ikinci adam

şevket süreyya aydemir'in ismet inönü'nün hayatını yazdığı üç ciltlik eseri.

genelde -adı üstünde-ikinci planda kalan ezik tiplerdir.hele 3.adamı ne siz sorun ne ben söyleyeyim...

birinci adam atatürk'tür. ikinci adam ismet inönüdür. üçüncü adam adnan menderestir. şevket süreyya aydemir üçünün de hayatını yazmıştır.

Şevket süreyya aydemir tarafından yaratılan sıralama adam furyasının son halkasıdır.Aslında tek adam olarak atatürk'ü nitelendirmişken ikinci adam diye inönü'yü koyması kendisi ile bir çelişki yaşamasına yol açmıştır.
edit:5-6 ay evvel de ahmet necdet sezer'e üçüncü adam denilmiştir.Bilgilerinize sunulur.....

herzaman birinci adamı yönettiği iddia edilen adamdır.* lakin birinci adam mahallesinde kızların eteklerini kaldırırken birinci adam olmamıştır. ve birinci adamın zekasını ve tecrubesini küçümseyen her ikinci adam, ikinci adam olarak kalmaya mahkumdur.

ismet inönünün hayat hikayesinin paralelinde dönemin siyasi gelişmelerinide anlatan kitap. yakın tarihi bu kadar detaylı anlatan ender kitaplardan biridir.

bu serinin üçünü cildinde 1950 li yıllardaki demokrat partinin yaptıkları anlatılır. ilginç olan demokrat partinin o yıllarda yaptıkları ile akpnin bugun yaptıkları arasında önemli benzerlikler vardır.
1955 yılında patlak veren 6-7 eylül olayları nın sorumlusu hiç bir delil yokken komunistler gösterilmiştir. bugun ise abd elçiliğine yapılan saldırı ise ergenekoncular üzerine yıkılmaya çalşılmaktadır. elbette böyle birşeyin olma ihtimali var ama delil yokken böyle bir suçlama yapmak yanlıştır.

birinci adam olmayınca var olamayan adamdır.

(bkz: bülent arınç)

konu ismet inönü ye geldiğinde galat ı meşhurları sıralayarak ahkam kesen tiplerin büyük bir çoğunluğunun okumadığını düşündüğüm kitap seti.

20. yüzyılın başında güzeller güzeli iki devrim yapılmıştır. bunlardan biri ekim devrimi diğeri ise çok daha zor ve güzel olan türk devrimi'dir.

bu iki devrimin ortak pek çok noktası vardır. bunların başında da ikinci adamların ikisini de piç etmeleri gelir. ismet inönü ve stalin. tabiî ismet inönü stalin'in yanında sütten çıkmış ak kaşıktır. en azından milyonlarca yurttaşını öldürmemiştir.

bazı insanlar ilk adamlığı hakkıyla beceremez ama çok iyi ikinci adam olurlar. mesela rubens barrichello mesela benjamin linus.

Şevket süreya aydemir in yazdığı üç ciltlik serinin ikinci cilti ikinci adam ismet inönü nün anlatıldığı kitaptır.

görsel

Şevket Süreyya aydemirin tıpkı tek adamda olduğu gibi uzun uzun tahlillerle okuyucuyu usandırdığı ama yine derin bilgiler verdiği eseri. Evet eser inönü ile ilgili ama tek adamın gölgesi bu kitaba da düşmüş. Malatyalı biri olarak inönünün hataları doğruları bir yana ne kadar namuslu biri olduğunu bir daha anladım.

bir yığın mantık hatası ve çelişki barındıran şevket süreyya aydemir eseri. kimseye tavsiye etmem, tek kelimeyle vakit kaybıdır. ismet inönü'nün biyografisini yazarken paşa'nın yaşamının mihverindeki olaylar da gereksiz detaylarıyla anlatılır. öyle ki koskoca üçüncü ciltte ismet inönü yaşamı - paşa'nın birkaç demeci dışında ki bu demeçleri bulabileceğini bir yığın kaynak zaten var!- neredeyse yoktur. üçüncü ciltte bir dp tarihi yazmaya girişmiştir şevket süreyya. bunu yaparken de ilk bakışta bir biyografide olması anlamsız görünen bu kısmı inönü'nün "hayatının mihverindeki olaylar..." falan diyerek meşrulaştırır. halbuki ismet paşa'nın 1950'li yıllarda siyasetteki yeri bir muhalefet partisi liderliğidir. muhalefet partisi liderinin hayatını okumak istediğinizde cumhuriyet döneminde kaç kilometre yol yapıldı, kaçı menderes döneminde yapıldı, ne kadar arazi tarıma açıldı, toprak reformu yapılmaması kimin kabahati gibi kel alaka yüzlerce sayfa yazı okuyabilirsiniz. güya ismet inönü biyografisidir bu. gelgelelim yüzlerce sayfada ismet inönü'nün adı bir ya da iki kere ya geçer ya geçmez. öyle bir biyografidir bu. bunu bir kenara koyalım. daha kötüsü ne, biliyor musunuz? 1950'lerde chp içinde şemsettin günaltay ve avni doğan öncülüğünde ismet inönü'ye karşı hiziplenmeler vardır. bu hareket o dönem basına da yansımıştır. ahmet hamdi başar'In hatıralarından gördüğümüz kadarıyla bu hareket başka bir parti kurmaya dahi girişmiştir. aha işte ismet paşa'nın siyasi yaşamının en yakınında bir olay. birincil önemde bir olay. fakat, bu olay hakkında 1500 sayfalık ismet paşa biyografisinde tek bir cümle bulunamaz! kitapta bir yığın sorun var. bunları ileride bir gün yazabilirim. o yüzden her saçmalığı gelip buraya taşıyamayacağım. ama çok basit olarak söylediğim gibi;

vakit kaybı bir kitap.

(bkz: başvezir)
(bkz: sadrazam)
(bkz: ismet inönü)
(bkz: raul castro)

Birinciden sonra ki ikinciden önce ki. Gümüş madalya sahibi. On kere ikinci olacağına bir kere birinci ol. On kere de ikinci olsan bir kere birinci olan kadar hatırlanmazsın. ikincilik hüsrandır.

görsel

ikinci adamı geçen kaçıncı adam olur?