iskambil kağıtlarındaki şekillerin anlamı

fransızlardan çıktığı yazılıdır kaynaklarda. (bkz: ctrl v yazarları)

--spoiler--
14. yüzyıl Fransa'sında 4 sınıf vardı ve kupa, maça, karo ve sinek bu 4 sınıfı temsil etmekteydi. Kupa kalkana benzeyen şekli ile asil sınıfı ve kiliseyi, maça mızrağın ucunu çağrıştıran şekli ile orduyu, karo ticari deniz işletmelerinin eşkenar dörtgen kiremitlerinden esinlenerek orta sınıfı, sinek ise yonca yaprağına benzeyen şekli ile köylüyü temsil ediyordu. Bugün briç, poker veya benzeri oyunlarda kupanın en değerli, sineğin ise en değersiz kart olmasının nedeni işte bu sınıflamadır.

Başka bilgilere göre ise kupa simgesi krallığı, maça simgesi kupa krallığındaki şövalyeleri, karo simgesi kupa krallığında bir şehri ve sinek simgesi de kupa krallığındaki köylüleri simgeler. Başka bir söylenti de papazlar üzerinedir. Söylentiye göre papazlar tarihî kişileri simgeler. Kupa Papaz Şarlman, Maça Papaz Kral Davud, Karo Papaz Julius Sezar, Sinek Papaz Büyük iskender'i simgelemektedir.

Kız ve oğlan (bacak) yani valenin oyunlarda eş değer görülmesi yanlıştır. Kız; Kraliçe'yi yani ingilizce anlamı ile Queen'i temsil eder, papaz ise onun karşılığı olan King yani Kral'dır. Vale için ise Knave (düzenbaz) veya Jack adı verilen terimler kullanılmaktadır. Asıl anlamıyla kral ve kraliçe kart düzenine göre evliyken bizim toplumumuzda Papaz yaşı gereği Kız'a uygun görülmemiş, Vale ve Kız denk sayılmıştır.
--spoiler--

oyun kartlarının nerede ve ne zaman ortaya çıktığı tam olarak bilinmiyor. 7. ve 10. yüzyıllar arasında çinde ortaya çıktığı ve 13. yüzyılda marco polo tarafından avrupaya getirildiği tahmin ediliyor. hindistandan veya arabistandan geldiğini ileri sürenler de var arna bugünkü şekilleriyle kullanılmalarının 14. yüzyıl fransa`sına dayandığı kesin gibi.
o tarihlerde, fransa`da dört sınıf vardı ve iskambil kağıtlarındaki kupa, maça, karo ve sinek bu dört sınıfı temsil ediyordu. kupa bir kalkanı andıran şekli ile asil sınıfı ve kiliseyi, maça bir mızrağın ucunu çağrıştıran şekli ile orduyu, karo ticari deniz işletmelerinin eşkenar dörtken kiremitlerinden esinlenerek orta sınıfı, sinek ise yonca yaprağına benzeyen şekli ile köylüyü temsil ediyordu. bugün briç, poker veya benzeri oyunlarda, kupanın en değerli, sineğin ise en değersiz kart olmasının nedeni işte bu sınıflamadır.
aslında bizde papaz adı verilen kartın adı ingilizcede kral (king), kızın ise kraliçedir (queen). vale veya oğlan için ilk zamanlarda düzenbaz anlamına gelenknavekelimesi kullanılırken, günümüzdejackismi kullanılmaktadır. yani yabancı kartlarda kral ve kraliçe evli iken, bizde biraz yaşlı görülerek krala papaz adı verilmiş, kraliçeye dekız` denilerek oğlana layık görülmüştür.
bazı ülkelerde oyun kartlarında değişik isim ve semboller kullanılmasına rağmen, en yaygın olanı fransızların kullandıklarıdır. fransızlar maça şeklini mızrağa benzeterek pique adını vermişlerdir. ingilizcede ise aynı anlamdakispadeskelimesi kullanılmaktadır. her ne kadar bir kalkanı andırdığı için asil sınıfı temsil ettiği ileri sürülse dekupaklasik bir kalp şeklidir. bu nedenle fransızlar onacoeur, ingilizler iseheart` adını vermişlerdir.
karo için fransızcada kare anlamındakicarreaukullanılırken ingilizler elmas anlamındakidiamondu tercih etmişlerdir. bizimsinekdediğimiz şekil ise çok açık üç yapraklı bir yoncadır. fransızlar bu anlamdakitreflekelimesini kullanırlarken, ingilizlerclub` (kulüp) ismini kullanmışlardır.
işte bu nedenle briç oyuncuları maçaya pik, kupaya kör, sineke de trefli derler, zaten aslına uygun olan karoyu da olduğu gibi kullanırlar. birli, papaz, kız ve oğlan için kullanılan as, rua, dam ve vale isimleri de yine fransızca karşılıkları as, roi, dame ve valet kelimelerinden dilimize geçmiştir.

ilk iskambil kağıtlarının yapıldığı dönemlerde, Fransa'da dört sınıf vardı ve iskambil kağıtlarındaki kupa, maça, karo ve sinek bu dört sınıfı temsil ediyordu. Kupa bir kalkanı andıran şekli ile asil sınıfı ve kiliseyi, maça bir mızrağın ucunu çağrıştıran şekli ile orduyu, karo ticari deniz işletmelerinin eşkenar dörtken kiremitlerinden esinlenerek orta sınıfı, sinek ise yonca yaprağına benzeyen şekli ile köylüyü temsil ediyordu.
Bugün briç, poker veya benzeri oyunlarda, kupanın en değerli, sineğin ise en değersiz kart Olmasının nedeni işte bu sınıflamadır.
Aslında bizde papaz adı verilen kartın adı ingilizce'de kral (king), kızın ise kraliçedir (queen). Vale veya oğlan için ilk zamanlarda düzenbaz anlamına gelen 'knave' kelimesi kullanılırken, günümüzde 'jack' ismi kullanılmaktadır. Yani yabancı kartlarda kral ve kraliçe evli iken, bizde biraz yaşlı görülerek krala papaz adı verilmiş, kraliçeye de 'kız' denilerek oğlana layık görülmüştür.
Bazı ülkelerde oyun kartlarında değişik isim ve semboller kullanılmasına rağmen, en yaygın olanı Fransızların kullandıklarıdır. Fransızlar 'maça' şeklini mızrağa benzeterek 'pique' adını vermişlerdir. ingilizce'de ise aynı anlamdaki 'spades' kelimesi kullanılmaktadır. Her ne kadar bir kalkanı andırdığı için asil sınıfı temsil ettiği ileri sürülse de 'kupa' klasik bir kalp şeklidir. Bu nedenle Fransızlar ona 'coeur', ingilizler ise 'heart' adını vermişlerdir.
'Karo' için Fransızca'da kare anlamındaki 'carreau' kullanılırken ingilizler elmas anlamındaki 'diamond'u tercih etmişlerdir. Bizim 'sinek' dediğimiz şekil ise çok açık üç yapraklı bir yoncadır. Fransızlar bu anlamdaki 'trefle' kelimesini kullanırlarken, ingilizler 'club' (kulüp) ismini kullanmışlardır.