serbest cumhuriyet fırkası

Sanıldığının aksine, radikal unsurlardan çok senin benim gibi adamların içini doldurduğu parti...

Efendim, partiye devrim düşmanlarının sızdığı doğrudur ama olayın vehameti sanıldığı kadar ciddi değidlir...

O zamanlar sadece tek parti* olduğu için, o tek partinin otoriter söylemini benimsemeyen bireyler doğal olarak mevcut düzene muhalifti ve o zamanlarda ellerinde seçenek olarak sadece serbest cumhuriyet fırkası vardı... Dolayısıyla, liberalinden, osmanlıcısına, şeriatçısından, sosyalistine, fakirleşen köylüsünden, işleri bozulan burjuvasına kadar herkes bu partiye akın etti. Sanıldığı gibi rejim düşmanları partiyi esir almadı, sadece partide aşırı fikirlerini dile getirme fırsatı buldular...

Atatürk de baktı ki; kendisine ve politikalarına karşı ciddi bir muhalefet var ve baktı ki; kurduğu parti*yaklaşan genel seçimlerde muhalefete düşecek; iki partiye de tarafsız yaklaşacağını söylemesine karşın,yeniden chp tarafına geçti...

Kendini bu arenada yalnız hisseden ve Atatürk'ün desteği olmadan ne kadar çırpınsa da boşa kürek çekeceğini bilen Fethi Bey ve arkadaşları da, bunun üzerine partiyi kapatma kararı aldı...

Serbest Fırka'nın kapanmasıyla demokrasiden ikmale kalmış ve sınıfı ancak 20 yıl sonra geçebilmiştik... (bkz: demokrat parti) (bkz: yeter söz milletindir)