im,
turuncu u nar u narencim, benim şem-i şebistanım.

nebatım, sükkerim, genc,m, cihan içinde bi-rencim,
azizim, yusuf'um varım, gönül mısr'ındaki hanım.

stanbulum, karaman'ım, diyar-ı milket-i rum'um,
bedahşan'ım ve kıpçağım ve bağdad'ım, horasanım.

saçı varım, kaşı yayım, gözü pür fitne, bimarım,
ölürsem boynuna kanım, meded he na-müsülmanım.

kapında çünki meddahım, seni medh ederim daim,
yürek pür gam, gözüm pür nem, muhibbi'yim hoş halim!

muhibbi.
--spoiler--
--alıntı--

halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi
olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi

--alıntı--
hubb kökünden türeyen, muhabbet edilen anlamına gelen kelime.
celis-i halvetim, varım, habibim mah-ı tabanım
enisim, mahremim, varım, güzeller şahı sultanım

hayatım hasılım,ömrüm, şarab-ı kevserim, adnim
baharım, behçetim, rüzum, nigarım verd-i handanım

neşatım, işretim, bezmim, çerağım, neyyirim, şem'im
turuncu u nar u narencim, benim şem'-i şebistanım

nebatım, sükkerim, genc,m, cihan içinde bi-rencim
azizim, yusuf'um varım, gönül mısr'ındaki hanım

stanbulum, karaman'ım, diyar-ı milket-i rum'um
bedahşan'ım ve kıpçağım ve bağdad'ım, horasanım

saçı varım, kaşı yayım, gözü pür fitne, bimarım
ölürsem boynuna kanım, meded he na-müsülmanım

kapında çünki meddahım, seni medh ederim daim
yürek pür gam, gözüm pür nem, muhibbi'yim hoş halim
dedim: dilber hub açılmış
dedi: güldür yanağımda
dedim: anber mi saçılmış
dedi: terdir dudağımda

dedim: yüze çekme perde
dedi: uğramışım derde
dedim: ab-ı kevser nerde
dedi: damlar dudağımda

dedim: muhibbi yem bilür
dedi: halvet kılsak n'olur
dedim: korkam uykum gelür
dedi: baş koy kucağıma
divan edebiyatı'nın en çok gazel yazan şairlerinden biridir. fakat divana baktığınızda bazı yerlerde kanuni'nin tekrara düştüğünü görürsünüz. özellikle sabır konusundaki beyitleri etkileyicidir.

--spoiler--
şi’r-i pür-suzun muhibbi çün ki bir eglencedür
hali olma bir nefes alemde sen eş’ardan

her kim ki muhibbi şi’rini bilmez nazire dir
kebk-i hırama benzemege hiç kar-ı zag
--spoiler--
--spoiler--

allah allah diyelim sancak-ı şâhî çekelim
yürüyüp her yaneden şarka sipâhî çekelim

iki yerden kuşanalım yine gayret kuşağın
bulaşıp toz ile toprağa bu râhı çekelim

pâymâl eyleyelim kişverini sürh-serin
gözüne sürme deyü dûd-ı siyâhı çekelim

bize farz olmuş iken olmamız islâm'a zahîr
nice bir oturalım bunca günâhı çekelim

umarım rehber ola bize ebûbekr ü ömer
ey muhibbî yürüyüp şarka sipâhı çekelim.

--spoiler--
Sevgi duyan, dost anlamındaki kanuni sultan süleymanın nickidir.
kanuni sultan süleyman'ın şiirinidir.

(bkz: aşk mıdır ki)

http://www.youtube.com/watch?v=Yb_S0sWaUtk bestesi için.

Aşk mıdır ki can-ü dil mülkünü yağma eyleyen
Aşk mıdır sinemin içre gelip de câ eyleyen

Aşk mıdır ki boynuma takıp belâ zincirini
Gezdirip Mecnûnleyin âlemde rüsvâ eyleyen

Aşk mıdır ki bî-vefâ güller elinden geceler
Inledip bülbülleri tâ subh güya eyleyen

Aşk mıdır ki eyleyen tîr-i cefâya cân-siper
Mihnet ü derd ü gamı sinemde peydâ eyleyen

Aşk mıdır ki bir kemân-ebrû nigârın yâdına
Ok gibi bu kaddimi ’büküp benim yâ eyleyen

Aşk mıdır ki fenni derdi okutup âşıklara
Fasl u babı sinemin levhinde inşâ eyleyen

Aşk mıdır ki bu Muhibbi sîne sîne dağ vurup
Ahir ânın gözleri yaşını derya eyleyen

MUHIBBI(KANUNI SULTAN SULEYMAN)

dil:gönül

ca:mekan,mevki

rüsva eylemek:rezil etmek

subh:sabah vakti

tir:ok

can-siper:canını feda eden

mihnet:zahmet, eziyet, sıkıntı

peyda:meydanda olan, aşikar

keman-ebru: kaşları yay gibi olan

nigar: güzel yüzlü sevgili, resim

kadd: boy

ya: arap alfabesinin son harfidir, "hey, ey" anlamı da vardır.(burada Arap alfabesindeki son harf olarak kullanılmış olabilir. ok gibi boyla kastedilen elif olabilir. elif gibi olan boyu sevigilinin aşkından ye gibi iki büklüm olmuştur.)
bab:kısım,kapı,mevzu

dag:yanık yarası
"ömrün sonu yokluk." diye yazmış muhibbi.
halk icinde devletten daha itibarli bir sey yoktur
dunyada sihhatli bir nefes gibi mutluluk yoktur.

saltanat dedikleri sey ancak bir cihan kavgasidir
dunyada birlik gibi mutluluk ve talih yoktur.

birak bu eglence ve icme meclislerini zira sonu fenadir
eger ebedi bir dost istersen sadakat gibisi yoktur.

ömrundeki kumlarin haddi hesabi olmasa da
bu donen sise icinde bir saattir.

eger huzur bulmak istersen ey muhibbi herseyden arın,
dunyada kosesine cekilmek gibi huzur veren bir tek basinalik (huzur) yoktur
kim kimin muhubbi,kim düşman.
o kadar savaşın içinde divan edebiyatının en çok gazel sahibi kanuni sultan süleymandır.
Avrupalılar O'na muhteşem derler, biz mi ışte biz o dizideki gibi, ne verirlerse yiyiyoruz.
"sûre-i velleyl okurdum dün namâz-ı şâmda
zülfün andım dilberin n'ettim ne kıldım bilmedim" demiş. şu manaya gelir ki:

"leyl suresini okudum dün akşam namazında,
aklıma (siyahlığından dolayı) o güzelin zülfü geldi, ne kıldığımı bilemedim (kendimden geçtim)."
kadd-i yare kimisi ar'ar dedi kimi elif / cümlenin maksudu bir ama rivayet muhtelif.
Kanuni sultan süleyman belki en büyük padişah değildi ve hatta efsaneleşmiş babasının mirasını yedi belki ama şurası kesindir ki tekmil osmanlı padişahları içinde divan edebiyatına en güzel eserleri veren odur, muhibbi mahlasıyla.

Eğer yavuz sultan selim in oğlu olarak değil de sıradan bir insan olarak doğsaydı, kanımca 16. yüzyılın en büyük divan şairi olurdu.

Benim de nur-u ayn'ıma armağan ettiğim şu satırları unutulmazdır muhibbi'nin;

Bu ne güzellik, bu ne yüz, bu ne kokudur.
Aklım saçının kokusuyla doludur.
Muhibbi ansızın divâne oldu,
Bu ne aşk, bu ne dert, bu ne huydur.
(bkz: kanuni sultan süleyman)
HAYALi, BAKi, Zati, Taşlıcalı Yahya, Usuli, FUZULi gibi şairlerle çağdaştır.