adnan adıvar

abdülhak adnan adıvar.

Cumhuriyet tarihinin ilk bilim tarihçisi. Sağlık bakanlığı, meclis ikinci başkanlığı yapmıştır. Ünlü romancı Halide Edipin eşidir.

1882 de Geliboluda doğdu. 1905 te Tıbbiye Mektebi'ni bitirdi. Abdülhamid baskısından dolayı Avrupa'ya gitti, Berlin Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde asistanlık yaptı. 1908'de yurda dönerek Tıbbiye Mektebi'nde profesör oldu, Hilaliahmer müfettişliğiyle I. Dünya Savaşı'nda cephede yer aldı. Son Osmanlı meclisinde istanbul milletvekiliydi. Mütareke döneminde Milli Türk Fırkası kurucusuydu.

Eşi Halide Edip ile Ankara'ya geçerek Milli Mücadeleye katıldı. TBMM'nde milletvekili olarak Sıhhiye, Dahiliye bakanlıkları yaptı. 1923'de cumhuriyetin ilanından sonra Mustafa Kemal ile görüş ayrılığı sebebiyle 1924'de Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kuruculuğu yaptı. Partinin kapatılmasından sonra yurtdışına gitti, 1939'a kadar Avrupa'da yaşadı. Paris Doğu Dilleri Okulunda hocalık yaptı. Döndükten sonra islam Ansiklopedisi yayınıyla uğraştı. 1950'de tekrar milletvekili seçildi, 1954'e kadar bağımsız millitevekili olarak mecliste yer aldı.

Çocuk Esirgeme Kurumu'nun kurucuları arasında yer aldı.

Adıvar, Bertrand Russell'ın The Problems of Philosophy (Londra 1911) adlı eserini Felsefe Meseleleri adıyla Türkçe'ye tercüme ederek 1935 yılında istanbulda yayımladı. Bu çalışma ile ingilizlerin kullandığı felsefe diline aşina olmaya çalışmıştır.

1940;ta islam Ansiklopedisi yazı kurulu başkanlığına getirildi. Bu kurul, dört cilt ve 1 ek halinde, 193-1938 yılları arasında ingilizce olarak hazırlanmış bir ansiklopediyi çevirerek yayınlamayı üstlenmiş ancak yeni maddeler ekleme ve bazı maddeleri genişletme kararı alınınca on üç ciltlik bir ansiklopedi halini gelen islam Ansiklopedisi ancak 1988 yılında tamamlanabilmiştir. islam Ansiklopedisinin Yayın Kurulu Başkanı olarak Türk kültür hayatına büyük katkıda bulunmuş olan Adıvar ın yazdığı ansiklopedi maddelerinden bazıları Ali Kuşçu, Ebu'l-Kâsım Zehrâvî, Fârâbî, Hârizmî, ibn Bâcce, ibn Haldûn ve Kınalızâde maddeleridir

Adnan Adıvar'ın bilim tarihimiz açısından önemli olan diğer bir eseri de 1944 yılında istanbul'da yayımlanan Tarih Boyunca ilim ve Din'dir. Bu eserde din ve bilim ilişkilerini tarihi gelişimi içinde incelemiştir.

cumhuriyet dönemi'nin ilk bilim tarihçisi ve ünlü romancımız halide edip adıvar'ın kocasıdır. türkiyedeki ilk bilim çalışması adnan adıvar'ın büyük katklarıyla gerçekleşmiş ve biimselleşmenin temeleri şahsının girişimleriyle atılmıştır. adnan adıvar'ın en önemli eserleri 1944 yılında yayınlanan tarih boyunca ilim ve din ve ali kuşçudur. özellikle tarih boyunca ilim ve din adlı eseri büyük ilgi görmüş ve hakkında birçok akademik makale yazılmıştır...

kurtuluş savaşı döneminde meclis başkanlığı yapmış,daha sonra amerikan mandasını desteklediği ortaya çıkmış ve yurt dışına kaçmıştır.

merkeziyetçi yönetime karşı bir adamdı. tcf'nin kurucu olması zaten bunun açık göstergelerinden. zira karısı gibi yabancı biriydi. ülkeden ayrılışları aslen gidiş/seyahat/tatil değil kaçıştır. bunu insanlar anlamalıdır. karısı ile milli mücadeleye katıldığı gibi söylemler yer alsa da bazı yerlerde itibar edilmemelidir. zira kendileri mandacılardır. ingiliz hayranı, amerikan sempazitanlarıdırlar. her ingiltereden gelişlerinde ayrılıkçı bir fikirle de gelmişlerdir. zaten atatürk'ün kendilerini siyaset yapmasın diye uzaklaştırması bundandır. atatürk öldükten sonra ülkeye dönerek sanayi hamlelerinin yok edilmesine sebep olmuşlardır. marshall yardımlarının alınıp, bütün kalkınma hamlelerimizin içine etmişlerdir.

katmerli bir mason olduğu iddaa edilen eski sağlık bakanı.

Abdülhak Adnan adıvar, Mondros Mütarekesi imzalandıktan sonra düşman işgallerine karşı istanbul'da kurulan ilk gizli direniş örgütü olan Karakol Cemiyeti'nin kurucularından birisi oldu. Milliyetçi düşünceleri savunan Milli Türk Fırkası'nın da kurucuları arasında yer aldı. 1919'da yapılan Osmanlı Mebusan seçimlerine Milli Türk Fırkası'nın adayı olarak katıldı ve istanbul mebusu oldu.

ingilizlerin, 16 Mart 1920'de istanbul'u işgal ettikten sonra Meclisi Mebusan kapatılmıştı; haklarında idam kararı çıkardığı ve padişahın 24 Mayıs 1920'de idamlarını onayladığı ilk altı kişi arasında Mustafa Kemal ile birlikte Adnan Bey ve eşi Halide Hanım da vardı. Ancak Adnan Bey, eşi ile birlikte 19 Mart 1920 günü at sırtında milli mücadeleye katılmak üzere 2 Nisan 1920 günü Ankara'ya varmıştı. Böylece, 23 Nisan 1920 günü TBMM'nin açılışında hazır bulundu.

Adnan Adıvar, çeşitli görüş ayrılıkları sebebiyle 9 Kasım 1924'te Halk Fırkası'ndan ayrıldı, ikinci grup milletvekillerinin arasına dahil oldu. 17 Kasım'da çok partili hayata geçiş denemesi sırasında kurulan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'na katıldı. Partinin 1925 Haziran'ında kapatılmasından sonra bir süre bağımsız milletvekili olarak mecliste yer aldı. 30 Ocak 1926'da milletvekilliğinden çekildi ve ingiltere'ye gitti. 14 yıl boyunca ingiltere ve Fransa'da yaşadı.

kaynak: http://tr.wikipedia.org/w...%BClhak_Adnan_Ad%C4%B1var

yazarın notu: kurtuluş mücadelesi için canını dişine takmış bir insan sırf atatürk'ün yanlışlarına tepki gösterdi diye nerede ise hain ilan edilmektedir.

izmir de Mustafa Kemal Atatürk e karşı düzenlenen suikast girişiminden sorumlu tutuldu.

orhan karaveli'nin ali kemal adlı kitabından :

zeki kuneralp bir paris gezisine hazırlanırken, bir süre türkçe dersleri aldığı doktor adnan bey'i de ziyaret etmeyi düşünür ve kendisinden randevu alınır bu amaçla. yıl 1933 ve zeki 19'unda bir üniversite öğrencisidir. annesi " oğlum eli boş gitme, bunu da götür " diyerek cumhuriyetin 10. yılı nedeniyle özenle basılıp ciltlenen nutuk'un bir nüshasını verir. hariciye vekaleti bunlardan türkiye'nin dış temsilciliklerine de göndermiştir. ana oğul bu çok güzel armağanı sarıp sarmalar ve zeki'nin bavuluna yerleştirirler.
ziyaret sırasında genç zeki elindeki paketi " sizin için bern'den bir armağan getirdim efendim " diyerek adnan adıvar'a uzatır.
doktor " neden zahmet ettiniz evladım " diyerek paketi açar ve içinden nutuk çıkınca ne yapar biliyor musunuz ? sağ elinin baş ve işaret parmaklarıyla pis bir şeyi tiksintiyle tutar gibi biraz yukarı kaldırır ve genç adamın gözleri önünde getirilen armağanı yere bırakır.
nasıl yapabilmiştir bunu son osmanlı meclisi'nde istanbul mebusluğu ve tbmm hükümetlerinde bakanlık ve meclis ikinci başkanlığı yapmış uygar ve eğitimli geçinen bir insan ? en azından, kendisini güç koşullarda ülkesi için yetiştirmeye çalışan genç ziyaretçisinin gitmesini bekleyemez miydi, atatürk'e olan kinini kusmak için ? ne yüzle dönmüştür adnan bey nutuk'a elini süremeyecek kadar nefret ettiği insanın kurduğu cumhuriyetin ülkesine ve nasıl yiyebilmiştir yıllarca bu ülkenin ekmeğini ?

sayfa 207.

Bilim tarihi alanındaki çalışmaları, sağlık örgütlenmesine yaptığı katkılarla tanınan tıp ve siyaset adamı Dr. Adnan Adıvar 1 Temmuz 1955'de öldü. 1882'de Gelibolu'da doğan Adnana Adıvar 1905'te Tıbbiye'yi bitirdi. Meşrutiyet yanlısı çalışmaları nedeniyle Avrupa'ya kaçmak zorunda kaldı. ikinci Meşrutiyet'in ilanından sonra 1909';da yurda dönerek tıp ve sağlık kurumlarında öğretim üyesi, yönetici olarak çalıştı; genel sekreterliğini yaptığı Kızılay'ın yeniden yapılanmasında büyük emeği geçti. 1917'de Halide Edip ile evlendi. Son Meclis-i Mebusan'a istanbul mebusu olarak giren Adıvar, istanbul'un işgali üzerine Anadolu'ya geçerek Kurtuluş Savaşı'na katıdı. Birinci Meclis'te sağlık bakanlığı, Meclis ikinci başkanlığı, Büyük Zafer sonrasında Ankara hükümetinin temsilciliğini yaptı.
1924'te kurucuları arasında yer aldığı Terakki Perver Cumhuriyet Fırkası'nın 1925'te kapatılmasının ardından Avrupa'ya gitti. 17 Haziran 1926'da Mustafa Kemel'e karşı düzenlenen izmir'deki suikast girişiminin sorumlularından biri olarak gıyaben yargılandığı istiklal Mahkemesi'nde beraat etmesine kaşın 1939'a değin yurda dönmedi. ingiltere ve Fransa'da yaşadı. 1940'ta islam Ansiklopedisi yazı kurulu başkanlığına getirilen Adıvar, Paris';te bilim tarihi alanında Fransızca yazdığı La Science chez les Turcs Ottomans'ı (1939) Osmanlı Türklerinde ilim adıyla Türkçe kaleme aldı. Bunu Tarih Boyunca ilim ve Din (1944) adlı çalışması izledi. Adıvar, deneme ve makalelerini Bilgi Cumhuriyeti Haberleri (1945), (bkz: Dur Düşün)(1950), Hakikat Peşinde Emeklemeler(1954) adlı kitaplarında topladı.

tanınmış bir siyasetçimiz. mesleği doktorluktur. halide edip adıvar'ın da eşidir. kurtuluş savaşı'nı desteklemiş, hatta bu yüzden atatürk ile birlikte idam cezasına çarptırılmıştır.

(bkz: atatürk ve arkadaşları hakkındaki idam fermanı)

kurtuluş savaşı sonrasında muhalif bir tavır içinde olmuş ve sonradan yurdu terketmiştir.

bertrand russell 'in felsefe metininin çevirisini yaptı. ve 1955 vefat etti...

1939'da ilk fransızca olarak yazdığı osmanlı türklerinde ilim adlı eseri(!) ile tarihi realiteye uygun düşmeyen osmanlılar ın batıya karşı kurduğu ilmi set ve hiçbir temasın olmadığı yönündeki (şahsi fikrim)haince tespitiyle bugünkü nesilde gözüken ecdada kin kusma, nefret vb bir sürü illetten sorumlu olanlardan biridir. sürgünde kapsamlı çalışmadan mahrum dalaktan sallama ile hem de fransızca gibi bir dünya dili ile bu yaptığı affedilmezdir(en azından benim için). allaha şükür ekmeleddin ihsanoğlu nun başını çektiği insaflı bilim tarihçileri bu rezilliğe el atıp bu rezil, hain tespiti bertaraf ettiler.(ekmeleddin ihsanoğlu nun ilgili çalışmalarına göz atanlar bilimsel gerçekleri görecektir.)

1955 te vefat etmiş yazar.