aslı aydıntaşbaş

Mlliyet'in yasemin çongar'dan sonraki türk asıllı amerikan(!) yazar.

öyle bir boşluk ancak böyle doldurulabilir.

--spoiler--
Baklayı hemen ağzımdan çıkartayım: Ben temelde "Başkanlık" sistemine karşı değilim.
Ancak bir şartla, o da Tayyip Erdoğan için tasarlanmış bir sistem değil, gerçek demokrasinin işleyebileceği güçlü bir "denge ve fren" mekanizması olan bir başkanlık sisteminden söz ediyorsak.

Bunun için de "olmazsa olmazlara" şöyle bir göz atalım:
Seçim sisteminin tümüyle değişmesi; lider sultasının kalkması; yüzde 10 barajının tarih olması; Türkiye'nin tümü için yerel özerklik gelmesi; yerel parlamentoların işlevsel hale gelmesi; kendi valilerimizi seçme imkânı; anayasanın değişmesi; mutlak ifade ve örgütlenme özgürlüğü; sahiden bağımsız bir yargı ve Başkan’ı her anlamda ‘denetleyen, frenleyen, sorgulayan’ bir parlamento... Bir de tercihen bu yeni sisteme geçerken, sayıları yüz binleri bulan siyasi suçlulara yönelik bir "genel af"

Bunlar olacaksa, Başkanlık sistemi pekâlâ tartışılabilir. Ancak mevcut seçim sistemi, mevcut baraj, mevcut idari yapı içinde bir başkanlık sistemi olmaz, olamaz. Dünyada örneği yok. Başkanlık sisteminin bütün esprisi, güçlü lideri frenleyen güçlü bir "denetim ve denge" mekanizması olması (checks and balances). Bu yapı kurulmadan başkanlık, gerçekten çarlık ya da sultanlıktan farklı olmaz.
--spoiler--

başkanlık sistemi ile ilgili çok güzel bir girişten sonra cidden agzındaki bakla(!)yı çıkarıyor aslı hanım.şimdi burda noktalı virgül yapıp kısa bir analiz yapalım.

başkanlık sistemi, adı üstünde düzgün bir denetim ve denge halinde işe yarar. amerika'da salt iki parti (cumhuriyetci ve demokratlar) üzerinden bir denge halinde yayılan bir parlamento sistemi kuruludur. onlarca parti kurulup kapanmaz, kapatılmaz. parti homojen yapıda gibi görünse de iktidar kadar muhalefet unsuru taşır ve baskılanmaz. denge halindedir. dün kaybdersen; bugun, neden kaybettiğin hususunda açıklayıcı olamazsan yarın o koltukta seni oturtmazlar. ömrün sayılıdır.

amerikan sisteminde denetim üst noktadadır. vergi basta olmak üzer adalet sistemi karmaşık ve uzun mahkme surecleri yasatmaz.

tekrar başa donersek butun bunları içerdiği sürece sultanlık/çarlık haline düşmeden kararların çabuk alınmasını sağlayıp ivedilikle çözüme odaklanır.

kendi sistemimizde ise cumhurbaşkanı, devlet başkanı kabul edilir tarafsız ve denetleyici organ amacı taşır. taa ki 12 eylül'e kadar.

aslı hanım'da tüm bunları sokaktaki insanın dahi bildigini unutarak yıkama/yaglama cinsinden bir bilgilendirme ile vurucu hale getirmiş.

ama...

ama...

araya sağolsun tüm avrupanın ve amerikanın iyice süngümüzün düşmesi için devamlı öne sürdüğü; "Seçim sisteminin tümüyle değişmesi; lider sultasının kalkması; yüzde 10 barajının tarih olması; Türkiye'nin tümü için yerel özerklik gelmesi; yerel parlamentoların işlevsel hale gelmesi; kendi valilerimizi seçme imkânı" ekleyerek sahibinin sesini duyurmustur.

tesekkür ediyoruz kendisine. yüzde 10 indirilsin de görelim e... a.. her önüne gelen girsin parlalentoya. sonra da uzlasmaya calısalım. koalisyon uzerıne koalisyon kuralım. nedense hic amerika için yahut avrupa için bu dile getirilmez.ne de olsa sistem basarılı, dısarıdan mudahale istemiyor değil mi?