terakkiperver cumhuriyet fırkası

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (Güncel Türkçesi: ilerici Cumhuriyet Partisi), Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk muhalefet partisidir. Mustafa Kemal Paşa'nın eski silah ve dava arkadaşları olan Kâzım Karabekir, Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy, Refet Bele ve Adnan Adıvarın öncülüğünde 17 Kasım 1924te kurulmuş, 2 Mart 1925'ten itibaren baskılarla karşılaşmış ve 5 Haziran 1925te kapatılmıştır. Kurucu ve üyelerinin birçoğu 1926'da idam edilmiş veya yurt dışına sürgüne gitmiştir.

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası,parti tüzüğünde cumhuriyet ilkesini,libaralizmi ve demokrasiyi benimsediğini belirtirken aynı zamanda dini inançlarada saygılı olduğunu açıklıyodur.Partinin bunu özellikle vurgulamasının amacı,halkın dini duygularına hitap ederek bu sayede tabanı genişletmek ve kısa zamanda ikdidarı ele geçirmektir.Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının siyasi amaçla dini inançları kullanması sonucunda,cumhuriyete ve inkilaplara karşı olanlar,kısa zamanda bu partinin içine toplanmışlardır.ingilizler zengin petrol yataklarına sahip olan Musul'un Türkiye'nin eline geçmemesi ve Musul'la Türkiye arasında devlet kurarak aradaki bağlantıyı koparma amacıyla Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'na ajanlarını sızdırdılar ve partiyi bölücülük yoluyla kulanmaya ve isyan düşüncesini yaymaya başlamışlardır.Bunula birlikte ingilizlerden silah ve para yardımı alan Elazığ ve Genç bölgesinde etkili olan Şeyh Sait "Din elden gidiyor..."tarzında propaganda yaparak Şeyh Sait isyanını başlatması ve isyanın giderek büyümesi önce iktidarın yitirilmesine daha sonra da 5 Haziran 1925'te Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kapatımasına neden olmuştur.
edit:ilk muhalefet partisidir
(bkz: başlığa gel)