memleket edebiyatı

bu edebiyatın ilk çıkış noktası: ziya gökalp'in dilde sadeleşme akımına yönelmesidir. fakat o dönemdebuna memleket edebiyatı denilemezdi. yazarlar istanbullu'ydu ve istanbul'u şiirlerine arka plan olarak kullanıyorlardı. ankara'nın başkent olması gözleri anadolu'ya çevirdi. cumhuriyet kurulunca bu isimle bir edebiyat oluşmaya başladı. ilk örnekleri: 2. meşrutiyetle verildi. hece - aruz çatışması bu dönemde son buldu. hece ölçüsü ile yola devam edildi.
konular; milli olaylardan yola çıkılarak oluşturulmuştur. dil sade, mahalli söyleyişler hakimdir, argo kelimeler şiire girer, ton hitabete yaklaşır. didaktiktir.
kendi içinde altıya ayrılır:

1- tasvirde kalanlar (gözlemci gerçekçiler)
halk edebiiyatı kaynak olmuştur. beş hececilerden faruk nafiz çamlıbel öne çıkar. gözlem esastır ve bu manzara tasvirine yol açar. duygu; şiirde yer almaz. izlenimlerini, duydukları heyecanları sorgulamadan aktarırlar. somut bir manzara tasviri oluşturmuşlardır. "sanat" ve "han duvarları" şiiri bu grubun en tanınmış şiirleridir.
beş hececiler dışında tasviri şiiri seçenler:
necmettin halil onan - bir yolcuya
şükufe nihal başar
halide nusret zorlutuna

2- folklor unsurlarını şiire taşıyanlar:
halk evlerinde çalışan öğretmenler bu yöntemi kullanmışlardır.
ahmet kutsi tecer - bedri rahmi eyüboğlu

3-hamasi - kahramanlık şiirleri yazanlar:
behçet kemal çağlar diğer adıyla ankaralı aşık ömer
orhan şaik gökyay - bu vatan kimin? şiiriyle,
arif nihat asya - taş şiiriyle
hüseyin nihal atsız

4-ülke dertlerinin halli için marksizmi seçenler:
önemli olan şiirdir, siyasi görüş bizi ilgilendirmez. şair memleketi kurtarmayı amaçlamaz. bunu siyasetçi düşünmelidir. bu nedenle bu sınıflandırmanın başlığını doğru kabul etmiyoruz.
nazım hikmet: mehmet emin yurdakul'a "putları yıkıyoruz." demiştir.
yani modern türk şiirinin yıkılmaya çalıştığını söylemiştir!

5- mistik bakışi ile iç dünyayı araştıranlar:
maddi yön ön ğğlanda değildir, maneviyat ve iç düünya karmaşası anlatılır. kişisel duyuş önemlidir. tatmin olmayan modern insan görülür. 1960 sonrası islami görüşe bağlı olanların savunduğu bir anlayıştır.
nazım hikmet, sosyalizm, necip fazıl ise; islami görüşün sembolü olmuştur.

6- yunan mitolojisinden hareket edenler:
nev- yunanilik hareketinin etkisi vardır. 1908: yahya kemal, yakup kadri karaosmanoğlu ideal sanat görüşüyle edebiyat yaratma hevesindedir. akdeniz ülkelerini kapsayan ortak zevkleri barındıran havza edebiyatı başlatırlar. balkan savaşı'nın başlamasıyla başarıya ulaşamaz.
mustafa sütüven ve salih zeki atay anlayışı sürdürenlerdir.

(bkz: öz şiir)