denge politikası

osmanlı imparatorluğu 1699'dan sonra rusya'nın tehdidi ve baskısı altına girmeye başlamış ve buna 18.yy'ın başladından itibaren balkanlarda avusturya da eklenmişti. bunun bir sonucu olarak da, 18yy içinde, bir kaç defa bu devletlerle savaşmak zorunda kalmıştı. osmanlı devleti, avusturya ve rusya'ya karşı yaptığı bu savaşlarda, başka bir devlete dayanmak zorunluluğunu duymamış, bu savaşlarda çoğunlukla yenilmesine rağmen bu savaşları kendi gücü ile yürütebilmiştir. 19 yy'a gelindiğinde, bir yandan avrupa'daki güç dengesinin şartları ve unsurları büyük değişme geçirmiş, diğer yandan da osmanlı devleti zayıflamıştır. işte bu durum karşısında osmanlı devleti dışardan kendisine yönelen tehdit ve tehlikelere karşı, yanın büyük bir devleti almak suretiyle bir denge meydana getirerek varlığını korumaya çalışmıştır. buna denge politikası diyoruz. şunu da hemen ilave etmek gerekir ki, osmanlının bu denge politikası, 1920-1936 döneminde batılılara karşı sovyet rusya'ya, 1936-1945 devresinde faşist italya tehlikesine karşı ingiltere'ye,1945ten günümüze kadar sovyet tehlikesine karşı abd'ye dayanma şeklinde cumhuriyet devrinde de devam ettirilmiş ve bugüne kadar sürdürülmüştür.

(bkz: copy paste değil ders notu)

kaynak:inkılap tarihi ders notları
eminalp malkoç