bugün

il ile şehir kesinlikle eş anlamlı değildir!
il yani eski deyimle vilayet ; ülkenin köy , şehir gibi yerleşim alanları ile orman, otlak , bataklık, dağ ,ova gibi yerleşim dışı coğrafi alanlarını da içeren geniş bir parçasıdır.
Şehir yani bir başka deyimle kent; ilin içinde nüfusu 10 bini aşkın ya da 10 bini aşmasa bile en azından ilçe merkezi konumunda olan yerleşimlerdir.
Sözlük yazarlarını geçtim, nice gazete yazarı vali ve bakanların bu iki kavramı karıştırdıklarına sürekli şahit oluyorum.
Konu iyi anlaşılsın isteyenler aşağıya yazdıklarım üstüne düşünmeliler.
ilin alanı çok geniştir.Şehir alanı genellikle ilin yüzde onunu bile bulmaz.
ilin içinde biri il merkezi şehir olmak üzere çok sayıda şehir bulunur.
ili vali yönetir. Şehir -sadece beledi hizmetler yönünden- belediye başkanı tarafından yönetilir.
Konya en geniş ilimizdir.Ve istanbul ilinden yaklaşık 8 kat daha geniştir.
istanbul en büyük şehrimizdir.Ve Konya şehrinin alanından yaklaşık 10 kat daha geniştir.
izmir ili istanbul ilinden daha büyüktür.Ama istanbul şehri izmir şehrinden daha büyüktür.
Türkiye'de 81 il vardır.Ama yüzlerce şehir vardır.Çünkü aynı il içinde onlarca şehir olabilir.
Hatay bir il(=vilayet) adıdır.Antakya ise Hatay ilinin merkezi konumunda olan şehrin(=kentin) adıdır.
Büyükşehir belediyelerinin hizmet verdiği alan o ilin merkez şehridir.Diğer alanlar şehrin değil ilin parçasıdır.
izmir'in Ödemiş ilçesinin Üzümlü köyündeki kişi izmir ilindendir ama izmir şehrinden değildir. Buradaki karışıklık ile merkez olan şehrin adının ilin bütününe verilmiş olmasıdır. Garip ama gerçek olan şudur ki ilin adının farklı, o ile merkez olan şehrin adının farklı olması daha doğrudur. Örneğin ilin adının içel, ile merkez olan şehrin adının Mersin olması daha doğrudur.Ancak içel adı bakanlar kurulu kararı ile kaldırılmıştır. Muhtemelen bu karara imza atan bakanlar bir yanlışlığı düzelttiklerini zannediyorlardı.
Sakarya ilin Adapazarı şehrin adı idi.Kocaeli ilin izmit şehrin adı idi.Ancak şimdi bu şehirlerin adının ilin adı ile aynı olduğunu görüyoruz.Tıpkı Kalan adının unutulup il adı olan Tunceli adının ilin yanı sıra şehrin de adını taşımaya başlaması gibi.Hakkari-Çölemerik ve Ağrı-Karaköse de eskimiş örneklerdir.
Türkiye de kaç şehir vardır sorusunun cevabı 81 değildir. cevap 500 den fazladır.
bu başlığa bir şey yazarsam acaba aptal konumuna mı düşerim? kaygısı pek çok kişide derin şekilde hissedilmektedir.
doğru bir önerme. şehir ve kent eş anlamlıdır ama il onları kapsar.
doğru önermedir. bir beldeye bile şehir denebilir. * * il ise çok farklı kavramdır. örneğin istanbul ili, kendi büyükşehir merkezi ile birlikte şile, silivri, çatalca ile birlikte en az 4 şehire sahiptir. muğla ili, kendi il merkezi ile birlikte bodrum, fethiye, marmaris, datça, milas, yatağan, kavaklıdere, ula, köyceğiz, ortaca ve dalaman ile en az 12 şehre sahiptir. * *
Adam ile vali olmuş. Verdiği demece bak! "Ben bu şehrin valisi olarak!,,," şehrin valisi olarak denmez sayın vali! Ilin valisi olur. Evet ilin bir parçası olarak aynı zamanda şehrin de valisisin ama . . Başbakan şunu diyor mu: Ben ege bölgesinin başbakanı olarak!. . .
Cezayir ülkesinin başkentinin cezayir şehri , tunus ülkesinin başkentinin tunus şehri olması durumuna benzer ilin en önemli şehrinin adının ille aynı adı taşıması durumu. Ülke ile şehir aynı olmadığı gibi il ile şehir de aynı değildir.
Çoğu kişinin bilmediği bir gerçek. ikisinin tanımları ve işleyişleri farklıdır.
Bazı coğrafya cahilleri bilmez.

Bandırma şehri çok güzel,
Kozan şehri 5 ilçeye merkezlik ediyor,
Ünye şehri huzur dolu,
Tarsus şehri tarihiyle göz dolduruyor..

-dostum onlar ilçe değil mi yeaa, ne şehri shahahagahajj..

+Bir s.... Git. *
şehir ve kent eş anlamlıdır ama il onları kapsar.
çünkü ingiliz idare sisteminde (aslında dünyanın çoğu yerinde) il diye bir şey yoktur. il-ilçe sistemi fransa'dan alınmıştır. yani city, il değildir. il bir yönetim birimidir yerleşke şekli değil.
Öncelikle şehirin değil, şehrin...
Sonra Öztürkçe'de il, devlet anlamında kullanılmıştır.
Şehri ise obalar gibi düşünün.
Ama şehirler il diye de geçiyor ve şehr-i istanbul ifadesi de var? Ayrıca istanbul ilinin ve şehrinin nüfusu google'dan aratılınca aynı sonuç çıkıyor. Farklı şeyler olarak da tanımlanıyor.
artık anlıyorum ki eş anlamlı değil. şehir demek kent demek. il demek vilayet demek.
il - ilçe -mahalle/ köy "mülki taksimat" tabirleridir. daha önce "vilayet -kaza -nahiye-köy" diye ayrılırdı.
şehir-kasaba-köy-mezra ayırımı yerleşim yerinin büyüklüğünü gösteren tabirlerdir. artık megakent-büyükşehir-kent-belde-köy diye anılıyor.
şehir mesela istanbul'un merkezi yerleri, kalabalık yerler gibi bir şey, güneşli falan da dahil olabilir galiba ama il ormanlarını, köylerini falan hepsini kapsıyor.
(bkz: ilçe ile semt arasındaki fark) ile aynı mantık.
ama çok da farklı olmaması. sadece il kelimesi daha resmi bir kelime. mesela istanbul şehri silivri'yi kapsamıyor mu?
edit: şimdi anladım. istanbul türkiye'nin en büyük şehri ama tekirdağ ili istanbul'dan daha büyük.
şehriyarın şeherinden size selam getirmişem.
Defalarca kez anlattık.
Resmi anlamda il merkezi ve ilçe merkezleri şehirdir.

Coğrafi anlamda ise kendisine bağlı farklı yerleşimler dahil edilmeksizin yerleşim yeri nüfusu 50 bin ve üzeri olan, ekonomik yapısı sadece tarıma bağlı olmayan (+ticaret, sanayi bulunması) her yer şehirdir.

Türkiye'nin en büyük şehri istanbul.
Onda değişiklik yok.

Ama mesela Tekirdağ ili merkez Süleymanpaşa ilçesine ek çorlu, kapaklı, Çerkezköy, Şarköy gibi ilçeler ve bu ilçeler içerisindeki tüm köyler. Yaklaşık 800-900 bin bir nüfus.
Tekirdağ şehir merkezi ise merkez olan Süleymanpaşa'dan ibaret 200 bin civarı.

Adana'da şehir merkezi sadece merkez ilçeler seyhan, Çukurova, sarıçam, Yüreğir iken adana ili bu ilçelere ek merkezden kopuk 11 ilçe daha barındırır.