bugün

dünya devrim şarkıları

1 hafta önce elime geçen kalan müzik 1997 ve 1998 yapım iki albümlük seri. Şarkı listesi ise şöyle:* *
--dünya devrim şarkıları -- *
1- la ballade de hocimin / mc coll, gansel, grosz. Paix - comitato vietnam / vietnam
2- bella ciao / pianura padana(orjinal ve partizan versiyonu)/ italya
3- si me quieres escribir, la internacional / juan ignacio / ispanya
4- namibia inkadna vetu / swapo /güney afrika
5- melnistscha sa ziment / bulgaristan
6- partisans songs / houria aichi / cezayir
7- a desalambrar / victor jara / şili-küba
8- donna donna / joan baez / yahudi halk şarkısı
9- venceremos / quilapayun / şili
10- the east is red / kominist parti korosu / çin
11- les partisans / t. atourov - s. alimov / rusya (fransızca)
12- behmen / halkın fedaileri grubu / iran
13- himno zapatista / meksika
14- god save the ireland / tony malone and the rapparees / irlanda
15- le chant des marais / fransa
16- ay carmela! / ispanya
17- dersim'de doğan güneş(gerilla versiyonu) / türkiye
18- dersim'de doğan güneş / grup yorum / türkiye
19- freedom / amerika
20- mussolinis ende / italya
21- watani laysa hakiba / filistin öğrenci korosu / filistin
22- no pasaran / carlos mejiya godoy / nikaragua
23- che guevara / quilapayun / küba

--dünya devrim şarkıları II-- *
1- Lungo la Strada / italya
2- Hasta Siempre / küba
3- Bella Cıao / italya**
4- Andonis / yunanistan
5- We Shall Overcome / amerika
6- Le Beirut / lübnan
7- El Pueblo Unido Jamas Sera Vencido / şili
8- Grev Şarkısı / yunanistan
9- La Liberation (Le Chart Des Partisans)/ fransa
10- Askerin Dönüşü / rusya
11- L"internationale / fransa
12- Todavia Cantamos / arjantin*
13- Darkness Descended Upon Ourlanda / Bulgaristan
14- This Town Is Not Your Own / irlanda
15- De Madrugada / ispanya
16- 1 Mayıs / Türkiye
17- Hasta Siempre (Che Guavera)(Enstrumental)

şahsi fikrim '1 mayıs'ın konsept itibariyle 2.albüme uymadığı. ilkay akkaya olabilirmiş mesela yerine ya da 1.albüme koyabilirlermiş. albümü ilk elinize aldığınızda şarkı sözlerinin olmadığını (hatta 2.albümde müzisyenlerin isimlerinin bile olmadığını) ve bir çok imla hatasının olduğunu görüp hayal kırıklığına uğrayabilirsiniz*
yine de şarkılar birbirinden güzel keşke 3ü 4ü de olsa dedirtiyor ki daha bir sürü harika şarkı var yer bulamamamış. bulgarca, yunanca ve ispanyolca olanlar favorim.**
giriş yazısı da şöyle:*
dünya savaşım müziği

dünyanın bir çok kesiminde insanlar, ayrımcılığa, kötü çalışma koşullarına, siyasal baskıya ve sosyal adaletsizliğe karşı savaşımlarının önemli bir parçası ve özlemlerinin temel bir anlatımı olan müziği besteleyip seslendirmekteler. Afrika'da Latin Amerika'da, Ortadoğu'da, Avrupa'da, Amerika Birleşik Devletleri'nde ve öteki yerlerde türkü yazarları ve müzisyenler, dinleyicilerine zamanın sert gerçeklerini ve farklı bir geleceğin gizil gücünü sunuyorlar.
Dünyanın her yerinden savaşım müzikleri genellikle güçlü ve etkileyicidir. Ancak Türkiye'de pek dinlenilmemektedir. Bu yapıt size dünya savaşım müziğini tattıracaktır. Bu kayıtta dinlediğiniz müzisyenlerin bazıları yerel eylemcilerdir, bazıları ise sürgünde yaşamaktadırlar. Hepsi de günümüzün önemli toplumsal savaşımlarında yükümlülük üstlenmiş katılımcılardır.

savaşımlarda niçin müzikten yararlanılmalı?

müzik, toplumsal ve siyasal savaşımlarda güçlü bir kültürel kaynak olmasa bu denli geniş ölçüde sansüre uğramaz, denetlenmez ve kısıtlamalarla karşılaşmazdı. Dünyanın her yerinde müzik öyle başarılı bir biçimde bağlılık yaratır ve karşıtlığı körükler ki bazen müzik daha geniş konuların bir belirtimi olmaktan çıkıp savaşımın bir nesnesi durumuna gelir.
müzik gürültüden öte bir şey olduğu için aykırıdır. Müzik önemli seslerin özel bir türüdür. 18.yy'da Rousseau'nun belirttiği gibi, müziğin etkileri, insan kalbinde büyük bir etkiye sahip olan ''adet, yansıtma ve bin tane koşuldan'' kaynaklanır. melodilere, ritimlere ve tınılara anla kazandıran ''bin tane koşul'', özgül ve tarihseldir.
müzik, yapılandırılmış seslerden oluşur - melodiler oluşturmak üzere birleşmiş perdeler, ritimler oluşturmak üzere birleşmiş atımlar ve müzisyenlerin tını diye adlandırdığı ses rengini oluşturmak üzere birleşmiş ses örgütlerinden oluşur. Sesin nitelikleri, belirli çalgı türleri ile doğrudan bağlantılıdır ve bazı sesler çalgıların bölgesel kökenleri ya da toplumsal tarihleri ile ilişkilidir. isviçre boruları, Peru pandüdükleri, Norveç kemanları, amerikan bançoları, karayip çelik davulları, iskoç tulum düdükleri, afrika saltanat davulları, türk sazlarının tümü bir yöre ile, bir yaşam tarzı ile ve bir tür müzikle çağrışımlar içerir. Bu çalgı seslerinin çok azı bile bir çok başka çağrışım taşıyabilir.
türkü, müzikle dilin bileşimidir. Müziğe söz eklenmesi, çalgısal müzik yoluyla gönderilen ve yorumlanan üstü kapalı mesajlara retorik güç ve semantik karmaşıklık katar. türkü sözleri bir çok değişik yolla bilgi iletebilir ve müzikal özelliklerden bile daha kolay bir biçimde duruma uyacak tarzda değiştirilebilir. çoğu türkü sözleri günlük konuşma ile karşılaştırıldığında görece sabittir. türkü sözlerinin belirli ezgilerle birlikteliği hem belleğe hem de ironiye hizmet edebilir. Bilinen bir ezginin sözlerini değiştirmek, müziğin anlamını esaslı biçimde değiştirmenin en yalın yöntemlerinden birisidir.
müziğin mesaj iletmekten başka işlevleri de vardır. seslendiriciler bir dinleyici kitlesini etkileyip eyleme geçirebilirler. bir kalabalığı bir topluluğa dönüştürmenin bir yolu insanların birlikte türkü söyleyip birlikte hareket etmelerini sağlamaktır.(Nikaragua ve iran örneklerinde olduğu gibi). Türkiye'de yurttaşlığı, dini ve popüler türküleri içeren bir çok kalıtımsal türkü söyleme gelenekleri vardır. insanlar müziği biliyorlarsa buna genellikle katılacaklardır. birçok şarkı yazarının eski melodileri alıp onlara yeni sözler katmalarının nedeni işte budur.
insanlar devrim şarkılarını, birlik ve direniş türkülerini ve türkiye'de insan hakları hareketi içinde kullanılanlar gibi düzenlenmiş türküleri ''özgün'' ve ''tipik'' protest şarkılar olarak düşünüyorlarsa da hiçbir tek müziksel biçim ya da türkü biçimi ''savaşım müziği'' diye soyutlanamaz. katılımcılar ve karşıtları tarafından seslendiricilere verilen anlama bağlı olarak, hemen hemen her türlü sesten yararlanılabilir. bir çalgısal düzenleme bir türkü sözü kadar güçlü olabilir ya da bir ritim, bir deyim kadar anlatımcı olabilir. Bazen değiştirilmemiş eski bir halk türküsü, yeni bir kompozisyon kadar güçlüdür. Rousseau tarafından değinilenn ve ancak bir hayli iredelemeden sonra tamamıyla anlaşabilen ''bin tane koşul'' olarak belirttiği gibi, müziksel bir seslendirmenin anlamı , büyük ölçüde, içinde yer aldığı özgül bağlama bağımlıdır.

müziğin etkisi ve önemi

insanları bir amaca doğru hareketlendirmek için, konuyu açık seçik bir duruma getirmeniz, insanların bir konum üzerinde uzlaşmalarını sağlamanız ve onları eyleme kışkırtmanız gerekir. müzik bunları oldukça etkin bir biçimde başarabilir. türküler dikkatleri adaletsizlikler üzerine odaklayabilir ve onlar hakkında ifade biçimlendirebilirler. müzik sesleri, fikirler için destek toplamakta kullanılabilirler. türkü sözleri, insanların suçlayıcı kanıtları okumasını, yazmasını ya da alıkoymasını gerektirmeksizin standartlaştırılıp aktarılabilirler. müzik dayanışma duyguları yaratabilir, belirli bir davayı savunabilir, destekçileri cesaretlendirebilir ve karşıt görüştekileri korkutabilir. yeni ve farklı bir geleceği yaratmaya yardım ederken şimdi ile geçmiş arasında bağlar yaratabilir.
özellikle belirli bir savaşım için yazılmış protest türküleri çok sayıda farklı yaklaşımlar içerebilirler. yalın bir biçimde ''biz buradayız ve biz kalıcıyız'' diyebilirler. grup duygusunun ortak kimliğini vurgulayabilirler. bilgi aktarıp yeni haberler yayabilirler. savaşımı örnekleyen geçmiş olayları hatırlatabilirler(kitle kıyımları ya da zafer öyküleri). ya da hareketin kahramanlarını ve hatta bazen başka şarkı yazarlarını ölümsüzleştirmek üzere anabilirler. gergin bir durumu mizah ya da olayla anlatarak, ya da karşıt görüşteki güçlü kişilerle dalga geçerek duygular yaratabilir ve etik değerlere değinebilirler. geçmişi anarak ve kahramanlarla ilgili şeyler söyleyerek türküler, yerel bir savaşımı daha geniş bir toplumsal harekete ilintilendirebilirler. bu arada yerel olaylara daha geniş bir tarihsel önem kazandırırlar. öte yandan, görece daha geniş bir hareket, konuları yerel olaylara göndermeler yapılarak örneklendirdiğinde daha iyi ifade edebilir.
müzik seslendirmeleri bir çok farklı yollarla toplumsal hareketlerin bir parçası olabilir. günümüzün müzik seslendirmeleri, belirgin sessizlikten, eski müzik biçimlerinin yeniden canlandırılması yoluyla yeni türlerin kompozisyonuna, topluluk duygularını belirtmeyi ve yaratmayı, ilgi odaklarını ve özlemleri tanımlamayı, küçük topluluklar arasında bağlar kurmayı ve mesajları geniş uluslararası kitlelere iletmeyi sürdürmektedirler. sansüre rağmen kullanılış biçimlerinin çeşitliliği yüzünden müzik, toplumsal hareketler için etkin bir kaynak olabilir. müzik, savaşımın sıcaklığı içinde çarpıtılsa, dönüştürülse hatta terk edilse bile sesler ve simgeler ağının önemli bir parçasıdır.

Feza Tansuğ,
Etnomüzikolojist